IBPB-2-1/4514-356/15/PM - Ustalenie skutków podatkowych otrzymania pożyczki.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. , poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 2 października 2015 r. (data wpływu do Biura - 7 października 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych otrzymania pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 7 października 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych otrzymania pożyczki.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest spółką akcyjną z siedzibą w W.; (dalej: Spółka, Wnioskodawca) prowadzi działalność gospodarczą i podlega (i na moment zdarzenia przyszłego będzie podlegać) na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Wnioskodawca planuje zaciągnąć oprocentowaną pożyczkę lub oprocentowane pożyczki od spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub od spółki osobowej powstałej z przekształcenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej łącznie: "Pożyczkodawca"), w której będzie odpowiednio udziałowcem lub wspólnikiem.

W celu osiągnięcia zysku w postaci odsetek od pożyczek, Pożyczkodawca może także udzielać pożyczek innym podmiotom niż Spółka, w tym również innym swoim udziałowcom lub wspólnikom.

Czynność polegająca na udzielaniu pożyczek będzie wykonywana w ramach działalności gospodarczej Pożyczkodawcy, która na moment opisanego zdarzenia przyszłego będzie obejmować m.in. działalność w zakresie udzielania kredytów (PKD 64.92.Z - pozostałe formy udzielania kredytów). Wskazany rodzaj działalności gospodarczej - PKD 64.92.Z - pozostałe formy udzielania kredytów - będzie również wskazany w umowie spółki Pożyczkodawcy.

Pożyczkodawca na moment zawarcia umowy pożyczki (umów pożyczek) z Wnioskodawcą będzie zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

W konsekwencji, w ocenie Wnioskodawcy, udzielanie pożyczek (pożyczki) przez Pożyczkobiorcę na rzecz Spółki będzie stanowić czynność wchodzącą w zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług, która będzie korzystać ze zwolnienia z podatku od towarów i usług w oparciu o w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług. Umowa pożyczki zostanie zawarta na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy udzielenie na rzecz Wnioskodawcy przez Pożyczkodawcę pożyczki/pożyczek będzie - zgodnie z treścią art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych - czynnością niepodlegającą obowiązkowi podatkowemu w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych i tym samym na Wnioskodawcy (jako pożyczkobiorcy) nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, udzielenie na jego rzecz przez Pożyczkodawcę pożyczki/pożyczek będzie - zgodnie z treścią art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych - czynnością niepodlegającą obowiązkowi podatkowemu w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych i tym samym na Wnioskodawcy (jako pożyczkobiorcy) nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Uzasadniając swoje stanowisko Wnioskodawca wskazał, że co do zasady, na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają m.in. umowy pożyczki.

Niemniej jednak w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym tej ustawy jest wyłączona z opodatkowania. Stosownie bowiem do postanowienia art. 2 pkt 4 tej ustawy, nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tych czynności jest:

* opodatkowana podatkiem od towarów i usług albo

* jest z tego podatku zwolniona (z określonymi wyłączeniami wskazanymi w ustawie, które to wyłączenia nie dotyczą jednak umowy pożyczki).

Tym samym ustalenie, czy przedmiotowa umowa pożyczki/umowy pożyczek podlega/podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych wymaga w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia, czy przynajmniej jedna ze stron z tytułu udzielenia tej pożyczki/pożyczek jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług albo jest z tego podatku zwolniona.

Równocześnie Wnioskodawca wyjaśnia, że celem złożenia niniejszego wniosku jest uzyskanie przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnej wyłącznie w zakresie opodatkowania czynności zaciągnięcia pożyczki na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych. Wnioskodawca przytacza poniżej przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz argumentację w tym zakresie, mając na uwadze, iż przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych uzależniają kwalifikację podatkową czynności udzielania pożyczki od uznania tej czynności za wchodzącą w zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

W celu określenia, czy dane świadczenie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (lub jest zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług) należy ustalić:

Z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemąjącej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 tej ustawy. W przypadku udzielania pożyczki/pożyczek występuje niewątpliwie świadczenie Pożyczkodawcy na rzecz innego podmiotu (tutaj Wnioskodawcy), polegające na udostępnieniu kapitału, zasadniczo za wynagrodzeniem w postaci odsetek. Czynność udzielania pożyczki/pożyczek w zamian za wynagrodzenie stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jednakże dla rozstrzygnięcia kwestii, czy świadczenie polegające na udzielaniu oprocentowanej pożyczki/oprocentowanych pożyczek podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, niezbędne jest ustalenie, czy udzielając pożyczki/pożyczek Pożyczkodawca będzie działał w charakterze podatnika podatku od towarów i usług w tym zakresie.

Udzielając pożyczki na rzecz Wnioskodawcy, Pożyczkodawca będzie niewątpliwie działał w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podatnikami podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Z kolei za działalność gospodarczą (w świetle art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług) uważa się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych, przy czym przez towary - zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług - należy rozumieć m.in. rzeczy, w tym w ocenie Wnioskodawcy, niewątpliwie pieniądze stanowiące w istocie rzeczy sui generis oznaczone co do gatunku.

