IBPB-1-2/4510-483/15/MW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 31 sierpnia 2015 r. (data wpływu do BKIP 4 września 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy Spółka uprawniona będzie do obniżenia wysokości przychodu podlegającego opodatkowaniu o wysokość nominalnej wartości udziałów wydanych przez Spółkę powiększoną o świadczenie w gotówce, w zamian za udziały objęte w Spółce zależnej, w ramach transakcji wymiany udziałów - jest prawidłowe.

W dniu 4 września 2015 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy Spółka uprawniona będzie do obniżenia wysokości przychodu podlegającego opodatkowaniu o wysokość nominalnej wartości udziałów wydanych przez Spółkę powiększoną o świadczenie w gotówce, w zamian za udziały objęte w Spółce zależnej, w ramach transakcji wymiany udziałów.

We wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością i podlega w Polsce opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na ich źródło. W przyszłości niewykluczone, że Spółka stanie się udziałowcem innej spółki - rezydenta cypryjskiego (dalej: "Spółka zależna"), co nastąpi najprawdopodobniej w drodze wniesienia udziałów Spółki zależnej do Spółki, w zamian za udziały Spółki oraz zapłatę w gotówce, nie wyższą jednak niż 10% wartości nominalnej własnych udziałów (transakcja wymiany udziałów na gruncie art. 12 ust. 4d Ustawy CIT).

W związku z planami biznesowymi dotyczącymi działalności Spółki, w przyszłości może nastąpić obniżenie kapitału zakładowego Spółki zależnej i unicestwienie Udziałów Spółki zależnej. Wnioskodawca pragnie podkreślić, że do obniżenia kapitału zakładowego w Spółce zależnej nie znajdą zastosowania przepisy ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.; dalej jako "k.s.h."). Choć efekt ekonomiczny i prawny w postaci ustania bytu prawnego udziałów będzie zbliżony do instytucji umorzenia udziałów na gruncie k.s.h., obniżenie kapitału zakładowego w Spółce zależnej będzie dokonane zgodnie z prawem cypryjskim, które różni się od zasad umarzania udziałów w polskich spółkach kapitałowych. Jednocześnie na gruncie prawa cypryjskiego brak jest trybów umorzenia udziałów, które byłyby tożsame z polskimi trybami dobrowolnego, automatycznego bądź przymusowego umorzenia udziałów przewidzianymi w k.s.h.

Procedura obniżenia kapitału zakładowego na gruncie prawa cypryjskiego polega zasadniczo na umorzeniu udziałów spółki cypryjskiej na podstawie uchwały wspólników, którą przesyła się do sądu w celu jej zatwierdzenia. Po jej zatwierdzeniu, sąd przesyła do rejestru spółek na Cyprze odpowiednią adnotację wraz z protokołem wskazującym kwotę obniżonego kapitału zakładowego. W związku z tym, dopiero po zarejestrowaniu obniżenia kapitału zakładowego, Spółka zależna przekaże wynagrodzenie w formie pieniężnej lub rzeczowej na rzecz Spółki. Wnioskodawca pragnie podkreślić, że w jego ocenie zastosowania nie znajdzie mechanizm, jaki działa w przypadku umorzenia dobrowolnego na gruncie k.s.h., tj. sytuacja, w której spółka nabywa udziały własne w celu umorzenia, a dopiero następnie te udziały są przedmiotem umorzenia (prawnego unicestwienia). Z tej perspektywy, w ocenie Wnioskodawcy, procedura umorzenia udziałów wykazuje podobieństwa do umorzenia automatycznego przewidzianego w polskich przepisach k.s.h. Nie ma jednak możliwości jednoznacznego określenia, czy umorzenie udziałów w Spółce zależnej będzie odpowiadało polskiemu trybowi dobrowolnego, automatycznego bądź przymusowego umorzenia udziałów. Zdaniem Wnioskodawcy, powyższe nie powinno mieć wpływu na konsekwencje podatkowe rozważanego obniżenia kapitału zakładowego w Spółce zależnej.

Wynagrodzenie należne Spółce za umarzane udziały może przybrać formę pieniężną lub rzeczową.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w przypadku opisanego zdarzenia przyszłego, Spółka uprawniona będzie do obniżenia wysokości przychodu podlegającego opodatkowaniu o wysokość nominalnej wartości udziałów wydanych przez Spółkę powiększoną o świadczenie w gotówce, w zamian za udziały objęte w Spółce zależnej, w ramach transakcji wymiany udziałów.

W ocenie Spółki, w przypadku zmniejszenia kapitału zakładowego w Spółce zależnej, Spółka będzie uprawniona do obniżenia wysokości przychodu podlegającego opodatkowaniu o wysokość nominalnej wartości udziałów wydanych przez Spółkę w zamian za udziały objęte w Spółce zależnej, w ramach transakcji wymiany udziałów.

