IBPB-2-1/4514-154/15/PM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. , poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 29 lipca 2015 r. (data wpływu do Biura - 3 sierpnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umorzenia certyfikatów funduszu inwestycyjnego zamkniętego za wynagrodzeniem - jest prawidłowe.

W dniu 3 sierpnia 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umorzenia certyfikatów funduszu inwestycyjnego zamkniętego za wynagrodzeniem.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (dalej również "Spółka") będzie posiadać certyfikaty inwestycyjne funduszu inwestycyjnego zamkniętego (dalej: certyfikaty). Możliwe jest, że w przyszłości certyfikaty zostaną umorzone. Umorzenie certyfikatów nastąpi w drodze umorzenia z mocy prawa wskutek ich wykupu na zasadach opisanych w art. 139 (zwłaszcza ust. 6) ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 157, z późn. zm.). Jako wynagrodzenie z tytułu umorzenia certyfikatów Wnioskodawca otrzyma od funduszu akcje innej spółki kapitałowej (dalej: Spółka kapitałowa), jakie na moment dokonania przedmiotowej operacji będą w posiadaniu funduszu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w opisanym przez zdarzeniu przyszłym po stronie Wnioskodawcy powstanie obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zadaniem Wnioskodawcy w opisanym zdarzeniu przyszłym nie powstanie obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Katalog czynności opodatkowanych podatkiem od czynności cywilnoprawnych został zawarty w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 626, z późn. zm.). Zgodnie z ww. przepisem, opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Według Wnioskodawcy, użyty w treści wskazanego art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wyraz "następujące" wyraźnie wskazuje, że podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają tylko te czynności, które zostały w nim wymienione. W konsekwencji, wyłącznie czynności cywilnoprawne wymienione w treści tego przepisu mogą podlegać opodatkowaniu. Tym samym nie jest dopuszczalne objęcie zakresem opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych innych niż wymienione we wspomnianym przepisie czynności. Zamiarem ustawodawcy nie jest obejmowanie takich czynności opodatkowaniem, choćby wywoływały podobne skutki ekonomiczne do czynności podlegających opodatkowaniu. Powyższy pogląd znajduje potwierdzenie w doktrynie prawa podatkowego: "Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne wymienione w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Czynności te zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę. Zostało to również potwierdzone orzecznictwem sądowym i urzędowymi interpretacjami, których tezy zachowują swoją aktualność na gruncie aktualnie obowiązującej ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Czynności cywilnoprawne, które nie zostały wymienione w sposób wyraźny w katalogu ustawowym, nie podlegają opodatkowaniu omawianym podatkiem".

W kontekście powyższego należy wskazać, że wśród czynności prawnych podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie zostały wymienione ani umorzenie certyfikatów inwestycyjnych w funduszu inwestycyjnym zamkniętym, ani wydanie akcji - jako wynagrodzenia z tytułu umorzenia certyfikatów. Nie można także opisanego umorzenia certyfikatów w zamian za wynagrodzenie w postaci akcji w Spółce kapitałowej, utożsamiać ze sprzedażą bądź zamianą rzeczy lub praw majątkowych. Umorzenie certyfikatów stanowi bowiem całkowicie odmienną od sprzedaży bądź zamiany czynność prawna, uregulowaną innymi przepisami.

Zgodnie z art. 535 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.), przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Z kolei zgodnie z art. 603 Kodeksu cywilnego, przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. Zgodnie natomiast z art. 139 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych, fundusz inwestycyjny zamknięty może wykupywać certyfikaty inwestycyjne, które wyemitował, jeżeli statut funduszu tak stanowi. Stosownie do art. 139 ust. 6 ustawy o funduszach inwestycyjnych, z chwilą wykupienia przez fundusz inwestycyjny zamknięty certyfikaty inwestycyjne są umarzane z mocy prawa.

Podkreślić należy, że wykup certyfikatów inwestycyjnych pełni odmienną funkcję ekonomiczną w porównaniu do umowy sprzedaży/zamiany. W przeciwieństwie do umowy sprzedaży/zamiany, celem wykupu certyfikatów w celu ich umorzenia nie jest przeniesienie określonego prawa majątkowego, ale (całkowite lub częściowe) wycofanie się uczestnika funduszu z inwestycji. W konsekwencji, w przedmiotowej sytuacji, nie można mówić o ekwiwalentności świadczeń obu stron, która jest charakterystycznym elementem umowy sprzedaży/zamiany, bowiem z chwilą wykupu certyfikatów w celu ich umorzenia, fundusz nie uzyska żadnego przysporzenia majątkowego - w przypadku sprzedaży kupujący nabywa własność rzeczy/prawa majątkowego, co nie występuje w analizowanym przypadku, ponieważ certyfikaty inwestycyjne są umarzane z mocy prawa z chwilą ich wykupu.

