IBPB-2-1/4511-204/15/ASz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z 20 czerwca2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) w zw. z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. , poz. 643) #8722; Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 29 maja 2015 r. (wpływ do Biura - 5 czerwca 2015 r.), uzupełnionym 31 sierpnia 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty odszkodowań #8722; jest prawidłowe.

W dniu 5 czerwca 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie skutków podatkowych wypłaty odszkodowań.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych w piśmie z 14 sierpnia 2015 r. znak: IBPB-2-1/4511-204/15/ASz oraz IBPB-2-1/4511-205/15/ASz wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 31 sierpnia 2015 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Zarząd Spółki (Wnioskodawcy) zamierza podpisać porozumienie zbiorowe dotyczące zasad rozwiązywania stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, zasad przyznawania odpraw oraz dodatkowych odszkodowań i rekompensat. Porozumienie to będzie podpisane z międzyzakładowymi organizacjami związkowymi działającymi u Wnioskodawcy.

Porozumienie zbiorowe będzie określało:

Porozumienie zbiorowe zostanie zawarte na czas określony, a wypłacone odszkodowania i rekompensaty mają na celu zadośćuczynienie pracownikom utraconych, w wyniku rozwiązania umowy o pracę, spodziewanych korzyści w postaci wynagrodzenia za pracę i co się z tym wiąże umożliwienie pracownikom zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Porozumienie określi termin wypłaty odszkodowania oraz rekompensaty, przy czym, pracownicy, na podstawie pisemnego wniosku, będą mieli możliwość określenia późniejszego terminu ich wypłaty.

Z uzupełnienia wniosku wynika, że z powodu przeprowadzenia zwolnień grupowych w porozumieniu zbiorowym uzgodniona zostanie wypłata:

* dodatkowych rekompensat, które stanowią odszkodowania dla pracowników zwolnionych w związku z restrukturyzacją,

* dodatkowych odszkodowań z tytułu zgłoszenia się przez pracowników w ramach tej restrukturyzacji do dobrowolnych odejść, w tych obszarach Spółki (Wnioskodawcy), gdzie np. z kilku stanowisk, likwidowanych będzie część; są to odszkodowania z tytułu utraty pracy w wyniku skorzystania przez pracowników z programu Dobrowolnych Odejść, dla pracowników, którzy zgadzają się w ww. okolicznościach na rozwiązanie stosunku pracy na podstawie porozumienia stron.

Zarówno wypłacane dodatkowe rekompensaty jak i dodatkowe odszkodowania będą miały charakter odszkodowań i wypłacone będą z ww. tytułów w celu zrekompensowania pracownikom nagłej utraty pracy u Wnioskodawcy i w związku z tym utraty możliwości dalszego zarobkowania.

Porozumienie, w ramach którego Wnioskodawca zamierza wypłacać wskazane we wniosku świadczenia jest porozumieniem zbiorowym zawartym pomiędzy Wnioskodawcą a międzyzakładowymi organizacjami związkowymi działającymi u Wnioskodawcy na podstawie przepisów art. 9 § 1 i innych Kodeksu pracy, art. 3 ustawy z 13 marca 2013 o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Zatem porozumienie zbiorowe, które zamierza zawrzeć Wnioskodawca jest porozumieniem zbiorowym, o którym mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy w przypadkach wypłaty odszkodowania, o którym mowa w pkt 2, na podstawie zawartego porozumienia zbiorowego będzie ono wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych.

2. Czy w przypadkach wypłaty rekompensaty, o której mowa w pkt 3, na podstawie zawartego porozumienia zbiorowego będzie ona wolna od podatku dochodowego od osób fizycznych.

W opinii Wnioskodawcy, zarówno odszkodowania jak i rekompensaty będą wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca przytoczył treść art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz wskazał, że zgodnie z art. 9 § 1 ustawy - Kodeks pracy ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Wnioskodawca zamierza zawrzeć porozumienie zbiorowe z międzyzakładowymi organizacjami związkowymi dotyczące zasad rozwiązywania stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, zasad przyznawania odpraw oraz dodatkowych odszkodowań i rekompensat. Porozumienie to zostanie zawarte na czas oznaczony w oparciu o przepisy ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, Kodeksu pracy i Kodeksu cywilnego.

