IBPB-1-2/4510-274/15/AK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 15 lipca 2015 r. (data wpływu do tut. BKIP 21 lipca 2015 r.), uzupełnionym 30 lipca 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy otrzymanie przez Wnioskodawcę wierzytelności w miejsce spłaty pożyczki w formie datio in solutum, w wyniku czego zobowiązanie z tytułu pożyczki wygaśnie, będzie stanowiło dla Wnioskodawcy przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych - jest prawidłowe.

W dniu 21 lipca 2015 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy otrzymanie przez Wnioskodawcę wierzytelności w miejsce spłaty pożyczki w formie datio in solutum, w wyniku czego zobowiązanie z tytułu pożyczki wygaśnie, będzie stanowiło dla Wnioskodawcy przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

We wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) posiada w Polsce nieograniczony obowiązek podatkowy. Przedmiotem działalności gospodarczej Wnioskodawcy jest między innymi:

* udzielanie pożyczek pieniężnych poza systemem bankowym,

* nabywanie i zbywanie udziałów lub akcji w spółkach kapitałowych,

* obrót wierzytelnościami.

W przyszłości Wnioskodawca może udzielić pożyczki spółce osobowej ("Pożyczkobiorcy"). Pożyczkobiorcy przysługiwać będzie wierzytelność o wydanie kwoty pożyczki. Umowa pożyczki nie będzie przewidywać kapitalizacji odsetek.

W przypadku, w którym Wnioskodawca nie będzie dysponował środkami pieniężnymi na dzień wymagalności wypłaty pożyczki na rzecz Pożyczkobiorcy rozważa się następujące rozwiązanie: wspólnicy Wnioskodawcy podejmą uchwałę o podwyższeniu kapitału zakładowego Wnioskodawcy o wartość odpowiadającą kwocie udzielonej pożyczki i uchwałę o pokryciu podnoszonego kapitału wkładem pieniężnym. Podwyższenie kapitału zakładowego Wnioskodawcy zostanie dokonane z alokacją na kapitał zapasowy (agio). Wspólnicy Wnioskodawcy skierują ofertę objęcia tych udziałów do Pożyczkobiorcy, który ją przyjmie i złoży oświadczenie o objęciu udziałów. Ujawni się zatem roszczenie od Wnioskodawcy do Pożyczkobiorcy o wpłatę na poczet udziałów w kwocie równej kwocie pożyczki, którą Wnioskodawca ma wypłacić Pożyczkobiorcy. Skoro Pożyczkobiorca miałby takie samo co do kwoty roszczenie wobec Wnioskodawcy (o wydanie kwoty pożyczki), a Wnioskodawca wobec Pożyczkobiorcy (o wniesienie wkładu pieniężnego) obydwa podmioty zawrą porozumienie o potrąceniu wzajemnych wierzytelności i zobowiązań co w konsekwencji doprowadzi do wygaśnięcia tych zobowiązań i wierzytelności.

Jednocześnie, powyższe potrącenie będzie tożsame z wypłatą kwoty pożyczki. Tym samym, po potrąceniu roszczenia o wydanie kwoty pożyczki z roszczeniem o wniesienie wkładu pieniężnego, Wnioskodawcy będzie przysługiwać wierzytelność wobec Pożyczkobiorcy o zwrot udzielonej pożyczki.

