IBPB-1-3/4510-580/15/AW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 31 sierpnia 2015 r. (data wpływu do tut. BKIP 3 września 2015 r.), uzupełnionym 2 i 6 listopada 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy w przypadku dobrowolnego umorzenia należących do Wnioskodawcy akcji bez wynagrodzenia lub za wynagrodzeniem znacznie odbiegającym od ich wartości rynkowej, zaistnieje podstawa do zastosowania art. 9a i art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (pytania oznaczone we wniosku nr 4 i 5) - jest prawidłowe.

W dniu 3 września 2015 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy w przypadku dobrowolnego umorzenia należących do Wnioskodawcy akcji bez wynagrodzenia lub za wynagrodzeniem znacznie odbiegającym od ich wartości rynkowej, zaistnieje podstawa do zastosowania art. 9a i art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z 26 października 2015 r., Znak: IBPB-1-3/4510-360/15/AW wezwano do ich uzupełnienia. Uzupełnienia dokonano 2 i 6 listopada 2015 r.

We wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością posiadającą siedzibę i zarząd na terytorium RP. Wnioskodawca jest akcjonariuszem i właścicielem mniejszościowego pakietu akcji w kapitale zakładowym X S.A. (spółki akcyjnej prawa polskiego posiadającej siedzibę i zarząd na terytorium RP). Spółka X ma status spółki publicznej. Akcje spółki X należące do Wnioskodawcy są w pełni pokryte.

Nie jest wykluczone, że akcjonariusze kontrolujący spółkę X podejmą działania zmierzające do zniesienia dematerializacji jej akcji na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych. W takiej sytuacji, Wnioskodawca może wziąć udział w ogłoszeniu wezwania, o którym mowa w art. 91 ust. 6 powołanej ustawy i nabyć w wyniku wezwania dodatkowe akcje spółki X (przy czym nawet w przypadku nabycia dodatkowych akcji Wnioskodawca pozostanie akcjonariuszem mniejszościowym spółki).

Wnioskodawca i spółka X w przeszłości wchodziły w skład jednej grupy kapitałowej kontrolowanej przez małżeństwo M.K i Z.K. Występowały pomiędzy nimi powiązania kapitałowe oraz powiązania osobowe (tożsamość członków organów). Wskutek rozwiązania małżeństwa M.K i Z.K oraz dokonania podziału ich majątku wspólnego wspomniana powyżej grupa kapitałowa uległa podziałowi. Obecnie, Wnioskodawca należy do grupy kapitałowej kontrolowanej przez M.K, a spółka X należy do grupy kapitałowej kontrolowanej przez Z.K. Pomiędzy poszczególnymi spółkami należącymi obecnie do różnych grup kapitałowych nadal istnieją powiązania kapitałowe w postaci mniejszościowych pakietów akcji lub udziałów, powstałe w czasie, gdy spółki wchodziły w skład jednej grupy kapitałowej. Pozostały także szczątkowe powiązania osobowe, nie skutkujące powstaniem stosunku dominacji w rozumieniu art. 4 § 1 pkt 4 stawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1030, z późn. zm., dalej: "k.s.h").

W związku z zamiarem restrukturyzacji wspomnianych wyżej grup kapitałowych oraz uproszczenia i uporządkowania ich sytuacji korporacyjnej m.in. poprzez likwidację pozostałych mniejszościowych powiązań kapitałowych pomiędzy spółkami należącymi do różnych grup kapitałowych rozważane jest dokonanie umorzenia należących do Wnioskodawcy akcji w spółce X (akcji obecnie posiadanych oraz ewentualnie nabytych w przyszłości). Umorzenie akcji w spółce X miałoby zostać przeprowadzone po zniesieniu ich dematerializacji. Podstawą umorzenia będzie art. 359 k.s.h. i statut spółki X. Umorzenie będzie miało charakter umorzenia dobrowolnego i nastąpi w drodze nabycia akcji w celu umorzenia przez spółkę X. Umorzenie akcji w spółce X może nastąpić bez jakiegokolwiek wynagrodzenia na rzecz Wnioskodawcy (za zgodą Wnioskodawcy) lub też za wynagrodzeniem określonym w uchwale walnego zgromadzenia akcjonariuszy spółki X. W przypadku umorzenia za wynagrodzeniem, przyznane Wnioskodawcy wynagrodzenie może znacznie odbiegać od rynkowej wartości umarzanych akcji i będzie wypłacone na rzecz Wnioskodawcy w formie pieniężnej. Planowane umorzenie akcji byłoby pierwszym umorzeniem akcji spółki X w danym roku obrotowym.

W związku z zamiarem restrukturyzacji grup kapitałowych planowane jest zawarcie umowy z udziałem Wnioskodawcy i spółki X (oraz innych powiązanych z nimi podmiotów). Umowa będzie określać zasady likwidacji pozostających powiązań kapitałowych pomiędzy spółkami. W umowie Wnioskodawca m.in. wyrazi zgodę na umorzenie należących do niego akcji w spółce X bez wynagrodzenia lub za wynagrodzeniem odbiegającym od wartości rynkowej umarzanych akcji oraz zobowiąże się do dokonania określonych czynności niezbędnych do skutecznego przeprowadzenia procesu umorzenia. W ramach umowy, mogą być wykonywane także czynności inne niż umorzenie należących do Wnioskodawcy akcji, jednak umowa nie będzie przyznawać Wnioskodawcy prawa do otrzymania żadnych dodatkowych świadczeń pieniężnych lub niepieniężnych w związku umorzeniem akcji, poza ewentualnym wynagrodzeniem określonym w uchwale walnego zgromadzenia akcjonariuszy (w przypadku umorzenia za wynagrodzeniem). Celem zawarcia umowy będzie wyłącznie uporządkowanie i uproszczenie struktury korporacyjnej grup kapitałowych, m.in. poprzez usunięcie zbędnych mniejszościowych powiązań kapitałowych, co pozwoli na sprawniejsze prowadzenie ich działalności w przyszłości.

