IBPB-1-1/4511-807/15/SG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 4 grudnia 2015 r., (data wpływu do Organu 21 grudnia 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej wydatku, o którym mowa we wniosku - jest nieprawidłowe.

W dniu 21 grudnia 2015 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej wydatku, o którym mowa we wniosku.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni, jako osoba fizyczna prowadzi działalność gospodarczą polegająca m.in. na świadczeniu usług lombardowych. Dla ww. działalności wybrała opodatkowanie podatkiem w wysokości 19% - podatek liniowy i ewidencję w postaci podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Jest podatnikiem VAT czynnym.

W lutym 2015 r. Wnioskodawczyni zawarła z osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej umowę pożyczki lombardowej pod zastaw samochodu osobowego. Ponieważ pożyczkobiorca nie zwrócił pożyczki w terminie, samochód przeszedł na własność Wnioskodawczyni. Miesiąc później samochód osobowy został sprzedany zgodnie z art. 120 ustawy o podatku od towarów i usług jako towar używany. Zgodnie z objaśnieniem do podatkowej księgi przychodów i rozchodów Wnioskodawczyni ujęła w kolumnie 7 różnicę pomiędzy kwotą uzyskaną ze sprzedaży samochodu (pomniejszoną o należny podatek VAT), a kwotą udzielonej pożyczki. Niestety w sierpniu 2015 r. kupujący odstąpił od zawartej w marcu umowy sprzedaży w związku z ujawnieniem się wady prawnej uniemożliwiającej mu korzystanie z pojazdu. Wnioskodawczyni zobowiązała się do zwrotu zapłaconej przez kupującego kwoty ustalając z nim terminy spłat jego należności.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wartość zwróconych przez Wnioskodawczynię kupującemu kwot jest kosztem uzyskania przychodu w dacie każdej spłaty.

Zdaniem Wnioskodawczyni, wartość zwróconych przez nią kupującemu kwot jest kosztem uzyskania przychodu w dacie każdej spłaty.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług. W myśl art. 14 ust. 3 pkt 2 ww. ustawy, do przychodów, o których mowa w ust. 1 i 2, nie zalicza się kwot naliczonych, lecz nie otrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek.

Natomiast stosownie do art. 22 ust. 1 powołanej ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Przy czym w myśl art. 23 ust. 1 pkt 27 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów udzielonych pożyczek, w tym straconych pożyczek.

Zgodnie z art. 24a ust. 1 ww. ustawy, osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwaną dalej "księgą", z zastrzeżeniem ust. 3 i 5, albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 22a-22o.

Szczegółowe zasady prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów określa rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1037 z późn. zm.).

W myśl § 6 pkt 2 ww. rozporządzenia, podatnicy wykonujący działalność w zakresie udzielania pożyczek pod zastaw (prowadzenia lombardów) - są obowiązani prowadzić również ewidencję pożyczek i zastawionych rzeczy; ewidencja ta powinna zawierać co najmniej następujące dane: numer kolejny wpisu, imię i nazwisko pożyczkobiorcy, adres, datę udzielenia pożyczki, kwotę udzielonej pożyczki, wysokość umówionych odsetek w złotych, opis zastawionej rzeczy i jej wartość rynkową, termin zwrotu pożyczki wraz z odsetkami, datę i kwotę zwróconej pożyczki wraz z odsetkami, datę zwrotu zastawionej rzeczy, datę sprzedaży rzeczy i kwotę należną z tytułu tej sprzedaży, kwotę prowizji stanowiącej wartość spłaconych odsetek lub różnicę między kwotą uzyskaną ze sprzedaży zastawionej rzeczy a kwotą udzielonej pożyczki.

