IBPB-2-1/4511-155/15/ASz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) w zw. z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. , poz. 643) #8722; Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 12 maja 2015 r. (wpływ do Biura - 15 maja 2015 r.), uzupełnionym 15 lipca 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanej rekompensaty #8722; jest nieprawidłowe.

W dniu 15 maja 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanej rekompensaty.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych w piśmie z 9 lipca 2015 r. znak: IBPB-2-1/4511-155/15/ASz wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 15 lipca 2015 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest osobą fizyczną, w latach 1968-2014 pracował w różnych zakładach pracy w pełnym wymiarze czasu pracy. Ostatnio Wnioskodawca pracował w spółce X na stanowisku starszego specjalisty ds. rozliczania dostaw olejów odpadowych w komórce organizacyjnej "Zakupy olejów odpadowych" w ww. spółce.

Wnioskodawca nigdy nie prowadził działalności gospodarczej, uzyskiwał dochody wyłącznie z tytułu pracy w firmach.

W dniu 27 listopada 2013 r. pracodawca Wnioskodawcy, a w imieniu pracodawcy zarząd spółki podpisał z organizacjami związkowymi porozumienie w sprawie uprawnień pracowników odchodzących ze spółki z przyczyn ich niedotyczących. Ww. porozumienie weszło w życie z dniem podpisania z mocą obowiązującą od 2 listopada 2013 r. do 31 grudnia 2014 r.

W dniu 25 marca 2014 r. Wnioskodawca zdecydował się na podpisanie porozumienia o rozwiązaniu umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika z dniem 26 marca 2014 r., (dobrowolny wniosek o rozwiązanie umowy).

Wnioskodawca wskazał, że w porozumieniu z 27 listopada 2013 r. (pracodawca - związki zawodowe) ustalono, iż odchodzącym z pracy na mocy porozumienia stron pracodawca wypłaci regulaminową odprawę pieniężną (w przypadku Wnioskodawcy była to kwota 10.173,00 zł) oraz rekompensatę w wysokości obliczonej według wzoru: lata pracy w spółce x 1.500,00 zł (w przypadku Wnioskodawcy 19 lat pracy x 1.500,00 zł, tj. 28.500,00 zł).

Od ww. rekompensaty odprowadzono zaliczkę na podatek dochodowy w 2014 r. w wysokości 5.130,00 zł. Od wypłaconej odprawy pracodawca odprowadził zaliczkę w wysokości 1.825,00 zł.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że nie odszedł z pracy dobrowolnie.

W oparciu o § 11 ww. porozumienia zarząd spółki poinformował związki zawodowe oraz Wnioskodawcę o zamiarze likwidacji stanowiska pracy "starszy specjalista ds. rozliczania dostaw olejów odpadowych", które to stanowisko zajmował Wnioskodawca. Wnioskodawca, pismem z 14 marca 2014 r., został poinformowany przez prezesa zarządu o możliwości rozwiązania umowy o pracę w oparciu o porozumienie z dnia 27 listopada 2013 r., zawarte pomiędzy zarządem spółki a organizacjami związkowymi. W ww. piśmie poinformowano Wnioskodawcę o możliwości odejścia z pracy na mocy porozumienia stron oraz o możliwości uzyskania odprawy pieniężnej oraz rekompensaty, a więc zadośćuczynienia, swoistego odszkodowania z tytułu utraconych zarobków.

Wnioskodawca wskazał, że z zawartego porozumienia wynika, że: "pracodawca wypłaci pracownikowi rekompensatę pieniężną wynikającą z zapisów porozumienia z dnia 27 listopada 2013 r." Jest to porozumienie w sprawie uprawnień pracowników objętych procesem przejścia pracowników do innego pracodawcy w trybie art. 23 Kodeksu pracy, możliwych indywidualnych oraz grupowych zwolnień pracowników z przyczyn ich niedotyczących zawarte przez zarząd spółki a organizacjami związkowymi.

Odprawa pieniężna w wysokości 10.137,00 zł brutto została wypłacona Wnioskodawcy w oparciu o art. 8 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

Rekompensata w wysokości 28.500,00 zł wynika z § 12 porozumienia z 27 listopada 2013 r. i jest uregulowaniem przyjętym w spółce a jej wysokość została ustalona indywidualnie w oparciu o lata przepracowane w ww. spółce przez Wnioskodawcę.

Wnioskodawca wskazał, że ww. rekompensata nie wynika z układu zbiorowego pracy, ani żadnych uregulowań wynikających z Kodeksu pracy. Wnioskodawca podkreślił, że rekompensata została wypłacona wyłącznie w oparciu o ww. porozumienie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, w szczególności art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy zwalnia od podatku dochodowego rekompensatę, którą Wnioskodawca otrzymał z tytułu dobrowolnego rozwiązania umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika.

Wnioskodawca uważa, że ustawodawca zwalnia z podatku dochodowego rekompensaty. Otrzymana rekompensata wynika bowiem z porozumienia zbiorowego, umowy społecznej pracodawca - związki zawodowe.

Rekompensata stanowi formę zadośćuczynienia strat jakie Wnioskodawca poniósł i ponosi nadal w związku z brakiem możliwości osiągania wynagrodzenia. Rekompensata była świadczeniem, które umożliwia Wnioskodawcy zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych w sytuacji nagłej utraty źródła dochodu. Rekompensata jest formą wsparcia, zadośćuczynienia związanego z dobrowolnym odejściem z pracy. Otrzymana rekompensata nie stanowi bowiem dochodu wyrażonego wprost, pełni funkcję kompensacyjną mającą na celu zmniejszenie szkody, jaką Wnioskodawca poniósł rozwiązując umowę o pracę na gruncie umowy społecznej zawartej w spółce.

