IBPB-2-1/4514-159/15/AD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. , poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 31 lipca 2015 r. (wpływ do Biura - 4 sierpnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych usługi zarządzania płynnością finansową - jest prawidłowe.

W dniu 4 sierpnia 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych usługi zarządzania płynnością finansową.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (dalej: "Spółka" lub "Koordynujący") prowadzi działalność w zakresie handlu i dystrybucji towarami wiodących europejskich marek. Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług z siedzibą działalności gospodarczej na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, podlegającym nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Przy prowadzeniu tej działalności współpracuje z powiązanymi kapitałowo w sposób pośredni i osobowo spółkami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, będącymi zarówno rezydentami polskimi jak i nierezydentami.

Wnioskodawca wraz z jedną powiązaną kapitałowo, w sposób pośredni oraz osobowo, spółką z grupy planuje zawarcie z bankiem, mającym siedzibę na terytorium Polski, Umowy Systemu Zarządzania Środkami Pieniężnymi w Grupie Rachunków (dalej: "Umowa", "Umowa cash poolingu").

Pomiędzy Wnioskodawcą a spółką z grupy uczestniczącą w Umowie (Systemie) zachodzą, powiązania kapitałowe, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. System zarządzania środkami pieniężnymi, podmiotów w nim uczestniczących, będzie miał charakter cash poolingu w wariancie cash poolingu rzeczywistego. System jest usługą należącą do usług bankowych, polegających na umożliwieniu przez bank grupie kapitałowej bardziej efektywnego zarządzania środkami pieniężnymi i kredytami oraz korzystania przez poszczególne spółki z grupy ze wspólnej płynności finansowej. Jest to możliwe do osiągnięcia dzięki koncentrowaniu na wspólnym rachunku grupy środków pochodzących z rachunków jednostkowych poszczególnych podmiotów wchodzących w skład grupy.

Takie rozwiązanie pozwoli na:

1. Kompensowanie przejściowych niedoborów środków finansowych, wykazywanych przez jeden podmiot nadwyżkami wykazywanymi przez drugi podmiot,

2. Minimalizację sumy kosztów kredytowania podmiotów korzystających z systemu,

3. Optymalizację kosztów i przychodów odsetkowych w ramach grupy korzystającej z sytemu.

Stroną Umowy będą z jednej strony Wnioskodawca oraz drugi podmiot należący do tej samej grupy kapitałowej (dalej łącznie "Uczestnicy", a osobno "Uczestnik"), zaś z drugiej strony Bank. Wszyscy Uczestnicy będą polskimi rezydentami podatkowymi. Dodatkowo Wnioskodawca będzie pełnić w ramach Umowy (Systemu) cash poolingu rolę Koordynującego.

Bank nie będzie podmiotem powiązanym kapitałowo ani ze Spółką, ani z drugim Uczestnikiem, a jego siedziba działalności gospodarczej mieści się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. W przyszłości możliwe jest przystąpienie do Umowy po stronie Uczestników również innych podmiotów z tej samej grupy kapitałowej. Jednak ani obecni Uczestnicy, ani podmioty, które ewentualnie dołączą do Systemu, w przyszłości nie będą podmiotami powiązanymi z Bankiem w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W przyszłości możliwe jest również objęcie systemem cash poolingu rachunków walutowych w EUR i innych walutach, gdzie salda tych rachunków wyrażone będą w EUR i innych walutach. W takim przypadku Uczestnicy posiadać będą odrębne rachunki bankowe dla każdej waluty.

Spółka rozliczy różnice kursowe dla celów podatku dochodowego od osób prawnych zgodnie z art. 15a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, czyli według tzw. metody podatkowej.

Przed rozpoczęciem korzystania z Systemu (czyli przed podpisaniem Umowy) każdy Uczestnik zawrze z Bankiem odrębną umowę prowadzenia rachunku bankowego (dalej: osobno "Rachunek Główny" i łącznie "Rachunki Główne").

