IBPB-2-1/4514-271/16/ASz - Określenie skutków podatkowych udzielenia pożyczki.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. , poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 18 kwietnia 2016 r. (wpływ do Biura - 25 kwietnia 2016 r.), uzupełnionym 20 i 23 czerwca 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych udzielenia pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 25 kwietnia 2016 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych udzielenia pożyczki.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 9 czerwca 2016 r. znak: IBPB-2-1/4514-271/16/ASz oraz IBPP2/4512-300/16/AB wezwano do jego uzupełnienia.

Wniosek uzupełniono 20 czerwca 2016 r. (wpływ opłaty) oraz 23 czerwca 2016 r. (data wpływu pisma).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Wnioskodawca) jest producentem form i urządzeń w zakresie elektroniki i mechaniki, co jest głównym przedmiotem jej działalności. W ramach prowadzonej przez siebie działalności Wnioskodawca udzielił także pożyczki jednemu ze wspólników (osobie fizycznej). Środki na pożyczkę pochodzą ze środków uzyskanych z prowadzonej działalności. Pożyczka jest udzielona na zasadach rynkowych (jest oprocentowana). Wnioskodawca jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Wnioskodawca planuje udzielenie pożyczek oprocentowanych także innym osobom. Jest to uzupełnienie zasadniczej działalności Wnioskodawcy.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że złożony wniosek dotyczy sytuacji prawnopodatkowej Wnioskodawcy (Wnioskodawca jest stroną umowy pożyczki - pożyczkodawcą). Stąd pytanie dotyczy także obowiązków podatkowych Wnioskodawcy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w przedstawionym stanie faktycznym, czynność udzielenia przez Wnioskodawcę wspólnikowi (osobie fizycznej) pożyczki za wynagrodzeniem podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych lub podatkowi od towarów i usług oraz czy w związku z tym odsetki umowne powinny być wykazywane w deklaracji VAT jako przychody zwolnione?

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionym stanie faktycznym czynność udzielenia pożyczki za wynagrodzeniem nie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych ani podatkowi od towarów i usług zaś odsetki uzyskane z tytułu zawartej umowy pożyczki powinny być wykazane w deklaracji VAT jako zwolnione z opodatkowania. Jak stanowi art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych opodatkowaniu podlega czynność cywilnoprawna, jaką jest umowa pożyczki. W ustawie tej przewidziano jednak szereg przypadków, w których czynności cywilnoprawne są wyłączone z opodatkowania.

W szczególności w świetle art. 2 pkt 4 ww. ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne inne niż umowa spółki i jej zmiany:

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że jeżeli choć jeden z podmiotów jest z tytułu danej czynności opodatkowany podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniony (poza wyjątkami wskazanymi w art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy), czynność zawarcia umowy pożyczki nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, zawarta cywilnoprawna umowa pożyczki, nie podlega obowiązkowi uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż spełniony jest warunek określony w art. 2 pkt 4 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Mianowicie jedna ze stron transakcji (pożyczkodawca) z tytułu dokonania tej czynności jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

W dalszej części uzasadnienia Wnioskodawca przywołał treść art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług oraz wskazał, że aby zaistniało opodatkowanie podatkiem od towarów i usług, muszą wystąpić łącznie następujące okoliczności:

* występuje świadczenie ze strony świadczeniodawcy, działającego w charakterze podatnika podatku od towarów i usług na rzecz świadczeniobiorcy,

* świadczenie to ma charakter odpłatny,

* nie stanowi ono dostawy towarów.

W opinii Wnioskodawcy, czynność udzielenia pożyczek stanowi usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, jako że:

* w przypadku czynności udzielenia pożyczki występuje świadczenie w postaci udostępnienia Wnioskodawcy przez pożyczkodawcę określonej kwoty pieniędzy na umówiony czas,

* dokonując tej czynności pożyczkodawca działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, a w szczególności - udzielenie pożyczki stanowi element prowadzonej przezeń działalności gospodarczej mającej na celu osiągnięcie zysku w postaci odsetek,

* jest to czynność o charakterze odpłatnym - pożyczkodawca otrzyma bowiem wynagrodzenie za udostępnienie za wynagrodzeniem kapitału pożyczkobiorcy w postaci odsetek. Można zatem stwierdzić, że udzielenie pożyczki ma charakter świadczenia wzajemnego - pożyczkodawca zobowiązuje się do udostępnienia za wynagrodzeniem kapitału pożyczkobiorcy, ten zaś ma możliwość korzystania z udostępnionych środków,

* nie stanowi ono dostawy towarów - Wnioskodawca zwrócił uwagę, iż pieniądze nie stanowią na gruncie podatku od towarów i usług towarów, a tym samym ich odpłatne udostępnienie nie może być uznane za dostawę towarów za wynagrodzeniem.

