IBPB-2-1/4515-179/15/BD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. , poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 9 listopada 2015 r. (data wpływu do Biura - 19 listopada 2015 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia nieruchomości w drodze zasiedzenia - jest nieprawidłowe.

W dniu 19 listopada 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia nieruchomości w drodze zasiedzenia.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni jest obecnie samoistnym posiadaczem nieruchomości. W księdze wieczystej nieruchomości wpisana jest praprababka Wnioskodawczyni, która miała dziewięcioro dzieci. Jednym z nich była prababka Wnioskodawczyni, która miała trójkę dzieci w tym babkę Wnioskodawczyni.

W dniu 8 listopada 1973 r. brat babci Wnioskodawczyni stwierdził, że jest posiadaczem nieruchomości, którą zarządzał w latach 1973-1985, natomiast babcia Wnioskodawczyni zarządzała nieruchomością w latach 1985-2000.

Wnioskodawczyni zarządza nieruchomością od 2000 r.

Wnioskodawczyni planuje wystąpić do sądu o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości, która zgodnie z zapisami księgi wieczystej należy do jej praprababki.

W przypadku uzyskania postanowienia sądu stwierdzającego zasiedzenie Wnioskodawczyni zgłosi nabycie własności nieruchomości właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego zasiedzenie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym Wnioskodawczyni będzie obowiązana do zapłaty podatku z tytułu zasiedzenia.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem zasiedzenia.

W myśl art. 4a ust. 1 pkt 1 tej ustawy zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn, do którego odwołuje się art. 4a ust. 1 pkt 1 tej ustawy obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze zasiedzenia - z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego zasiedzenie.

W ocenie Wnioskodawczyni w przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie będzie ona obowiązana do zapłaty podatku z tytułu zasiedzenia, z uwagi na nabycie nieruchomości od swojej praprababki (wstępnej).

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawczyni powołała fragment wyroku Naczelnego Sadu Administracyjnego z 19 marca 2014 r., sygn. akt II FSK 883/12.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Jako, że Wnioskodawczyni dopiero planuje wystąpić do sądu o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości, w treści interpretacji przywołano przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2016 r.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2015 r. poz. 86, z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem zasiedzenia.

Przepis art. 5 ww. ustawy stanowi, że obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Natomiast na podstawie z art. 6 ust. 1 pkt 6 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje - przy nabyciu w drodze zasiedzenia - z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego zasiedzenie.

Stosownie do przepisu art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni planuje wystąpić do sądu o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości, która zgodnie z zapisami księgi wieczystej należała do jej praprababki. W przypadku uzyskania postanowienia sądu stwierdzającego zasiedzenie Wnioskodawczyni zgłosi nabycie własności nieruchomości właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego zasiedzenie.

Wnioskodawczyni powołując się na zwolnienie z art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wskazała, iż nie będzie obowiązana do zapłaty podatku z tytułu zasiedzenia.

W tym miejscu wskazać należy, że celem wprowadzenia zwolnienia określonego w przepisie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn było zapewnienie nieopodatkowanego przenoszenia majątku między członkami najbliższej rodziny. W orzecznictwie sądów administracyjnych pojawił się jednak pogląd, że ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 4a korzysta także nabycie w drodze zasiedzenia. Pogląd ten jest odzwierciedleniem stanowiska doktryny prezentowanego w komentarzu autorstwa S. Babiarza, A. Mariańskiego i W. Nykiela "Ustawa o podatku od spadków i darowizn, komentarz", Wydawnictwo ABC 2010 r., str. 195-198. W efekcie powyższego, zwolnienie określone w art. 4a ust. 1 mogło być wykorzystywane niezgodnie z ideą jego wprowadzenia. Podkreślić należy, że zasiedzenie ma charakter pierwotny - nie jest nabyciem "po" lub "od" określonej osoby. Objęcie zwolnieniem określonym w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, warunkiem zastosowania którego jest przede wszystkim istnienie bardzo bliskiego pokrewieństwa między zbywcą i nabywcą, zasiedzenia (pierwotnego nabycia własności) należało uznać za niezasadne.

W ustawie z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 1045) doprecyzowano zatem art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn poprzez wskazanie w sposób niebudzący wątpliwości, że nie dotyczy on nabycia w drodze zasiedzenia.

W treści znowelizowanego przepisu jasno bowiem wskazano, że zwolnieniem objęte będzie nabycie własności jeżeli dokonane zostanie zgłoszenie w terminie 6 m-cy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2. Brak jest zatem wskazania na pkt 6 ww. przepisu, który dotyczy obowiązku podatkowego przy nabyciu w drodze zasiedzenia.

Zatem z tytułu nabycia nieruchomości w drodze zasiedzenia na Wnioskodawczyni będzie ciążył obowiązek podatkowy.

Zgodnie jednak z art. 50 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw, do opodatkowania nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Zgodnie zaś z art. 7 ust. 4 ustawy, przy nabyciu w drodze zasiedzenia wyłącza się z podstawy opodatkowania wartość nakładów dokonanych na rzecz przez nabywcę podczas biegu zasiedzenia.

Jeżeli budynek stanowiący część składową gruntu będącego przedmiotem nabycia został wzniesiony przez osobę nabywającą nieruchomość przez zasiedzenie, z podstawy opodatkowania wyłącza się wartość tego budynku (ust. 5 powołanego art. 7 ww. ustawy).

Stosownie do regulacji zawartych w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, nabycie własności w drodze zasiedzenia podlega opodatkowaniu w wysokości 7% podstawy opodatkowania; art. 9 ust. 1 ustawy nie ma w tym wypadku zastosowania.

Zgodnie z art. 17a ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatnik tego podatku jest obowiązany złożyć w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe (SD-3) o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych wg ustalonego wzoru, określonego w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 27 listopada 2015 r. w sprawie zeznania podatkowego składanego przez podatników podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2015 r. poz. 2068). Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

Zatem zwolnienie, o którym mowa w analizowanym przepisie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn nie znajduje zastosowania do sytuacji, w których nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych następuje w drodze zasiedzenia. Nie ma przy tym znaczenia czy zastosowanie będzie miał przepis w brzmieniu obowiązującym przed nowelizacją wprowadzoną z dniem 1 stycznia 2016 r. czy też w brzmieniu aktualnym.

Mając na uwadze opisane we wniosku zdarzenie przyszłe oraz obowiązujące przepisy, stwierdzić należy, że nabycie przez Wnioskodawczynię nieruchomości w drodze zasiedzenia, nie będzie korzystało ze zwolnienia wymienionego w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Z tytułu nabycia nieruchomości w drodze zasiedzenia na Wnioskodawczyni będzie ciążył obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn i nabycie to będzie podlegało opodatkowaniu zgodnie z przepisami niniejszej ustawy.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Odnosząc się do przywołanego przez Wnioskodawczynię wyroku Naczelnego Sadu Administracyjnego należy wskazać, że źródłem prawa są przepisy a nie orzecznictwo. Podkreślić należy, że wyroki stanowią cenny dorobek w wykładni prawa ale jako takie nie mogą stanowić podstawy do rozstrzygnięcia w zakresie analizowanego przepisu.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.