Natomiast stosownie do treści pkt 7 Objaśnień do podatkowej księgi przychodów i rozchodów, stanowiących Załącznik nr 1 do ww. rozporządzenia - kolumna 7 jest przeznaczona do wpisywania przychodów ze sprzedaży wyrobów (towarów handlowych) i sprzedaży usług. W przypadku prowadzenia działalności polegającej na udzielaniu pożyczek pod zastaw (w lombardach) w kolumnie 7 wpisuje się na koniec miesiąca kwotę prowizji stanowiącą wartość spłaconych w danym miesiącu odsetek lub różnicę między kwotą uzyskaną ze sprzedaży zastawionych rzeczy a kwotą udzielonych pożyczek. Zauważyć przy tym należy, że wskazana powyżej treść Objaśnień stanowi kwintesencję ww. § 6 pkt 2 rozporządzenia, w zakresie, w jakim przepis ten dotyczy przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej, zatem dokonywane w księdze zapisy winny odzwierciedlać w tym zakresie treść zapisów dokonywanych w ewidencji lombardowej.

Mając na względzie wyżej powołane przepisy prawa, stwierdzić należy, że w podatkowej księdze przychodów i rozchodów nie ewidencjonuje się zarówno przyjęcia danej rzeczy, jako zabezpieczenia pożyczki, jak i kwoty udzielonej pożyczki. W księdze tej nie ewidencjonuje się także spłaty pożyczki oraz kwoty uzyskanej ze sprzedaży rzeczy zastawionej. Transakcje te winny bowiem znaleźć odzwierciedlenie w obowiązkowo prowadzonej przez Wnioskodawcę dodatkowej ewidencji udzielonych pożyczek i zastawionych towarów.

W przedstawionym opisie stanu faktycznego Wnioskodawczyni zawarła z osobą fizyczną umowę pożyczki lombardowej pod zastaw samochodu osobowego. Ponieważ pożyczkobiorca nie zwrócił pożyczki w terminie, samochód przeszedł na własność Wnioskodawczyni. Samochód został przez Wnioskodawczynię sprzedany, a różnicę pomiędzy kwotą uzyskaną ze sprzedaży samochodu, a kwotą udzielonej pożyczki Wnioskodawczyni ujęła w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. W sierpniu 2015 r. kupujący odstąpił od zawartej w marcu umowy sprzedaży w związku z ujawnieniem się wady prawnej uniemożliwiającej mu korzystanie z pojazdu. Wnioskodawczyni zobowiązała się do zwrotu zapłaconej przez kupującego kwoty ustalając z nim terminy spłat jego należności.

Zgodnie z art. 556 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.), sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną (rękojmia). W myśl art. 5563 Kodeksu cywilnego, sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana stanowi własność osoby trzeciej albo jeżeli jest obciążona prawem osoby trzeciej, a także jeżeli ograniczenie w korzystaniu lub rozporządzaniu rzeczą wynika z decyzji lub orzeczenia właściwego organu; w razie sprzedaży prawa sprzedawca jest odpowiedzialny także za istnienie prawa (wada prawna).

Natomiast art. 560 § 1 ww. ustawy stanowi, że jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie. (...)

Odstąpienie od umowy, jest sposobem zakończenia stosunku zobowiązaniowego, którego źródłem może być wyłącznie umowa. Jego celem jest doprowadzenie do sytuacji prawnej i faktycznego stanu sprzed zawarcia umowy. W przypadku odstąpienia, strony zwracają sobie nawzajem wszystko co otrzymały, w takim zakresie w jakim jest to możliwe.

W świetle powyższego, stwierdzić należy, że dokonywane przez Wnioskodawczynię spłaty na rzecz kupującego w związku z odstąpieniem przez niego od zawartej uprzednio umowy sprzedaży rzeczy obarczonej wadą prawną, stanowią jedynie będący następstwem tego odstąpienia zwrot świadczeń, mający na celu osiągnięcie stanu poprzedzającego zawarcie umowy. W konsekwencji spłaty te nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów prowadzonej przez Wnioskodawczynię działalności gospodarczej. Nie zostały bowiem poniesione w celu uzyskania przychodu, czy też zachowania albo zabezpieczenia tego źródła przychodu, a więc nie spełniają przesłanek o których mowa w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z uwagi na powyższe stanowisko Wnioskodawczyni, że może zaliczyć w koszty uzyskania przychodów w dacie każdej spłaty wartość zwróconych przez nią kupującemu kwot, uznano za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem

skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.