Spółka jako Koordynujący, oprócz Rachunku Głównego, będzie posiadać dodatkowy rachunek, na którym na koniec każdego dnia roboczego wykazywane będzie saldo wszystkich rachunków Grupy (będzie to obecnie wykorzystywany przez Wnioskodawcę rachunek bieżący wraz z przypisanym do niego kredytem w rachunku, dalej: "Rachunek Pomocniczy Koordynującego"). Dodatkowo Spółka, jako Koordynujący, zostanie upoważniona przez Uczestnika do jego reprezentowania we wszelkich sprawach dotyczących Umowy oraz do podpisywania stosownych aneksów w tym zakresie.

Systemem zarządzania środkami pieniężnymi objęte zostaną rachunki prowadzone w tej samej walucie. Oznacza to, że jednym Systemem objęte zostaną rachunki Uczestników prowadzone w PLN, a w dalszej przyszłości osobnym Systemem objęte zostaną rachunki Uczestników prowadzone w EUR i innych walutach. Uczestnicy Systemu będą mogli dysponować środkami pieniężnymi zgromadzonymi na Rachunkach Głównych zgodnie z zasadami określonymi w Umowie oraz w umowach prowadzenia rachunków bankowych. Na podstawie Umowy Bank włączy Rachunki Główne Uczestników oraz Rachunek Pomocniczy Koordynującego do Systemu. Ponadto, na podstawie Umowy Bank udostępni każdemu Uczestnikowi limit zadłużenia w Rachunku Głównym (dalej "Limit Zadłużenia"). Limit Zadłużenia będzie mógł być wykorzystywany przez Uczestnika na prowadzenie bieżącej działalności (tekst jedn.: realizację zleceń płatniczych składanych Bankowi), których wysokość przekracza saldo dostępne na jego Rachunku Głównym oraz w celu spłaty zadłużenia innego Uczestnika wobec Banku. Uczestnik Systemu wykorzystujący Limit Zadłużenia będzie obowiązany do spłaty całości wykorzystanego Limitu Zadłużenia do końca dnia roboczego, w którym został on wykorzystany (w zależności od stopnia wykorzystania - w całości lub w części).

System będzie oparty o mechanizm prawny zdefiniowany w prawie cywilnym jako wstąpienie w prawa zaspokojonego wierzyciela poprzez spłacenie cudzego długu (subrogacja, zgodnie z art. 518 § 1 pkt 3 ustawy - Kodeks cywilny). Umowa zakładać będzie bowiem, że spłata wykorzystanego Limitu Zadłużenia może zostać dokonana przez innego Uczestnika Systemu.

W ramach Systemu nie będzie dochodziło do zawierania umów pożyczek ani depozytu nieprawidłowego w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego.

W ramach Systemu, na koniec każdego dnia roboczego będzie dokonywane bilansowanie (tekst jedn.: zerowanie) sald na prowadzonych przez Bank Rachunkach Głównych, a wynikające z przeprowadzonego bilansowania saldo końcowe zostanie wykazane na Rachunku Pomocniczym Koordynującego. Przy wykorzystaniu wskazanego powyżej mechanizmu konwersji długu, Koordynujący będzie dokonywać spłaty wobec Banku zadłużenia Uczestnika z tytułu wykorzystania przez niego Limitu Zadłużenia (jeśli Uczestnik będzie wykazywać saldo ujemne, a Koordynujący będzie dysponować środkami umożliwiającymi spłatę salda ujemnego Wnioskodawcy) lub Uczestnik będzie spłacać zadłużenie Koordynującego wobec Banku z tytułu wykorzystania Limitu Zadłużenia przyznanego Koordynującemu (jeśli Koordynujący będzie wykazywać saldo ujemne, a Uczestnik będzie dysponować środkami umożliwiającymi spłatę salda ujemnego Koordynującego). Aby konwersja długu w drodze subrogacji była skuteczna, każdy Uczestnik Systemu w Umowie nieodwołalnie upoważni Bank do obciążania jego Rachunku Głównego, kwotami wykorzystanymi przez Uczestników Systemu w ramach Limitów Zadłużenia, które nie zostały spłacone Bankowi przez Uczestnika, który skorzystał z Limitu Zadłużenia.

Jednocześnie, w Umowie strony ustalą, że Bank będzie drugą stroną czynności prawnej dokonanej na podstawie tego upoważnienia.

