IBPB-2-1/4511-108/15/BD - PIT w zakresie zwolnienia z opodatkowania odpraw pieniężnych otrzymanych w wyniku porozumienia w sprawie Programu Dobrowolnych Odejść

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) w zw. z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. , poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 29 kwietnia 2015 r. (data wpływu do Biura - 5 maja 2015 r.), uzupełnionym 10 lipca 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania odpraw pieniężnych otrzymanych w wyniku porozumienia w sprawie Programu Dobrowolnych Odejść - jest nieprawidłowe.

W dniu 5 maja 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania odpraw pieniężnych otrzymanych w wyniku porozumienia w sprawie Programu Dobrowolnych Odejść.

Z uwagi na braki formalne wniosku, w piśmie z 2 lipca 2015 r. znak: IBPB-2-1/4511-108/15/BD wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 10 lipca 2015 r.

W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca po rozwiązaniu 30 września 2014 r. umowy o pracę w ramach Dobrowolnych Odejść z Przedsiębiorstwem X otrzymał odprawę w wysokości 6.750,70 zł brutto oraz dodatkową odprawę wynikającą z porozumienia w sprawie Programu Dobrowolnych Odejść dla pracowników Przedsiębiorstwa X w wysokości 26.926,70 zł brutto, od których były pracodawca Wnioskodawcy potrącił zaliczki na podatek dochodowy.

Świadczenia stanowiące odprawę i odprawę dodatkową zostały wypłacone na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

Wysokość i zasady ustalania otrzymanych odpraw wynikały wprost z Programu Dobrowolnych Odejść. Program ten jest aktem, który nie został wymieniony w treści art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a-g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie został on również wymieniony w art. 9 § 1 Kodeksu Pracy ani jako porozumienie zbiorowe, regulamin, czy statut.

Świadczenia wyżej opisane zostały przez Wnioskodawcę otrzymane nie tylko dlatego, że zdecydował się on na rozwiązanie stosunku pracy, ale dlatego, że pracodawca zaproponował rozwiązanie umowy a Wnioskodawca po przeanalizowaniu warunków zdecydował się na skorzystanie z zaproponowanych warunków i podpisanie porozumienia o rozwiązanie umowy o pracę w ramach Dobrowolnych Odejść.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy pracodawca miał prawo potrącić podatek od otrzymanych odpraw pieniężnych na podstawie zawartego porozumienia o rozwiązaniu umowy o pracę w ramach Programu Dobrowolnych Odejść skoro program ten nie został ujęty w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz w art. 9 § 1 Kodeksu pracy.

Czy podpisane przez Wnioskodawcę porozumienie o rozwiązaniu umowy o pracę w ramach Programu Dobrowolnych Odejść zostało uregulowane w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca uważa, że podatek dochodowy pobrany przez płatnika od odpraw zawartych w porozumieniu o rozwiązaniu umowy o pracę w ramach Programu Dobrowolnych Odejść, tj. odprawy wynikającej z zakładowego układu zbiorowego pracy oraz dodatkowej odprawy wynikającej z Programu Dobrowolnych Odejść został naliczony nieprawidłowo ponieważ do jego naliczenia nie ma podstawy prawnej.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania, wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 11 ust. 1 powołanej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot "w szczególności" oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Zgodnie z aktualnie obowiązującą treścią art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), z wyjątkiem:

Nowe brzmienie przepisu - zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw - ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2014 r.

Zgodnie natomiast z art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. #8722; Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502) ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Wskazać przy tym należy, że odszkodowanie (zadośćuczynienie) jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy.

Z przedstawionego we wniosku oraz jego uzupełnieniu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca po rozwiązaniu 30 września 2014 r. umowy o pracę w ramach Dobrowolnych Odejść otrzymał od pracodawcy odprawę w wysokości 6.750,70 zł brutto oraz dodatkową odprawę wynikającą z porozumienia w sprawie Programu Dobrowolnych Odejść w wysokości 26.926,70 zł brutto, od których były pracodawca Wnioskodawcy potrącił zaliczki na podatek dochodowy. Wyżej wymienione świadczenia stanowiące odprawę i odprawę dodatkową zostały wypłacone na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Wysokość i zasady ustalania otrzymanych odpraw wynikały wprost z Programu Dobrowolnych Odejść. Program ten jest aktem, który nie został wymieniony w treści art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a-g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie został on również wymieniony w art. 9 § 1 Kodeksu pracy ani jako porozumienie zbiorowe, regulamin, czy statut. Opisane świadczenia zostały przez Wnioskodawcę otrzymane nie tylko dlatego, że zdecydował się on na rozwiązanie stosunku pracy, ale dlatego, że pracodawca zaproponował rozwiązanie umowy a Wnioskodawca po przeanalizowaniu warunków zdecydował się na skorzystanie z zaproponowanych warunków i podpisanie porozumienia o rozwiązanie umowy o pracę w ramach Dobrowolnych Odejść.