Czynność określona w art. 139 ustawy o funduszach inwestycyjnych nie może być zatem utożsamiana ze zbyciem w drodze sprzedaży/zamiany. Czynności tej ustawodawca nadał bowiem odrębny charakter kwalifikując ją w tejże ustawie jako wykup certyfikatów i nadając jej szczególne walory związane ze skutkiem do jakiego prowadzi.

Nadmienić należy, iż elementem przedmiotowo istotnym umowy sprzedaży jest również cena. Zapłata ceny jest podstawowym obowiązkiem kupującego. Cena jest ekwiwalentem rzeczy lub praw, nabytych w drodze umowy sprzedaży. Zawiera ona w sobie trzy elementy: wartość rzeczy, zysk sprzedawcy oraz koszty po jego stronie. Zgodnie natomiast z art. 139 ust. 4 ustawy o funduszach inwestycyjnych, cena wykupu certyfikatu inwestycyjnego jest równa wartości aktywów netto funduszu, przypadającej na certyfikat inwestycyjny, według wyceny aktywów z dnia wykupu, zatem w przypadku określonego w art. 139 ustawy o funduszach inwestycyjnych wykupu certyfikatów inwestycyjnych w celu ich umorzenia występuje cena wykupu. Użycie w art. 139 ust. 4 ww. ustawy terminu "cena wykupu" świadczy, iż na gruncie tego przepisu nie chodzi o sprzedaż w rozumieniu art. 535 Kodeksu cywilnego. W tym kontekście warto również wskazać, że wypłata ceny wykupu może nastąpić zarówno w formie bezgotówkowej lub gotówkowej - zgodnie ze stosownym zapisem statutu w tym zakresie (tak: Mroczkowski R. (red.), Borowski G., Michór A., Nieborak T., Petasz P., Stanisławiszyn P.S., Zawadzka P.W., Ustawa o funduszach inwestycyjnych. Komentarz., LEX, 2014).

Pojęcie "ceny" zawarte w art. 535 Kodeksu cywilnego i pojęcie "ceny wykupu" określone w art. 139 ust. 4 ustawy o funduszach inwestycyjnych nie są pojęciami tożsamymi, dlatego czynność wykupu certyfikatów inwestycyjnych celem ich umorzenia, regulowana przepisami art. 139 ustawy o funduszach inwestycyjnych nie jest umową sprzedaży, o której mowa w art. 535 Kodeksu cywilnego.

Nie można twierdzić, iż przedmiotowe działanie skutkuje opodatkowaniem po stronie Wnioskodawcy, gdyż Wnioskodawca nie dokona bowiem zapłaty w jakiejkolwiek formie za otrzymane (jako cena wykupu) akcje Spółki kapitałowej. Nie ma zatem żadnych podstaw do tego aby uznać, że Wnioskodawca uzyska akcje Spółki kapitałowej na podstawie umowy sprzedaży.

Pozbawione podstaw byłoby również stwierdzenie, że Wnioskodawca dokona zamiany z funduszem inwestycyjnym tj. zamieni certyfikaty na akcje Spółki kapitałowej. Istotne jest bowiem, że zamiana jest umową zobowiązującą, konsensualną, odpłatną, wzajemną, w której wartość wzajemnych świadczeń powinna być ekwiwalentna przy zachowaniu subiektywnych kryteriów dla oceny ich wartości (M. Safjan (w;) K. Pietrzykowski, Komentarz, t. II, 2011, s. 381; podkreślenie Wnioskodawcy). Jak już zostało wskazane, w przypadku wykupu certyfikatów (w tym również za cenę wykupu w formie bezgotówkowej) nie może być mowy o wzajemności i ekwiwalentności świadczeń, bowiem z chwilą wykupu certyfikaty inwestycyjne zostają umorzone z mocy prawa, a zatem fundusz nie uzyskuje żadnego prawa majątkowego.

Mając powyższe na względzie należy uznać, że zdarzenie przyszłe opisane przez Wnioskodawcę w żadnym zakresie nie mieści się w katalogu czynności opodatkowanych podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W szczególności, nie można uznać, że w ramach opisanego zdarzenia przyszłego dojdzie do sprzedaży bądź zamiany.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej interpretacja indywidualna zawiera ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny. Można odstąpić od uzasadnienia prawnego, jeżeli stanowisko wnioskodawcy jest prawidłowe w pełnym zakresie.

Mając powyższe na względzie, stosownie do powołanego art. 14c § 1 odstąpiono od oceny prawnej stanowiska Wnioskodawcy.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.