Umowa będzie przewidywać automatyczne transfery zwrotne realizowane przez Bank następnego dnia funkcjonowania Systemu, czyli powrót do stanu sald na Rachunkach Głównych z końca poprzedniego dnia funkcjonowania Systemu. Podstawą prawną zwrotnych transferów pomiędzy Rachunkami Głównymi a Rachunkiem Głównym Koordynującego i Rachunkiem Pomocniczym Koordynującego będzie rozliczenie roszczeń subrogacyjnych pomiędzy Uczestnikiem i Koordynującym.

W wyniku spłaty Limitu Zadłużenia Uczestnika, który na koniec dnia ma saldo ujemne na Rachunku Głównym przez innego Uczestnika nastąpi zmiana wierzyciela. Oznacza to, że w miejsce Banku jako wierzyciela Uczestnika, który na zakończenie dnia roboczego nie spłacił wykorzystanego Limitu Zadłużenia, wejdzie Uczestnik, który dokonał spłaty tego wykorzystanego Limitu Zadłużenia. Zatem z chwilą obciążenia któregokolwiek z Rachunków Głównych Uczestnik wstępujący w prawa wierzyciela, którego środki pieniężne zostały wykorzystane na spłatę wykorzystanego Limitu Zadłużenia innego Uczestnika, nabędzie wierzytelność Banku wobec Uczestnika Systemu, którego wykorzystany Limit Zadłużenia został spłacony. Kwota tej wierzytelności będzie odpowiadać wysokości dokonanej spłaty. Z chwilą nabycia wierzytelności Uczestnik Systemu którego środki pieniężne zostały wykorzystane do spłaty Limitu Zadłużenia innego Uczestnika, nabywa wobec spłaconego Uczestnika roszczenie do spłaty świadczenia, wynikającego z nabycia wierzytelności wraz z należnymi odsetkami z tego tytułu (dalej "Roszczenie"). Kwota Roszczenia odpowiada kwocie nabytej wierzytelności i ulega, zmianie o kwotę kolejnej nabytej wierzytelności. W wyniku tej zmiany powstaje bieżąca kwota Roszczenia, od której naliczane będą odsetki. Odsetki będą naliczane i płatne według oprocentowania i zgodnie z zasadami określonymi w Umowie. Spółka będzie spłacała odsetki należne Uczestnikowi z tytułu nabytych przez niego w drodze subrogacji wierzytelności bezpośrednio na rachunek Uczestnika.

Zgodnie z Umową, Bank będzie pobierać od każdego z Uczestników opłatę miesięczną za uczestnictwo w Systemie. Inne opłaty i prowizje związane z wdrożeniem i funkcjonowaniem systemu Bank będzie pobierał na podstawie "Taryfy prowizji i opłat bankowych klientów korporacyjnych z segmentu firm średnich i dużych". Niezależnie od powyższych tytułów Bank pobiera jednorazową opłatę z tytułu wdrożenia Systemu od Koordynującego oraz jednorazową opłatę z tytułu wdrożenia konfiguracji Systemu również od Koordynującego.

Na podstawie Umowy Uczestnik upoważnia Koordynującego do wykonywania w jego imieniu następujących czynności o charakterze koordynującym, w tym, między innymi:

Uczestnik Systemu upoważnia Koordynującego do zawierania w jego imieniu i na jego rzecz Aneksów do Umowy w wyżej wskazanym zakresie. Koordynujący nie otrzymuje od Uczestnika ani od Banku wynagrodzenia za czynności administracyjne wynikające z Umowy.

Dodatkowo po zakończeniu każdego miesiąca kalendarzowego, w każdym pierwszym dniu roboczym następnego miesiąca, Bank działając w imieniu i na rzecz każdego z Uczestników dokona przelewów pomiędzy poszczególnym Rachunkami (za wyjątkiem Rachunku Pomocniczego Koordynującego) obciążając lub uznając te Rachunki łącznymi kwotami odsetek należnych od danego Uczestnika lub danemu Uczestnikowi. Również po zakończeniu każdego miesiąca kalendarzowego, w każdym pierwszym dniu roboczym następnego miesiąca każdy Uczestnik zapłaci na rzecz Banku odsetki od niespłaconych do końca dnia roboczego, w danym miesiącu kalendarzowym, Limitów Zadłużenia.

Ponadto bank będzie wypłacał Uczestnikom w każdym pierwszym dniu roboczym następnego miesiąca, za miesiąc poprzedni, odsetki od dziennych sald środków pieniężnych zgromadzonych na Rachunku Głównym.