Jak wskazano w stanie faktycznym - na gruncie prawa cypryjskiego, nie będzie miało miejsca zbycie udziałów na rzecz Spółki zależnej. Udziały będące w posiadaniu Spółki przestaną istnieć bez odrębnej czynności prawnej, jaką jest umowa pomiędzy spółką a wspólnikiem, na podstawie której zbywa on swe udziały na rzecz Spółki zależnej w celu umorzenia. W konsekwencji, unicestwienie udziałów na gruncie prawa cypryjskiego nie powinno zostać zakwalifikowane jako umorzenie dobrowolne, a jego charakter może być zbliżony (z odrębnościami wynikającymi z różnic pomiędzy polskim oraz cypryjskim systemem prawnym w zakresie prawa handlowego) do umorzenia automatycznego. Oznacza to, że wynagrodzenie otrzymane przez Spółkę, w wysokości ustalonej zgodnie z wymogami prawa cypryjskiego - stanowić będzie na gruncie Ustawy CIT dochód z udziału w zyskach osób prawnych, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 Ustawy CIT. W świetle art. 22 ust. 1 Ustawy CIT, w odniesieniu do tego rodzaju dochodów (przychodów), podstawę opodatkowania podatku dochodowego od osób prawnych będzie stanowił przychód Spółki. Zdaniem Wnioskodawcy przychód ten powinno się ustalić z uwzględnieniem art. 12 ust. 4 pkt 3 Ustawy CIT.

Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 3 Ustawy CIT, do przychodów nie zalicza zwróconych udziałów lub wkładów w spółdzielni, umorzenia udziałów (akcji) w spółce, w tym kwot otrzymanych z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz takiej spółki w celu umorzenia tych udziałów (akcji) - w części stanowiącej koszt ich nabycia bądź objęcia. Zgodnie z tym artykułem, dla prawidłowego ustalenia podstawy opodatkowania, poza określeniem wysokości kwot uzyskanych w wyniku odpłatnego ustalenia udziałów w celu umorzenia, należy ustalić wysokość kosztów nabycia (objęcia) zbywanych udziałów.

W ocenie Wnioskodawcy, ponieważ Spółka nabędzie udziały w Spółce zależnej w wyniku transakcji wymiany udziałów, zastosowanie powinien znaleźć art. 16 ust. 1 pkt 8e Ustawy CIT. Zgodnie z powyższym przepisem, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków poniesionych przez spółkę nabywającą przy wymianie udziałów; wydatki te - w wysokości odpowiadającej nominalnej wartości udziałów (akcji) wydanych wspólnikom spółki, której udziały są nabywane, powiększonych o zapłatę w gotówce, o której mowa w art. 12 ust. 4d - są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji).

Mając na uwadze powyższe regulacje, wartość przychodu powinna zostać obliczona poprzez odjęcie nominalnej wartości udziałów Spółki, jakie zostaną wyemitowane na rzecz Wnioskodawcy w ramach transakcji wymiany udziałów od wartości wynagrodzenia, jakie zostanie przekazane przez Spółkę zależną na rzecz Spółki w związku ze zmniejszeniem kapitału zakładowego. Z uwagi na to, że Spółka nabędzie udziały w Spółce zależnej w wyniku otrzymania aportu, kosztem podatkowym będzie nominalna wartość udziałów, jakie zostaną przekazane wspólnikom Spółki zależnej.

W konsekwencji Wnioskodawca przyjmuje, że wysokość przychodu Spółki powinna zostać obliczona jako różnica pomiędzy (i) wartością wynagrodzenia wypłaconego przez Spółkę zależną na rzecz Spółki w związku ze zmniejszeniem kapitału zakładowego a (ii) nominalną wartością udziałów Spółki, wyemitowanych na rzecz wspólnika Spółki zależnej w ramach transakcji wymiany udziałów.

Powyższe znajduje oparcie m.in. w następujących interpretacjach indywidualnych prawa podatkowego:

* Interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi 19 lutego 2015 r., sygn. IPTPB3/423-394/14-5/IR, w której wskazało: "nabycie udziałów przez Nową spółkę (które zostaną zbyte na rzecz Spółki zależnej w celu umorzenia) nastąpi w ramach wymiany udziałów. W konsekwencji, dla ustalenia kosztów nabycia tych udziałów, należy odwołać się do szczególnej regulacji dotyczącej ustalania kosztów przy udziałach nabytych w ramach transakcji wymiany udziałów. (...) W sprawie ustalenia kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia udziałów w celu umorzenia będzie mieć zastosowanie art. 16 ust. 1 pkt 8e Ustawy CIT. Przepis ten bowiem odnosi się do ustalenia wysokości kosztów uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia udziałów a odpłatne zbycie udziałów celem umorzenia stanowi formę odpłatnego zbycia, gdyż wiąże się z wypłatą wynagrodzenia za udziały".