Roszczenie Wnioskodawcy względem Pożyczkobiorcy o zwrot udzielonej pożyczki zostanie: zaspokojone w formie pieniężnej lub, w przypadku braku środków pieniężnych u Pożyczkobiorcy poprzez wykorzystanie cywilnoprawnej instytucji datio in solutum (tekst jedn.: świadczenia w miejsce wykonania) przewidzianej w art. 453 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.). W tym celu, w ramach datio in solutum, Pożyczkobiorca może przenieść na Wnioskodawcę wymagalne wierzytelności przysługujące mu wobec innej spółki np. wierzytelności o zwrot pożyczek udzielonych przez Pożyczkobiorcę innym spółkom ("Wierzytelności"). W wyniku powyższej transakcji Wnioskodawca wstąpi w prawa Pożyczkobiorcy wynikające z posiadania Wierzytelności w stosunku do innych spółek, uzyskując prawo żądania spłaty Wierzytelności - dojdzie jedynie do zmiany wierzyciela, natomiast wierzytelności będą istnieć nadal.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy otrzymanie przez Wnioskodawcę Wierzytelności w miejsce spłaty pożyczki w formie datio in solutum, w wyniku czego zobowiązanie z tytułu pożyczki wygaśnie, będzie stanowiło dla Wnioskodawcy przychód podlegający opodatkowaniu w podatku dochodowym od osób prawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymanie przez Wnioskodawcę Wierzytelności w miejsce spłaty pożyczki w formie datio in solutum, w wyniku czego zobowiązanie z tytułu pożyczki wygaśnie, nie będzie stanowiło dla niego przychodu podlegającego opodatkowaniu w podatku dochodowym od osób prawnych w zakresie w jakim prowadzić będzie ono do spłaty kwoty głównej pożyczki, natomiast w zakresie w jakim będzie prowadzić do spłaty odsetek od pożyczki po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód podatkowy.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851, dalej: "u.p.d.o.p."), przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; w wypadkach, o których mowa w art. 21 i 22, przedmiotem opodatkowania jest przychód. Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p., przychodami są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Z kolei na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.p., przychód stanowi m.in. wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie.

Niemniej jednak na mocy art. 12 ust. 4 pkt 1 u.p.d.o.p., do przychodów nie zalicza się pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, a także otrzymanych lub zwróconych pożyczek (kredytów), w tym również uregulowanych w naturze, z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów).

Powyższy przepis jednoznacznie wskazuje, że zwrot kwoty głównej pożyczki, bez względu na formę, w jakiej jest dokonywany, nie stanowi przychodu podatkowego. Niniejsza zasada wpisuje się w regułę ogólną wyłączającą z przychodów podatkowych przysporzenia majątkowe o charakterze nietrwałym. Zatem spłata pożyczki bez względu na formę, w jakiej jest dokonywana (w pieniądzu czy w naturze) nie stanowi przychodu podatkowego.

W szczególności, zdaniem Wnioskodawcy, spłata pożyczki w formie świadczenia w miejsce wykonania również nie stanowi przychodu podatkowego, gdyż świadczenie w miejsce wykonania skutkuje wygaśnięciem zobowiązania Pożyczkobiorcy wobec Wnioskodawcy o zwrot pożyczki poprzez jego efektywne zaspokojenie.

Stanowisko zaprezentowane przez Wnioskodawcę znajduje poparcie w interpretacjach przepisów prawa podatkowego, w tym m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 19 kwietnia 2013 r., nr IPPB3/423-38/13-2/AG.

W odniesieniu zaś do spłaty pożyczki w formie datio in solutum w zakresie w jakim czynność ta będzie prowadzić do spłaty odsetek, na mocy art. 12 ust. 4 pkt 1 u.p.d.o.p. do przychodów nie zalicza się pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, a także otrzymanych lub zwróconych pożyczek (kredytów), w tym również uregulowanych w naturze, z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów).

Ponadto zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 2 u.p.d.o.p., do przychodów nie zalicza się kwot naliczonych, lecz nieotrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów). Z powyższych przepisów wynika, że przychodem podatkowym jest kwota otrzymanych odsetek, w tym od udzielonych pożyczek.

Jak wskazano powyżej, skoro świadczenie w miejsce wykonania skutkuje wygaśnięciem zobowiązania Pożyczkobiorcy wobec Wnioskodawcy o zwrot pożyczki poprzez jego efektywne zaspokojenie, tym samym stanowi również zapłatę naliczonych odsetek.

Tym samym, w zakresie odsetek od pożyczki udzielonej przez Wnioskodawcę na rzecz Pożyczkobiorcy spłaconych w formie datio in solutum po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód podatkowy.

W świetle powyższego prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym otrzymanie przez Wnioskodawcę Wierzytelności w miejsce spłaty pożyczki w formie datio in solutum, w wyniku czego zobowiązanie z tytułu pożyczki wygaśnie, nie będzie stanowiło dla niego przychodu podlegającego opodatkowaniu w podatku dochodowym od osób prawnych w zakresie w jakim prowadzić będzie ono do spłaty kwoty głównej pożyczki, natomiast w zakresie w jakim będzie prowadzić do spłaty odsetek po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód podatkowy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z dnia 14 marca 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.