Każdy z Uczestników Systemu ponosić będzie koszty obsługi Systemu przez Bank, określone w Umowie.

Wnioskodawca posiadający status Koordynującego nie będzie wykonywać żadnych dodatkowych czynności związanych z zarządzaniem kapitałami grupy, w szczególności nie będzie świadczył na ich rzecz usług. Wszystkie działania w ramach Systemu będą obsługiwane przez Bank.

W celu zabezpieczenia pełnej spłaty Limitu Zadłużenia udzielonego dowolnemu Uczestnikowi, zgodnie z Umową, Uczestnicy nieodwołalnie poręczą Bankowi spłatę wykorzystanych kwot Limitu Zadłużenia.

W świetle Umowy Bank będzie upoważniony do traktowania w ciągu dnia wszystkich środków zgromadzonych na Rachunku Pomocniczym Koordynującego i Rachunkach Głównych jako zabezpieczenia spłaty indywidualnych Limitów Zadłużenia udostępnianych Uczestnikom w ramach niniejszej Umowy, co powoduje, że w pewnym sensie wszyscy Uczestnicy są wzajemnie poręczycielami.

Ponadto na podstawie Umowy Uczestnicy są solidarnie odpowiedzialni za dokonywanie na rzecz Banku płatności opłat i kosztów wynikających z Umowy. Koordynujący poza odsetkami, których zasady przyznawania opisane zostały we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, nie będzie otrzymywał żadnego innego wynagrodzenia z tytułu zawartej Umowy.

Należy również podkreślić, że podmiotem oferującym Uczestnikom usługi cash poolingu, na podstawie Umowy w ramach Struktury, będzie Bank. Tym samym to Bank będzie wykonywał postanowienia Umowy poprzez realizację operacji pomiędzy rachunkami bankowymi uczestniczącymi w Strukturze oraz naliczanie i pobieranie/wypłatę odsetek od wzajemnych zobowiązań. Uczestnicy Struktury nie będą zawierać natomiast transakcji między sobą. Nie będą również świadczyć sobie wzajemnie usług i nie będą otrzymywać z tego tytułu żadnego wynagrodzenia. Ponadto Wnioskodawca uczestniczący w Strukturze w podwójnej roli, tj. jako Uczestnik i jako Koordynujący, nie będzie zawierać z innymi Uczestnikami Struktury odrębnych umów w związku z uczestnictwem w Strukturze. Wnioskodawca wykonywać będzie (wskazane wcześniej) zadania administrowania Strukturą i reprezentowania Uczestników wobec Banku na mocy postanowień Umowy jako czynności pomocnicze do głównej usługi świadczonej przez Bank na rzecz Uczestników.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy zawarcie Umowy Systemu Zarządzania Środkami Pieniężnymi w Grupie Rachunków oraz poszczególne czynności wykonywane na jej podstawie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, zawarcie Umowy Systemu Zarządzania Środkami Pieniężnymi w Grupie Rachunków oraz poszczególne czynności wykonywane na jej podstawie nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W ocenie Wnioskodawcy, zawarcie Umowy oraz poszczególne czynności wykonywane na podstawie Umowy (w szczególności: zerowanie sald, wpłaty i wypłaty realizowane pomiędzy rachunkami Uczestników), nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca powołał się na treść art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, umowa zarządzania płynnością finansową (Umowa) nie została zdefiniowana w polskim prawie i w związku z tym stanowi tzw. umowę nienazwaną, która nie została wymieniona w powyższym katalogu.

Ponadto jak wskazał Wnioskodawca, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, katalog czynności cywilnoprawnych wskazanych w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jest katalogiem zamkniętym, obejmującym jedynie czynności cywilnoprawne w nim wymienione.

Umowa zarządzania płynnością finansową (Umowa) jest umową o świadczenie usług finansowych oferowaną przez banki (instytucje finansowe), która ma na celu efektywne zarządzanie środkami finansowymi podmiotów, które przystąpiły do Umowy, a także poprawę bieżących przepływów pieniężnych.