Zdaniem Wnioskodawcy, takie sformułowanie definicji działalności gospodarczej jednoznacznie wskazuje, że w zamyśle ustawodawcy jakiekolwiek wykorzystywanie przez podatników podatku od towarów i usług majątku rzeczowego (w tym pieniędzy):

* w sposób ciągły;

* w celu uzyskiwania z tego tytułu dochodu w jakiejkolwiek postaci (np. w postaci odsetek od udzielonego kapitału)

stanowi niewątpliwie działalność gospodarczą.

W konsekwencji w przypadku podmiotów gospodarczych udzielane przez nie pożyczki (pożyczka) - polegające na udostępnieniu kapitału na rzecz innego podmiotu - stanowi element prowadzonej przez nich działalności gospodarczej, podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Podsumowując, mając na uwadze, że Pożyczkodawca będzie udzielał w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej oprocentowane pożyczki (pożyczkę), to udzielając pożyczki (pożyczkę) na rzecz Wnioskodawcy będzie działał w tym zakresie w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, wykonującego czynność udzielania pożyczek (sklasyfikowaną w PKD 64.92.Z - pozostałe formy udzielania kredytów).

W opinii Wnioskodawcy, opisywana transakcja powinna być zakwalifikowana jako czynność udzielania pożyczek pieniężnych, o której mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług. Powyższy przepis stanowi, iż zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Oznacza to, że udzielanie pożyczek (pożyczki) stanowi czynność podlegającą ustawie o podatku od towarów i usług, ale jest jednocześnie czynnością zwolnioną z tego podatku. W świetle ww. przepisów udzielenie pożyczki/pożyczek na rzecz Wnioskodawcy przez Pożyczkodawcę stanowić będzie usługę finansową zwolnioną od podatku od towarów i usług.

Mając zatem na uwadze, że:

* Pożyczkodawca będzie w związku z udzieloną/udzielonymi na rzecz Wnioskodawcy pożyczką/pożyczkami występował w charakterze podatnika podatku od towarów i usług,

* pożyczka/pożyczki, które mają być udzielone Wnioskodawcy stanowić będzie czynność zwolnioną z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług,

na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych na Wnioskodawcy nie będzie ciążyć obowiązek w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych w odniesieniu do tej pożyczki, bowiem jedna ze stron (tekst jedn.: Pożyczkodawca) tych umów pożyczek będzie podatnikiem podatku od towarów i usług z tego tytułu.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca przywołał stanowiska zaprezentowane przez organy podatkowe w wydanych interpretacjach indywidualnych.

Wnioskodawca wskazał również, iż jego pogląd znajduje potwierdzenie w orzecznictwie polskich sądów administracyjnych przywołując wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (wyrok WSA w Warszawie z 13 marca 2007 r. sygn. akt III SA/Wa 3554/06).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest - zgodnie z wolą Wnioskodawcy - ocena stanowiska Wnioskodawcy tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym część stanowiska Wnioskodawcy, która odnosi się do uregulowań zawartych w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), uznano za element własnego stanowiska niepodlegający ocenie w ramach wydawanej interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 626, z późn. zm.) podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Artykuł 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Natomiast w myśl art. 1 ust. 4 ww. ustawy podatkowi temu podlegają, z zastrzeżeniem ust. 5, czynności cywilnoprawne, jeżeli ich przedmiotem są:

Pod pojęciem rzeczy ujętym w tym przepisie należy również rozumieć pieniądze, będące przedmiotem umowy pożyczki.

Stosownie do art. 4 pkt 7 ww. ustawy obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży, przy umowie pożyczki, na biorącym pożyczkę.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na biorącym pożyczkę.

Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Należy jednak zaznaczyć, że o wyłączeniu, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony danej czynności (w analizowanym przypadku - umowy pożyczki) posiadają status podatnika podatku od towarów i usług. Podstawę do ww. wyłączenia może stanowić wyłącznie fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności (zawarcia umowy pożyczki) jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

Ze zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, że Wnioskodawca - spółka akcyjna planuje zaciągnąć oprocentowaną pożyczkę lub oprocentowane pożyczki od spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub od spółki osobowej powstałej z przekształcenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej łącznie: "Pożyczkodawca"), w której będzie odpowiednio udziałowcem lub wspólnikiem.

Pożyczkodawca na moment zawarcia umowy pożyczki (umów pożyczek) z Wnioskodawcą będzie zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wnioskodawca wskazał, że czynność udzielenia pożyczek przez Pożyczkodawcę na rzecz Wnioskodawcy będzie stanowić czynność wchodzącą w zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług korzystającą ze zwolnienia od tego podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

Z cytowanego powyżej przepisu art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika, że podatkowi od czynności cywilnoprawnych nie podlegają takie czynności, z tytułu których przynajmniej jedna ze stron ich dokonania (dokonania tych czynności) jest opodatkowania podatkiem od towarów i usług lub zwolniona z podatku od towarów i usług (z wyjątkiem określonych czynności, które w przedmiotowej sprawie nie występują).

Przyjmując za Wnioskodawcą, że czynność udzielania pożyczek będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług, powyższa czynność będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych należy stwierdzić, że interpretacje te zostały wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Odnosząc się do powołanego we wniosku wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego - wskazać należy, iż orzeczenie to dotyczy konkretnej sprawy podatnika osądzonej w określonym stanie faktycznym i w tej sprawie rozstrzygnięcie w nim zawarte jest wiążące. Natomiast organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, iż nie stanowią one materialnego prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.