IBPB-2-1/4514-473/15/KrB - Określenie skutków podatkowych udzielenia pożyczki/pożyczek.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. , poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 24 listopada 2015 r. (data wpływu do Biura - 26 listopada 2015 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych udzielenia pożyczki/pożyczek - jest prawidłowe.

W dniu 26 listopada 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych udzielenia pożyczki/pożyczek.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W przyszłości Wnioskodawca otrzyma pożyczkę/pożyczki od spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i/lub od spółki osobowej (jawnej lub komandytowej) z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w stosunku do której Wnioskodawcy będą pośrednio przysługiwać udziały lub prawo do udziału w zyskach lub stratach (dalej: "Spółka").

Spółka, od której Wnioskodawca otrzyma pożyczkę, będzie na moment udzielania pożyczki zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.

Zgodnie z umową Spółki na moment udzielenia pożyczki przedmiotem jej działalności zgodnie z PKD będą m.in.:

* 64.92.Z Pozostałe formy udzielania kredytów,

* 70.10.Z Działalność firm centralnych (head offices) i holdingów z wyłączeniem holdingów finansowych.

Spółka, od której Wnioskodawca otrzyma pożyczkę będzie również udzielać pożyczek podmiotom innym niż Wnioskodawca.

Z tytułu udzielania pożyczek, w tym na rzecz Wnioskodawcy, Spółce należne będą odsetki w wysokości ustalonej przez odpowiednie strony umowy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy pożyczka/pożyczki udzielone Wnioskodawcy przez Spółkę jako objęte zwolnieniem z VAT, nie będą opodatkowane po stronie Wnioskodawcy podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, pożyczka/pożyczki udzielone Wnioskodawcy przez Spółkę jako objęte zwolnieniem z VAT, nie będą opodatkowane po stronie Wnioskodawcy podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie przepisu art. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ustawodawca wprowadził zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu. Wśród tych czynności w art. 1 pkt 1 lit. b (powinno być art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b)) wskazano umowę pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych nie definiuje w sposób autonomiczny pojęcia "pożyczki", w konsekwencji, należy w tym zakresie odwołać się do właściwej definicji cywilistycznej. Zgodnie z przepisem art. 720 ustawy - Kodeks cywilny przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Co do zasady zatem umowa pożyczki podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych według stawki 2% wartości pożyczki (art. 7 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych). Stosownie do przepisu art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy z tytułu zawarcia umowy pożyczki ciąży na biorącym pożyczkę. Jednocześnie, na gruncie przepisu art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, obowiązek ten powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej (tu: w chwili zawarcia umowy pożyczki).

Niemniej jednak, w ocenie Wnioskodawcy, w odniesieniu do przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego zastosowanie znajdą uregulowania art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z tym przepisem nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest (i) opodatkowana podatkiem od towarów i usług, (ii) zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach oraz umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Jednocześnie Wnioskodawca wskazuje, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Natomiast zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca pragnie wskazać, iż Spółka jako podmiot gospodarczy, udzielając pożyczki/pożyczek m.in. na rzecz Wnioskodawcy, będzie ich udzielała w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, co wynika również z przedmiotu działalności Spółki wyszczególnionego w umowie Spółki. W konsekwencji, Spółka będzie działała jako podatnik VAT z tytułu realizowanych transakcji udzielania pożyczki/pożyczek. Zatem czynność udzielenia pożyczki będzie podlegała przepisom ustawy o podatku od towarów i usług, będąc jednocześnie zwolnioną z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług ze względu na fakt, że udzielenie pożyczki/pożyczek m.in. na rzecz Wnioskodawcy będzie usługą wyświadczoną przez Spółkę odpłatnie (za wynagrodzeniem w formie odsetek), w ramach prowadzonej przez nią działalności gospodarczej.

W konsekwencji, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w świetle art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, pożyczka udzielona na rzecz Wnioskodawcy nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i w związku z tym na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tego tytułu.