W ocenie Wnioskodawcy, ani sama Umowa, ani też czynności wykonywane na poszczególnych etapach rozliczeń dokonywanych w ramach Umowy nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Wnioskodawca wskazał, że czynności wykonywane w ramach Umowy nie wyczerpują znamion czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 cyt. ustawy. W szczególności Umowa, jak też poszczególne czynności dokonywane w jej ramach, nie mogą zostać uznane za umowę pożyczki lub depozytu nieprawidłowego, które uregulowane zostały w ustawie - Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 720 Kodeksu cywilnego, dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy, albo rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Depozyt nieprawidłowy został natomiast uregulowany w art. 845 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym depozyt nieprawidłowy (przechowanie nieprawidłowe) jest umową szczególnego rodzaju, zawierającą elementy przechowania i pożyczki. Przedmiotem depozytu nieprawidłowego mogą być wyłącznie pieniądze lub rzeczy oznaczone co do gatunku. Osoba biorąca pieniądze (rzecz) do depozytu nieprawidłowego, analogicznie do umowy pożyczki, zobowiązana jest zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Odnosząc powyższe do przedmiotowej Umowy Wnioskodawca wskazał, że w tym przypadku mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Równocześnie, żaden z Uczestników nie będzie zobowiązywał się do ich zwrotu. Poza tym w Umowie brak jest możliwości swobodnego dysponowania środkami przez Uczestników Systemu, co jest elementem koniecznym umowy pożyczki.

Wnioskodawca podkreślił także fakt, że Umowa w żadnym wypadku nie realizuje również ekonomicznego celu pożyczki. O ile ekonomicznym celem umowy pożyczki jest korzystanie przez ściśle określony czas z cudzego kapitału, w ściśle określonej wysokości, w celach inwestycyjnych lub konsumpcyjnych, zwykle za zapłatą pożyczkodawcy umówionego wynagrodzenia, o tyle w Umowie jej Uczestnicy realizują cel przedstawienia Bankowi skonsolidowanego salda grupy rachunków, tak aby należne Bankowi odsetki zostały naliczone w mniejszej wysokości w przypadku ujemnego salda skonsolidowanego Grupy (lub aby Bank naliczył wyższe odsetki w przypadku dodatniego salda skonsolidowanego Grupy).

Nie ulega bowiem wątpliwości, że nadrzędnym celem Umowy jest zwiększenie efektywności zarządzania środkami finansowymi podmiotów z Grupy poprzez optymalne wykorzystanie nadwyżek środków pieniężnych na poszczególnych rachunkach bankowych podmiotów z Grupy.

Tym samym, w odniesieniu do przedmiotowej Umowy oraz czynności wykonywanych w jej ramach nie będzie dochodzić do skonkretyzowania tzw. essentialia negotii pożyczki oraz depozytu nieprawidłowego.

Dodatkowo, w ocenie Spółki, korzystanie z jej własnych rachunków bankowych nie powinno prowadzić do ustalenia jakkolwiek relacji prawnej pomiędzy Spółką a pozostałymi Uczestnikami, wskazać bowiem należy, że przedmiotem analizy nie jest umowa pomiędzy Spółką a pozostałymi Uczestnikami, lecz umowa pomiędzy Bankiem a podmiotami wchodzącymi w skład Grupy, które przystąpią do Umowy.

Niezależnie od faktu wyłączenia przez ustawodawcę umów typu cash pooling z katalogu czynności opodatkowanych podatkiem od czynności cywilnoprawnych, Wnioskodawca wskazał, iż istotą Umowy jest uczestnictwo w niej Banku wykonującego usługi pośrednictwa finansowego objęte zakresem opodatkowania podatkiem VAT (korzystające równocześnie ze zwolnienia). W konsekwencji, w przypadku Umowy zastosowanie może znaleźć art. 2 pkt 4 podatkiem od czynności cywilnoprawnych wskazujący, iż czynności cywilnoprawne wchodzące w zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług, lub zwolnione z tego podatku nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych z wyjątkami, które w analizowanej sytuacji nie mają zastosowania.

W ocenie Wnioskodawcy, opisana usługa świadczona przez Bank w ramach Umowy, stanowić będzie usługę objętą zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Usługi świadczone przez Bank - zdaniem Wnioskodawcy - powinny zostać zaklasyfikowane jako usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług zwolnione z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku od towarów i usług.