* Interpretacji wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy 4 lipca 2014 r., sygn. ITPB3/423-164a/14/DK, zgodnie z którą: "Ponieważ Spółka nabędzie udziały w Spółce Cypryjskiej w wyniku transakcji wymiany udziałów, zdaniem Wnioskodawcy, zastosowanie powinien znaleźć art. 16 ust. 1 pkt 8e Ustawy (...) W konsekwencji, wartość przychodu powinna zostać obliczona poprzez odjęcie nominalnej wartości udziałów Spółki, jakie zostaną wyemitowane na rzecz Udziałowców w ramach transakcji wymiany udziałów (przypadającej proporcjonalnie na umarzane udziały) od wartości wynagrodzenia, jakie miałoby być przekazane przez Spółkę Cypryjską na rzecz Spółki w związku z umorzeniem udziałów".

* Interpretacji wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu 29 maja 2014 r., sygn. ILPB4/423-136/14-2/DS, stanowiącej, że: "treść art. 16 ust. 1 pkt 8e ustawy o CIT w związku z art. 12 ust. 4 pkt 3 znajduje zastosowanie w celu prawidłowego określenia podstawy opodatkowania. Ponieważ zbycie udziałów w celu ich umorzenia jest również formą ich zbycia, "koszt nabycia bądź objęcia" udziałów zbywanych w celu ich umorzenia, o którym mowa w art. 12 ust. 4 pkt 3 ustawy o CIT, stanowić będą - w świetle art. 16 ust. 1 pkt 8e ustawy o CIT - wydatki poniesione przez Wnioskodawcę przy wymianie udziałów, w wysokości odpowiadającej nominalnej wartości udziałów własnych Wnioskodawcy wydanych udziałowcom Spółki Nabywanej".

* Interpretacji wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie 3 października 2013 r., sygn. IPPB3/423-508/13-2/MS1, w której uznano, że: "W związku z tym Wnioskodawca przyjmuje, że koszt nabycia udziałów w CypCo należy ustalić z uwzględnieniem art. 16 ust. 1 pkt 8e Ustawy CIT (...) wartość przychodu powinna zostać obliczona poprzez odjęcie nominalnej wartości udziałów Wnioskodawcy, wyemitowanych na rzecz Dotychczasowego Udziałowca w ramach transakcji wymiany udziałów od wartości środków pieniężnych wypłaconych przez CypCo na rzecz Wnioskodawcy w związku z umorzeniem udziałów".

* Interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu 8 grudnia 2014 r., sygn. ILPB4/423-432/14-3/ŁM.

* Interpretacji indywidualnej wydanej prze Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie 21 lutego 2014 r., sygn. IPPB3/423-978/13-2/AG.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, będzie on uprawniony do rozpoznania kosztów uzyskania przychodów z tytułu obniżenia kapitału zakładowego o udziały posiadane w Spółce zależnej, w wysokości wartości nominalnej udziałów własnych Spółki (powiększonych o świadczenia w gotówce) wydanych w zamian za udziały w Spółce zależnej. Równocześnie, w przypadku gdyby wydatki te byłyby równe lub wyższe wynagrodzeniu z tytułu obniżenia kapitału zakładowego w Spółce zależnej, po stronie Spółki nie powstanie przychód z tytułu zbycia przedmiotowych udziałów, zaś ewentualna nadwyżka wartości nominalnej udziałów nad wartością otrzymanego wynagrodzenia, nie będzie stanowiła kosztu podatkowego dla Spółki (brak możliwości rozpoznania straty podatkowej).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, że przedmiotem niniejszej interpretacji nie była ocena, czy planowana transakcja będzie transakcją wymiany udziałów; powyższa kwestia stanowi bowiem element opisu zdarzenia przyszłego ujętego we wniosku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851, dalej: "u.p.d.o.p."), dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 4a i 4b, jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także dochód z umorzenia udziałów (akcji).

Sposób ustalenia podstawy opodatkowania w przypadku zbycia celem umorzenia udziałów nabytych w ramach wymiany udziałów reguluje art. 12 ust. 4d u.p.d.o.p.