W opinii Wnioskodawcy, co znalazło również potwierdzenie w licznych pismach organów podatkowych i orzeczeniach, podatnikami podatku od towarów i usług z tytułu udzielenia pożyczki są również te podmioty, których podstawową działalnością nie jest udzielanie pożyczek, ale wszystkie te, dla których odpłatne udzielanie pożyczek stanowi element bieżącej działalności gospodarczej.

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy, czynność udzielenia pożyczki przez podatnika podatku od towarów i usług dokonana za wynagrodzeniem w ramach prowadzonej przezeń działalności gospodarczej stanowi świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast w świetle art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług zwolnieniu od podatku podlegają w szczególności usługi udzielenia pożyczek pieniężnych.

Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z treścią art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę sama ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Zdaniem Wnioskodawcy, nie budzi żadnej wątpliwości, że opisana transakcja spełnia przytoczoną powyżej definicję pożyczki.

Zdaniem Wnioskodawcy, umowa pożyczki, opisana we wniosku nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w myśl art. 2 pkt 4 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Analizowana usługa udzielenia pożyczki jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług. Tym samym, jedna ze stron transakcji w związku z zawarciem umowy pożyczki jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Konsekwentnie w analizowanej sytuacji spełniona jest wymieniona w art. 2 ust. 4 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przesłanka wyłączenia z opodatkowania omawianej pożyczki

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca przywołał interpretacje indywidulne oraz wyroki Wojewódzkich Sądów Administracyjnych.

Organ podkreśla, że powyżej pominięto tę część stanowiska, która odnosi się wyłącznie do podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest wyłącznie ocena stanowiska Wnioskodawcy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku od towarów i usług, zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 223) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. ustawy podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Jak z powyższego wynika umowa pożyczki, co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano jednak sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

Z treści przywołanego przepisu wynika, że w przypadku umów pożyczki o wyłączeniu, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług. Podstawę do ww. wyłączenia może stanowić m.in. fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest zwolniona z podatku od towarów i usług.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest producentem form i urządzeń w zakresie elektroniki i mechaniki, co jest głównym przedmiotem jego działalności.

W ramach prowadzonej przez siebie działalności Wnioskodawca udzielił także pożyczki jednemu ze wspólników (osobie fizycznej). Środki na pożyczkę pochodzą ze środków uzyskanych z prowadzonej działalności. Pożyczka jest udzielona na zasadach rynkowych (jest oprocentowana). Wnioskodawca jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Wnioskodawca planuje udzielenie pożyczek oprocentowanych także innym osobom. Jest to uzupełnienie zasadniczej działalności Wnioskodawcy.

W związku z tym należy podkreślić, że jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy powyższa transakcja - dokonana pomiędzy wskazanymi we wniosku Stronami - podlega regulacjom ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności regulacjami w zakresie podatku od towarów i usług skutkuje bowiem wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Jednocześnie, Organ pragnie zwrócić uwagę, że stosownie do art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży, przy umowie pożyczki, na biorącym pożyczkę.

Skoro zatem Wnioskodawca jest podmiotem udzielającym pożyczki (pożyczkodawcą) a nie podmiotem biorącym pożyczkę, to - stosownie do treści wskazanego powyżej art. 4 pkt 7 cyt. ustawy - w przedstawionym stanie faktycznym na Wnioskodawcy w ogóle nie ciąży obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż przy umowie pożyczki obowiązek podatkowy ciąży wyłącznie na biorącym pożyczkę. Zatem bez względu na fakt, czy czynność udzielenia pożyczki przez Wnioskodawcę podlegałaby opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych czy też byłaby z niej wyłączona dla Wnioskodawcy nie rodzi żadnych skutków na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.