Przechodząc na grunt przepisów prawa podatkowego stwierdzić należy, że zwolnieniem określonym w przytoczonym wyżej przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy podatkowej, objęte są tylko te odszkodowania, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeks pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a-g) tego artykułu.

W tym miejscu podkreślić należy, że wszelkie zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, a przepisy dotyczące zwolnień podatkowych powinny być interpretowane ściśle, zgodnie przede wszystkim z ich wykładnią językową. Wykluczone jest w tym wypadku stosowanie wykładni rozszerzającej jak i zawężającej.

Jak wskazał Wnioskodawca w uzupełnieniu wniosku - Program Dobrowolnych Odejść jest aktem, który nie został wymieniony w treści art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a-g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jak również w treści art. 9 § 1 Kodeksu pracy jako porozumienie zbiorowe, regulamin, czy statut.

Biorąc pod uwagę tak przedstawiony stan faktyczny oraz przedstawioną analizę ww. przepisów prawa należy wskazać, że do wypłaconych świadczeń w postaci odprawy i odprawy dodatkowej nie znajdzie zastosowania zwolnienie uregulowane w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów osiągniętych od 1 stycznia 2014 r. Wnioskodawca wskazał co prawda, że wypłata ww. świadczeń nie nastąpiła na podstawie aktu, który został wymieniony w treści art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a-g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych czyli żadnego aktu objętego wyłączeniem ze zwolnienia, ale równocześnie wskazał, że odprawy zostały wypłacone na podstawie aktu, który nie jest wymieniony w art. 9 § 1 Kodeksu pracy jako porozumienie zbiorowe, regulamin, czy statut. Wobec tego nie spełniona została przesłanka do zastosowania zwolnienia z opodatkowania, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten w nowym brzmieniu wyraźnie wskazuje, że wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy - Kodeks pracy. Tymczasem Wnioskodawca wskazał, że podstawą wypłaty odpraw nie jest żaden z aktów wymienionych w art. 9 § 1 Kodeksu pracy.

Nie można wobec tego zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, iż podatek dochodowy pobrany przez płatnika od odpraw zawartych w porozumieniu o rozwiązaniu umowy o pracę w ramach Programu Dobrowolnych Odejść, (odprawy oraz dodatkowej odprawy wynikających z Programu Dobrowolnych Odejść) został naliczony nieprawidłowo, ponieważ w jego ocenie pracodawca do jego naliczenia nie miał podstawy prawnej. Przedmiotowe zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z art. 9 § 1 ustawy - Kodeks pracy nie ma zastosowania do wypłaconych świadczeń (odpraw) ani żadne inne zwolnienie przewidziane w katalogu zwolnień przedmiotowych a tym samym pracodawca miał podstawę prawną do pobrania zaliczki na podatek dochodowy od wypłaconych Wnioskodawcy odpraw. Jak wskazano powyżej przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Zatem wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy wypłacone odprawy pieniężne stanowią dla niego przychód ze stosunku pracy, do którego nie ma zastosowania omawiane w treści art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolnienie, a co za tym idzie odprawy te podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, czyli pracodawca jako płatnik postąpił prawidłowo pobierając od przedmiotowych odpraw zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Mając na uwadze wskazanie Wnioskodawcy, że wypłata ww. świadczeń nie nastąpiła na podstawie aktu, który został wymieniony w treści art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jak również w art. 9 § 1 Kodeksu pracy jako porozumienie zbiorowe, regulamin, czy statut - Organ interpretacyjny uznał za bezprzedmiotowe rozważanie kwestii czy podpisane przez Wnioskodawcę porozumienie o rozwiązaniu umowy o pracę w ramach Programu Dobrowolnych Odejść zostało uregulowane w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

W związku z dołączonym do wniosku i jego uzupełnienia plikiem dokumentów należy zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do jego oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego przedstawionym przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Jednocześnie wskazuje się, iż Organ podatkowy rozpatruje sprawę tylko i wyłącznie w granicach stanu faktycznego przedstawionego we wniosku przez Wnioskodawcę. Organ podatkowy nie ocenia zgodności opisu stanu faktycznego sformułowanego we wniosku z rzeczywistością. Jeżeli stan faktyczny przedstawiony we wniosku nie odpowiada rzeczywistości, interpretacja nie wywołuje skutków prawnych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.