IBPB-2-1/4511-513/15/MK - Obowiązki płatnika związane z wypłatą odszkodowania.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. , poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 6 listopada 2015 r. (data wpływu do Biura - 12 listopada 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika związanych z wypłatą odszkodowania - jest prawidłowe.

W dniu 12 listopada 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie obowiązków płatnika związanych z wypłatą odszkodowania.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

W związku z realizacją projektu restrukturyzacyjnego w Spółce, zarząd Spółki podpisał porozumienie zbiorowe dotyczące zasad rozwiązywania stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, zasad przyznawania odpraw oraz dodatkowych odszkodowań i rekompensat.

Porozumienie to zostało podpisane z międzyzakładowymi organizacjami związkowymi działającymi u Wnioskodawcy na podstawie art. 3 ustawy z 13 marca 2013 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, ustawy określającej prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, czyli porozumienie zbiorowe będzie porozumieniem zbiorowym, o którym mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy.

Porozumienie zbiorowe zostało zawarte na czas określony do 31 grudnia 2017 r., a odszkodowania i rekompensaty, które będą wypłacone do tej daty, mają na celu zadośćuczynić pracownikom utracone, w wyniku rozwiązania umowy o pracę, spodziewane korzyści w postaci wynagrodzenia za pracę i co się z tym wiąże umożliwić pracownikom zaspokajanie podstawowych potrzeb życiowych.

W wyniku zawartego porozumienia zbiorowego uzgodnione zostały zasady ustalania wypłat kwot, które nie zostały jeszcze wypłacone, dotyczące następujących tytułów:

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w przypadkach wypłaty odszkodowania, o którym mowa w pkt 2, na podstawie zawartego porozumienia zbiorowego, będzie ono wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych.

W opinii Wnioskodawcy, odszkodowanie będzie wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Uzasadniając swoje stanowisko Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), z wyjątkiem:

Wnioskodawca zaznaczył, że zgodnie z art. 9 § 1 ustawy - Kodeks pracy ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Wnioskodawca podkreślił, że Spółka podpisała porozumienie zbiorowe z międzyzakładowymi organizacjami związkowymi dotyczące zasad rozwiązywania stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, zasad przyznawania odpraw oraz dodatkowych odszkodowań i rekompensat. Porozumienie to zostało zawarte na czas oznaczony w oparciu o przepisy ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, Kodeksu pracy i Kodeksu cywilnego. Porozumienie, w ramach którego Wnioskodawca wypłaci pracownikom świadczenia w postaci odszkodowań i rekompensat będzie porozumieniem zawartym na podstawie art. 3 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, czyli ustawy określającej prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, dlatego też jednocześnie przepisów art. 9 § 1 i innych Kodeksu pracy.

W opinii Wnioskodawcy, odszkodowania i rekompensaty wypłacone na podstawie porozumienia zbiorowego mają na celu zadośćuczynienie pracownikom stratę spowodowaną brakiem możliwości osiągania dochodu u dotychczasowego pracodawcy, a także umożliwią one zaspokojenie podstawowych potrzeb w momencie nagłej utraty stałego źródła dochodu.

Reasumując, Wnioskodawca wskazał, że z treści art. 21 ust. 1 pkt 3 wynika, iż wolne od opodatkowania są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, czyli wszystkie przesłania do zastosowania zwolnienia zostały spełnione:

* wysokość i zasady odpraw, odszkodowań i rekompensat będą zawarte w porozumieniu zbiorowym,

* porozumienie zbiorowe jest porozumieniem, o którym mowa w art. 9 § 1 ustawy - Kodeks pracy,

* brak wyłączenia zwolnienia w wyjątkach, czyli podpunktach a)-g) art. 21 ust. 1 pkt 3, odszkodowań i rekompensat wypłaconych na podstawie porozumienia zbiorowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, że niniejsza interpretacja dotyczy oceny stanowiska Wnioskodawcy jedynie w zakresie obowiązków płatnika związanych z wypłatą odszkodowania.

W zakresie obowiązków płatnika związanych z wypłatą rekompensaty wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania, wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 11 ust. 1 cyt. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot "w szczególności" oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), z wyjątkiem:

Zgodnie natomiast z art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. #8722; Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502, z późn. zm.) ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że w związku z realizacją projektu restrukturyzacyjnego w Spółce, zarząd Spółki podpisał porozumienie zbiorowe dotyczące zasad rozwiązywania stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników oraz zasad przyznawania m.in. dodatkowych odszkodowań. Porozumienie to zostało podpisane z międzyzakładowymi organizacjami związkowymi działającymi u Wnioskodawcy na podstawie art. 3 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, ustawy określającej prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, czyli porozumienie zbiorowe będzie porozumieniem zbiorowym, o którym mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy. Porozumienie zbiorowe zostało zawarte na czas określony do 31 grudnia 2017 r., a odszkodowania, które będą wypłacone do tej daty, mają na celu zadośćuczynić pracownikom utracone, w wyniku rozwiązania umowy o pracę, spodziewane korzyści w postaci wynagrodzenia za pracę i co się z tym wiąże umożliwić pracownikom zaspokajanie podstawowych potrzeb życiowych.

W wyniku zawartego porozumienia zbiorowego uzgodnione zostały zasady ustalania wypłat kwot, które nie zostały jeszcze wypłacone, dotyczące m.in. dodatkowych odszkodowań w związku ze zgłoszeniem się pracowników do Programu Dobrowolnych Odejść, w ramach dokonywanej restrukturyzacji, w tych obszarach działalności Wnioskodawcy, gdzie z kilku stanowisk, likwidowanych będzie ich część, i konieczności zrekompensowania pracownikom nagłej utraty pracy i możliwości dalszego zarobkowania.

Należy zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w przytoczonym wyżej przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, objęte są tylko te odszkodowania lub zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeks pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a-g) tego artykułu.

Wskazać przy tym należy, że odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca będzie dokonywał wypłaty odszkodowania na rzecz pracowników w związku ze zgłoszeniem się pracowników do Programu Dobrowolnych Odejść, w ramach dokonywanej restrukturyzacji. Porozumienie zbiorowe, które zostało podpisane w związku z realizacją projektu restrukturyzacyjnego, jest porozumieniem zbiorowym, o którym mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy. Skoro zatem, jak wskazał Wnioskodawca, wypłata odszkodowania będzie następowała na podstawie porozumienia zbiorowego, o którym mowa w art. 9 § 1 Kodeku pracy, to spełniona zostanie w tym zakresie przesłanka do zastosowania zwolnienia z opodatkowania, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym na Wnioskodawcy jako płatniku nie będzie ciążył obowiązek pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych w związku z wypłatą przedmiotowego odszkodowania, gdyż do wypłacanego przez Wnioskodawcę odszkodowania zastosowanie znajdzie przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-512 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.