Wszystkie strony umowy będą miały siedzibę i zarząd lub miejsce zamieszkania na terenie RP, jednak mogą istnieć między nimi powiązania, o których mowa w art. 11 ust. 4 i ust. 5 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851, z późn. zm., dalej "ustawa").

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytania:

1. Czy w przypadku dobrowolnego umorzenia należących do Wnioskodawcy akcji bez wynagrodzenia zaistnieje podstawa do zastosowania art. 9a i art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych... (pytanie oznaczone we wniosku jako nr 4)

2. Czy w przypadku dobrowolnego umorzenia należących do Wnioskodawcy akcji za wynagrodzeniem znacznie odbiegającym od ich wartości rynkowej, zaistnieje podstawa do zastosowania art. 9a i art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych... (pytanie oznaczone we wniosku jako nr 5)

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku umorzenia akcji bez wynagrodzenia ani w przypadku umorzenia za wynagrodzeniem odbiegającym od wartości rynkowej umarzanych akcji, nie zaistnieje podstawa do zastosowania art. 9a i art. 11 ustawy dotyczących tzw. cen transferowych, nawet w sytuacji wystąpienia pomiędzy podmiotami zaangażowanymi w operacje umorzenia powiązań określonych w tych przepisach. W szczególności nie zaistnieje podstawa do oszacowania dochodu Wnioskodawcy w związku z umorzeniem akcji.

Uzasadniając stanowisko Wnioskodawcy w pierwszej kolejności należy powołać się na argumenty podniesione w zakresie pytań nr 1-3, dotyczące w szczególności: braku wystąpienia przychodu podlegającego opodatkowaniu w przypadku umorzenia akcji bez wynagrodzenia oraz specyfiki operacji umorzenia akcji (w tym przeniesienia ich na spółkę w celu umorzenia) jako czynności dokonywanych ze swej natury między spółką, a jej wspólnikiem, co powoduje brak analogicznych czynności dokonywanych między niezależnymi podmiotami mogących służyć jako "materiał porównawczy" dla ustalenia rynkowych warunków. Ponadto, należy zauważyć, że przepisy dotyczące cen transferowych posługują się pojęciem "transakcji", które rozumiane jest jako operacja handlowa dotycząca kupna lub sprzedaży towarów lub usług dokonywana w ramach działalności gospodarczej w celu generowania przychodów. Natomiast, operacja umorzenia akcji nie ma charakteru transakcji w rozumieniu przepisów o cenach transferowych, albowiem jest zdarzeniem incydentalnym o charakterze restrukturyzacyjnym, dokonywanym w ramach szczególnej procedury uregulowanej przepisami k.s.h. Dodatkowo, jak wskazano powyżej, w kontekście umorzenia akcji nie można mówić o "cenie", występującej w transakcjach podlegających przepisom o cenach transferowych (por. art. 11 ust. 2 ustawy), albowiem przepisy k.s.h. dotyczące umorzenia posługują się odmiennym od pojęcia "ceny" pojęciem "wynagrodzenia".

Operacja umorzenia akcji jest także odmienna od innych zdarzeń poddanych przepisom o cenach transferowych, tzn. zawarcia umowy spółki niebędącej osobą prawną lub umowy wspólnego przedsięwzięcia.

Ponadto, należy wskazać, że przewidziane w ramach przepisów o cenach transferowych metody ustalania ceny transakcyjnej (rynkowej), są całkowicie nieadekwatne i nieodpowiednie do umorzenia akcji. Nawet bowiem gdyby uznać, że umorzenie akcji jest transakcją w rozumieniu powołanych przepisów (z czym Wnioskodawca się nie zgadza), to brak jest metody która mogłaby znaleźć zastosowanie w odniesieniu do takiej transakcji. Za nieprzystające do umorzenia akcji należy bowiem uznać: metodę porównywalnej ceny niekontrolowanej (ze względu na brak ceny i brak transakcji porównywalnych), metodę ceny odsprzedaży (ze względu na brak ceny, oraz brak sprzedaży/odsprzedaży), metodę "koszt plus" (ze względu na brak sprzedaży, brak bazy kosztowej i narzutu zysku) i metody zysku transakcyjnego (ze względu na brak transakcji oraz brak zysku).

W świetle powyższego, przepisy dotyczące cen transferowych nie mogą znaleźć zastosowania do operacji umorzenia akcji.

Powyższe stanowisko Wnioskodawcy jest akceptowane przez organy podatkowe, na co wskazują liczne interpretacje indywidualne wydawane w sprawach o zbliżonym stanie faktycznym, np.:

* interpretacja indywidualna z 21 lipca 2015 r., wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, Znak IBPB-1-3/4510-157/15/APO;

* interpretacja indywidualna z 19 lutego 2014 r., wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, Znak IBPBI/2/423-1526/13/AP;

* interpretacja indywidualna z 14 marca 2014 r., wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, Znak ILPB4/423-494/13-6/MC.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy opisanego zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Nadmienia się, że w zakresie pytań oznaczonych we wniosku nr 1, 2 i 3 wydano odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi

na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.