Powyższe stanowisko potwierdza znana Wnioskodawcy praktyka organów podatkowych. Przykładowo, w interpretacji wydanej 3 listopada 2014 r. znak: ILPB2/436-202/14-2/MK w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, w której Organ stwierdził, że "Zaznaczyć jednakże należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest od tego podatku zwolniona. Mając na uwadze wyżej poczynione uwagi odnośnie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz informacje przedstawione we wniosku należy wskazać, że umowa pożyczki od spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która korzysta ze zwolnienia od podatku VAT, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b tej ustawy. W rezultacie na Wnioskodawczyni jako pożyczkobiorcy nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych."

Reasumując, w ocenie Wnioskodawcy, w związku z faktem, że czynność udzielenia pożyczki przez Spółkę na rzecz Wnioskodawcy będzie opodatkowana na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług jako odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, które na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług podlega zwolnieniu z opodatkowania, to w konsekwencji, z uwagi na brzmienie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przedmiotowa pożyczka/pożyczki nie powinny powodować obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych przez Wnioskodawcę.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku od towarów i usług zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie - postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 26 stycznia 2016 r. znak: ILPP1/4512-1-869/15-6/MK o pozostawieniu bez rozpatrzenia wniosku w części dotyczącej podatku od towarów i usług, z którego wynika, że Wnioskodawca nie oczekuje interpretacji w zakresie podatku od towarów i usług. Tym samym część stanowiska Wnioskodawcy, która odnosi się do uregulowań zawartych w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), uznano za element własnego stanowiska niepodlegający ocenie w ramach wydawanej interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 626, z późn. zm.) podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Wskazać należy, że stosownie do treści art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, z zastrzeżeniem ust. 4a i 5, jeżeli ich przedmiotem są:

Z powołanego powyżej przepisu wynika, że umowy pożyczek będą podlegały - co do zasady#8722; podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili ich zawarcia ich przedmiot, tj. pieniądze będą znajdowały się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i wówczas nie ma znaczenia gdzie umowa zostanie zawarta i gdzie będą miały miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Umowy pożyczek będą podlegały podatkowi od czynności cywilnoprawnych, także jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia będą znajdowały się za granicą oraz nabywca - pożyczkobiorca będzie miał miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Stosownie do art. 4 pkt 7 ww. ustawy obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży, przy umowie pożyczki, na biorącym pożyczkę.

Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2016 r.) nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

Należy jednak zaznaczyć, że w przypadku umów pożyczki o wyłączeniu, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług. Podstawę do ww. wyłączenia może stanowić m.in. fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest zwolniona z podatku od towarów i usług.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W przyszłości Wnioskodawca otrzyma pożyczkę/pożyczki od spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i/lub od spółki osobowej (jawnej lub komandytowej) z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w stosunku do której Wnioskodawcy będą pośrednio przysługiwać udziały lub prawo do udziału w zyskach lub stratach. Spółka, od której Wnioskodawca otrzyma pożyczkę, będzie na moment udzielania pożyczki zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.

Zgodnie z umową Spółki na moment udzielenia pożyczki przedmiotem jej działalności zgodnie z PKD będą m.in.:

* 64.92.Z Pozostałe formy udzielania kredytów,

* 70.10.Z Działalność firm centralnych (head offices) i holdingów z wyłączeniem holdingów finansowych.

Spółka, od której Wnioskodawca otrzyma pożyczkę będzie również udzielać pożyczek podmiotom innym niż Wnioskodawca.

Z tytułu udzielania pożyczek, w tym na rzecz Wnioskodawcy, Spółce należne będą odsetki w wysokości ustalonej przez odpowiednie strony umowy.

W związku z tym należy podkreślić, że jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umowy/umów pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy powyższa transakcja - dokonana pomiędzy wskazanymi we wniosku Stronami podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) czy też przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności (z wyjątkami wskazanymi w treści przepisu), bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Skoro zatem - jak wskazał Wnioskodawca #8722; opisane we wniosku pożyczki/pożyczka otrzymane przez Wnioskodawcę od spółki z o.o. i/lub spółki osobowej (jawnej lub komandytowej) zwolnione będą z podatku od towarów i usług, to w analizowanej sprawie znajdą zastosowanie postanowienia art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W rezultacie na Wnioskodawcy jako pożyczkobiorcy nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

W odniesieniu do powołanej przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnej należy zauważyć, że interpretacja ta została wydana w indywidualnej sprawie i nie jest wiążąca dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie - w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.