Uwzględniając powyższe - w opinii Wnioskodawcy - nawet w przypadku uznania, że Umowa lub czynności wykonywane w jej ramach podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, to będą to czynności wyłączone z zakresu opodatkowania na mocy art. 2 pkt 4 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Spółki, przedstawiona Umowa oraz czynności realizowane na jej podstawie w ramach usługi świadczonej przez Bank, nie będą mieściły się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest - zgodnie z wolą Wnioskodawcy wyrażoną w części A.1. poz. 8 oraz w części E. poz. 61. Formularza ORD-IN - ocena stanowiska Wnioskodawcy tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym część stanowiska Wnioskodawcy, która odnosi się do uregulowań zawartych w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), uznano za element własnego stanowiska nie podlegający ocenie w ramach wydawanej interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 626, z późn. zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

* umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

* umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

* umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

* umowy dożywocia,

* umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

* ustanowienie hipoteki,

* ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

* umowy depozytu nieprawidłowego,

* umowy spółki;

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynność cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 cyt. ustawy).

Zatem, jak z powyższego wynika, ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Szczegółowe ustalenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu, nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same lub podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług z siedzibą działalności gospodarczej na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, podlegającym nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Wnioskodawca wraz z jedną powiązaną kapitałowo, w sposób pośredni oraz osobowo, spółką z grupy planuje zawarcie z bankiem, mającym siedzibę na terytorium Polski, Umowy Systemu Zarządzania Środkami Pieniężnymi w Grupie Rachunków.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b i lit. j ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku oraz umowy depozytu nieprawidłowego. W myśl art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.), dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tą samą ilość pieniędzy lub tą samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Z kolei zgodnie z art. 845 Kodeksu cywilnego, przez depozyt nieprawidłowy rozumieć należy umowę, zgodnie z którą przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku. Do tego rodzaju umów stosuje się przepisy o pożyczce. Czas i miejsce zwrotu określają przepisy o przechowaniu.

Zgodnie z art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży, przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego - odpowiednio na biorącym pożyczkę lub przechowawcy.

Należy stwierdzić, że umowa cash poolingu pozostaje umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy.

Umowa cash poolingu jest najbardziej zbliżona swoją konstrukcją do umowy pożyczki. Przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash poolingu, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje jej istotnych znamion. Cash pooling polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych podmiotów należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków.

W przypadku cash poolingu mamy do czynienia z przynajmniej trzema podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik cash poolingu posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym, nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, co do zasady, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash poolingu.

Przedstawiona we wniosku konstrukcja cash poolingu, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestników niewątpliwie zawiera w sobie pewne elementy kredytowania jednych podmiotów przez drugie. Nie sposób jednak uznać, że wyczerpuje ona wszystkie elementy przedmiotowo istotne dla umowy pożyczki. Opisany we wniosku system zarządzania płynnością finansową nie może być również uznany za umowę depozytu nieprawidłowego.

W treści wniosku wskazano ponadto, iż system będzie oparty o mechanizm zdefiniowany w prawie cywilnym jako wstąpienie w prawa zaspokojonego wierzyciela - subrogacja. Wskazana instytucja nie została wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zatem, jeżeli nie przyjmie ona charakteru żadnej z czynności w nim wymienionych - czynności oparte na subrogacji dokonywane w ramach umowy cash poolingu nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, ze skoro zawarcie umowy cash poolingu nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych a czynności tego typu nie można zakwalifikować, np. jako umowy pożyczki czy też innej czynności tym katalogiem objętej, to tym samym - z powyższych przyczyn - czynności dokonywane w ramach umowy cash pooling dotyczące zarządzania wspólną płynnością finansową nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych; nie mieszczą się bowiem w katalogu czynności ściśle wymienionych jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zatem umowa cash poolingu (tekst jedn.: umowa kreująca system zarządzania środkami pieniężnymi w grupie rachunków), której zawarcie planuje Wnioskodawca oraz świadczone w jej ramach czynności nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Tym samym, skoro wskazane we wniosku czynności nie zostały wymienione wśród tych czynności, które określone są w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, to tym samym zbędna jest analiza wyłączenia z opodatkowania, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ww. ustawy.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.