Wnioskodawca uważa, że otrzymana rekompensata mieści się w ramach zwolnienia opisanego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istnieje zatem podstawa prawna, żeby wystąpić o zwrot podatku w ramach nowelizacji ustawy z 2014 r.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca dokonał wyliczenia wynagrodzenia wynikającego z czasu pozostałego mu do uzyskania emerytury oraz wskazał, że jest to wymierna szkoda, szkoda materialna, znacząca strata w dochodach, znaczący ubytek w budżecie domowym, niedobór, deficyt środków na zaspokojenie podstawowych potrzeb żywieniowych, swoista degradacja w poziomie życia w okresie do emerytury - sierpień 2016 r. zatem można powiedzieć, ze otrzymana rekompensata pełni jedynie funkcję kompensacyjną, zmniejsza szkodę, jaką Wnioskodawca poniósł rozwiązując umowę o pracę na wniosek z propozycją zarządu spółki.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania, wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 11 ust. 1 powołanej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 oraz art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot "w szczególności" oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), z wyjątkiem:

Nowe brzmienie przepisu - zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw - ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2014 r.

Zgodnie natomiast z art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. #8722; Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502, z późn. zm.) ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca pracował w spółce X na stanowisku starszego specjalisty ds. rozliczania dostaw olejów odpadowych w komórce organizacyjnej "Zakupy olejów odpadowych" w ww. spółce.

W dniu 27 listopada 2013 r. pracodawca Wnioskodawcy, a w imieniu pracodawcy zarząd spółki podpisał z organizacjami związkowymi porozumienie w sprawie uprawnień pracowników odchodzących ze spółki z przyczyn ich niedotyczących. Ww. porozumienie weszło w życie z dniem podpisania z mocą obowiązującą od 2 listopada 2013 r. do 31 grudnia 2014 r.

W oparciu o § 11 ww. porozumienia zarząd spółki poinformował związki zawodowe oraz Wnioskodawcę o zamiarze likwidacji stanowiska pracy "starszy specjalista ds. rozliczania dostaw olejów odpadowych", które to stanowisko zajmował Wnioskodawca. Wnioskodawca, pismem z 14 marca 2014 r., został poinformowany przez prezesa zarządu o możliwości rozwiązania umowy o pracę w oparciu o porozumienie z dnia 27 listopada 2013 r., zawarte pomiędzy zarządem spółki a organizacjami związkowymi w sprawie uprawnień pracowników objętych procesem przejścia pracowników do innego pracodawcy w trybie art. 23 Kodeksu pracy, możliwych indywidualnych oraz grupowych zwolnień pracowników z przyczyn ich niedotyczących. W ww. piśmie poinformowano Wnioskodawcę o możliwości odejścia z pracy na mocy porozumienia stron oraz o możliwości uzyskania odprawy pieniężnej oraz rekompensaty (zadośćuczynienia).

Odprawa pieniężna w wysokości 10.137,00 zł brutto została wypłacona Wnioskodawcy w oparciu o art. 8 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

Rekompensata w wysokości 28.500,00 zł wynika z § 12 porozumienia z 27 listopada 2013 r. i jest uregulowaniem przyjętym w spółce a jej wysokość została ustalona indywidualnie w oparciu o lata przepracowane w ww. spółce przez Wnioskodawcę.

Wnioskodawca wskazał, że ww. rekompensata nie wynika z układu zbiorowego pracy, ani żadnych uregulowań wynikających z Kodeksu pracy. Wnioskodawca podkreślił, że rekompensata została wypłacona wyłącznie w oparciu o ww. porozumienie.

Przechodząc na grunt przepisów prawa podatkowego stwierdzić należy, że zwolnieniem określonym w przytoczonym wyżej przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy podatkowej, objęte są tylko odszkodowania lub zadośćuczynienia i to te, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeks pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a-g) tego artykułu.

I tak, wyłączone ze zwolnienia, na mocy powołanego przepisu są odprawy pieniężne wypłacone na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (lit. b) art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy).

Wskazać przy tym należy, że odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy.

Z wniosku wynika, że pracodawca wypłacił Wnioskodawcy m.in. rekompensatę z tytułu rozwiązania umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że ww. rekompensata wynika z § 12 porozumienia zawartego 27 listopada 2013 r. pomiędzy pracodawcą a związkami zawodowymi. Wnioskodawcy podkreślił, że ww. rekompensata nie wynika z układu zbiorowego pracy, ani z żadnych uregulowań wynikających z Kodeksu pracy.

W świetle powyższego należy zauważyć, że nowe brzmienie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie wskazuje, iż wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy - Kodeks pracy. Z powyższego wynika, że aby wypłacone świadczenie podlegało zwolnieniu na podstawie powołanego powyżej przepisu to po pierwsze: musi to być odszkodowanie lub zadośćuczynienie, po drugie: dokument, na mocy którego zostało świadczenie otrzymane (układ zbiorowy pracy, porozumienie zbiorowe, regulamin czy statut) musi stanowić akt, o którym mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy. Skoro zatem Wnioskodawcy została wypłacona rekompensata na mocy porozumienia, którego zawarcie nie znajduje oparcia w ustawie - Kodeks pracy oraz nie wynika z żadnych uregulowań wynikających z ww. Kodeksu to nie można uznać, że ww. rekompensata stanowi przychód zwolniony z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy z tego tytułu nie powstanie zatem nadpłata w podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż płatnik postąpił prawidłowo pobierając zaliczkę na podatek w związku z wypłatą ww. świadczenia.

W związku z powyższym, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.