Odszkodowania i rekompensaty wypłacone na podstawie porozumienia zbiorowego mają na celu zadośćuczynienie pracownikom straty spowodowanej brakiem możliwości osiągania dochodu u dotychczasowego pracodawcy, a także umożliwią one zaspokojenie podstawowych potrzeb w momencie nagłej utraty stałego źródła dochodu.

Z treści art. 21 ust. 1 pkt 3 wynika, że wolne od opodatkowania są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, czyli wszystkie przesłanki do zastosowania zwolnienia zostały spełnione:

* wysokość i zasady odpraw, odszkodowań i rekompensat będą zawarte w porozumieniu zbiorowym,

* porozumienie zbiorowe zostanie zawarte w związku z treścią art. 9 § 1 ustawy - Kodeks pracy,

* brak wyłączenia zwolnienia w wyjątkach, czyli podpunktach a)-g) art. 21 ust. 1 pkt 3, odszkodowań i rekompensat wypłaconych na podstawie porozumienia zbiorowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy wskazać, że niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy skutków podatkowych wypłaty odszkodowań, natomiast w zakresie skutków podatkowych wypłaty rekompensat zostało wydane rozstrzygnięcie znak: IBPB-2-1/4511-205/15/ASz.

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania, wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 11 ust. 1 powołanej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot "w szczególności" oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), z wyjątkiem:

Nowe brzmienie przepisu - zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw - ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2014 r.

Zgodnie natomiast z art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. #8722; Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502, z późn. zm.) ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca zamierza podpisać z międzyzakładowymi organizacjami związkowymi działającymi u Wnioskodawcy porozumienie zbiorowe dotyczące zasad rozwiązywania stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, zasad przyznawania odpraw oraz dodatkowych odszkodowań i rekompensat.

Z powodu przeprowadzenia zwolnień grupowych w porozumieniu zbiorowym będzie określona m.in. wysokość i zasady ustalania dodatkowych odszkodowań z tytułu zgłoszenia się przez pracowników w ramach restrukturyzacji do dobrowolnych odejść, w tych obszarach Wnioskodawcy, gdzie np. z kilku stanowisk, likwidowanych będzie część. Będą to zatem odszkodowania z tytułu utraty pracy w wyniku skorzystania przez pracowników z programu Dobrowolnych Odejść, dla pracowników, którzy zgadzają się w ww. okolicznościach na rozwiązanie stosunku pracy na podstawie porozumienia stron.

Wnioskodawca wskazał, że porozumienie, w ramach którego zamierza wypłacać wskazane we wniosku świadczenia jest porozumieniem zbiorowym, o którym mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy.

Należy zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w przytoczonym wyżej przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy, objęte są tylko te odszkodowania lub zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeks pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a-g) tego artykułu.

Wskazać przy tym należy, że odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca będzie wypłacał m.in. odszkodowania, na mocy porozumienia zbiorowego, o którym mowa w art. 9 § 1 ustawy - Kodeksu pracy. Skoro zatem Wnioskodawca zawarł z międzyzakładowymi organizacjami związkowymi porozumienie zbiorowe i na jego mocy pracownikom przysługuje dodatkowe odszkodowanie w ramach programu Dobrowolnych Odejść, to spełniona została w tym zakresie przesłanka do zastosowania zwolnienia z opodatkowania, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten w nowym brzmieniu wyraźnie wskazuje, że wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy - Kodeksu pracy. Skoro zatem Wnioskodawca będzie wypłacał - tak jak zostało to wskazane w opisie zdarzenia przyszłego oraz w pytaniu - odszkodowania to należy zgodzić się, iż odszkodowania te będą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.