Zgodnie z powołanym przepisem, jeżeli spółka nabywa od wspólnika innej spółki udziały (akcje) tej innej spółki oraz w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekazuje jej wspólnikowi własne udziały (akcje) albo w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekazuje wspólnikowi tej innej spółki własne udziały (akcje) wraz z zapłatą w gotówce w wysokości nie wyższej niż 10% wartości nominalnej własnych udziałów (akcji), a w przypadku braku wartości nominalnej - wartości rynkowej tych udziałów (akcji), oraz jeżeli w wyniku nabycia:

- do przychodów nie zalicza się wartości udziałów (akcji) przekazanych wspólnikowi tej innej spółki oraz wartości udziałów (akcji) nabytych przez spółkę pod warunkiem że podmioty biorące udział w tej transakcji podlegają w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągnięcia (wymiana udziałów).

Jak wynika z art. 12 ust. 4 pkt 3 u.p.d.o.p., do przychodów nie zalicza się zwróconych udziałów lub wkładów w spółdzielni, umorzenia udziałów (akcji) w spółce, w tym kwot otrzymanych z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz takiej spółki w celu umorzenia tych udziałów (akcji) - w części stanowiącej koszt ich nabycia lub objęcia.

Poprzez taką konstrukcję przepisu, tzn. wyłączenia z przychodów kwot otrzymanych z odpłatnego zbycia udziałów celem umorzenia w części stanowiącej ich koszt nabycia, ustawodawca wyłączył z kosztów uzyskania przychodów koszt nabycia zbywanych w ten sposób udziałów.

Zasady rozliczania transakcji zbycia udziałów celem ich umorzenia różnią się od zasad opodatkowania odpłatnego zbycia. W przypadku odpłatnego zbycia na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p. całość otrzymanych kwot stanowi przychód, a sposób obliczenia kosztów uzyskania przychodów, w przypadku udziałów nabytych w drodze wymiany udziałów został określony w art. 16 ust. 1 pkt 8e u.p.d.o.p. Na podstawie tego przepisu nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków poniesionych przez spółkę nabywającą przy wymianie udziałów; wydatki te - w wysokości odpowiadającej nominalnej wartości udziałów (akcji) wydanych udziałowcom (akcjonariuszom) spółki, której udziały są nabywane, powiększonych o zapłatę w gotówce, o której mowa w art. 12 ust. 4d są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji).

Artykuł 12 ust. 4 pkt 3 u.p.d.o.p. nie precyzuje, co należy rozumieć pod pojęciem "kosztu nabycia" umarzanych udziałów. W związku z tym zastosowanie znajdzie art. 16 ust. 1 pkt 8e u.p.d.o.p., który określa koszty nabycia udziałów nabytych w ramach wymiany udziałów w wysokości wartości nominalnej. Zatem należy rozpoznać przychód z tytułu kwot otrzymanych z tytułu wynagrodzenia za umarzane udziały (powiększoną o zapłatę w gotowce) jedynie w wysokości ich nadwyżki nad wartością nominalną wydanych udziałów własnych. Natomiast w przypadku, gdy wynagrodzenie będzie równe lub niższe od poniesionych wydatków na nabycie bądź objęcie tych udziałów (akcji), to całe uzyskane wynagrodzenie nie będzie podlegało zaliczeniu do jego przychodów. Jednocześnie wydatki na nabycie lub objęcie udziałów (akcji) nie będą w takiej sytuacji stanowiły kosztów uzyskania przychodów. W takim przypadku Spółka nie wykaże w ogóle przychodu podatkowego i jednocześnie nie będzie miała prawa do uznania kwoty wydatków za koszt uzyskania przychodów. Z uwagi na treść art. 12 ust. 4 pkt 3 u.p.d.o.p., niezależnie od wysokości wynagrodzenia umorzeniowego, umorzenie udziałów nie może spowodować powstania straty podatkowej.

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, która podlega w Polsce opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na ich źródło. W przyszłości Spółka zamierza zostać udziałowcem innej spółki - rezydenta cypryjskiego (Spółki zależnej), co nastąpi najprawdopodobniej w drodze wniesienia udziałów Spółki zależnej do Spółki, w zamian za udziały Spółki oraz zapłatę w gotówce, nie wyższą jednak niż 10% wartości nominalnej własnych udziałów. W przyszłości możliwe jest obniżenie kapitału zakładowego Spółki zależnej i unicestwienie jej udziałów a wynagrodzenie należne Spółce za umarzane udziały może przybrać formę pieniężną lub rzeczową.

Odnosząc powyższe przepisy do przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, że Spółka będzie uprawniona do obniżenia wysokości przychodu podlegającego opodatkowaniu o wysokość nominalnej wartości udziałów wydanych przez Spółkę powiększoną o świadczenie w gotówce. Ewentualna nadwyżka wartości nominalnej udziałów nad wartością otrzymanego wynagrodzenia, nie będzie stanowiła kosztu podatkowego dla Spółki, tym samym nie będzie możliwości rozpoznania straty podatkowej. Zatem stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z dnia 14 marca 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.