IBPB-1-1/4511-161/15/ŚS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), w zw. z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 22 kwietnia 2015 r. (data wpływu do tut. Biura 27 kwietnia 2015 r.), uzupełnionym 6 lipca 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie powstania u Wnioskodawczyni przychodu z tytułu otrzymania przez jej męża niepieniężnych składników majątku, w tym wierzytelności wobec podmiotów trzecich w wyniku rozwiązania bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego spółki jawnej, której mąż Wnioskodawczyni będzie wspólnikiem - jest prawidłowe.

W dniu 27 kwietnia 2015 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek, o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, m.in. w zakresie powstania u Wnioskodawczyni przychodu z tytułu otrzymania przez jej męża niepieniężnych składników majątku, w tym wierzytelności wobec podmiotów trzecich w wyniku rozwiązania bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego spółki jawnej, której mąż Wnioskodawczyni będzie wspólnikiem. Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z 26 czerwca 2015 r. Znak IBPB-1-1/4511-159/15/ŚS, IBPB-1-1/4511-160/15/ŚS, IBPB-1-1/4511-161/15/ŚS, wezwano do jego uzupełniania, co też nastąpiło 6 lipca 2015 r.

We wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni jest osobą fizyczną i podlega w Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Pozostaje również w związku małżeńskim, w którym panuje ustawowa wspólność majątkowa.

Małżonek Wnioskodawczyni będzie wspólnikiem spółki jawnej (dalej: "SpJ") z siedzibą w Polsce. Wspólnikami SpJ będą również inne osoby fizyczne (dalej: "wspólnicy"). SpJ powstanie w wyniku przekształcenia ze spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Wnioskodawczyni nie wyklucza, że SpJ może zostać w przyszłości rozwiązana bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego. Przewiduje się przy tym, że na moment rozwiązania w skład majątku SpJ mogą wchodzić w szczególności wierzytelności wobec małżonka Wnioskodawczyni oraz wspólników z tytułu pożyczek udzielonych przez rozwiązywaną spółkę małżonkowi Wnioskodawczyni oraz wspólnikom (obejmujące również wierzytelności z tytułu odsetek należnych od zaciągniętych pożyczek). Przy czym możliwe jest, że pożyczki zostaną udzielone przez spółkę zarówno przed przekształceniem (czyli przez spółkę z o.o.), jak i po przekształceniu w spółkę jawną. W skład majątku mogą również wchodzić wierzytelności wobec osób trzecich. Ponadto możliwe jest również, że na moment rozwiązania w skład majątku SpJ wchodziły będą również inne składniki majątkowe niż wskazane powyżej wierzytelności z tytułu pożyczek i odsetek, jak również środki pieniężne uzyskane w trakcie działalności opodatkowanej podatkiem dochodowym czy to przed czy też po przekształceniu spółki (generalnie, SpJ będzie prowadziła działalność opodatkowaną podatkiem dochodowym, podobnież także przed przekształceniem).

Sposób podziału majątku SpJ pomiędzy jej wspólników po rozwiązaniu SpJ będzie określony w umowie SpJ. W szczególności umowa SpJ będzie stanowić, że w ramach podziału majątku Sp.J. pomiędzy wspólników wierzytelność SpJ wobec jej wspólnika będzie mogła zostać przeniesiona na tego wspólnika.

Wnioskodawczyni wskazuje, że w związku z rozwiązaniem SpJ wygaśnięcie zobowiązania jej małżonka wobec tejże spółki z tytułu zaciągniętych pożyczek nastąpi poprzez tzw. konfuzję (confusio) - instytucję prawa cywilnego, powodującą wygaśnięcie prawa podmiotowego (wierzytelności SpJ wobec małżonka Wnioskodawczyni) na skutek połączenia w rękach tej samej osoby (małżonku Wnioskodawczyni) prawa (wierzytelności SpJ wobec małżonka Wnioskodawczyni) i związanego z nim obowiązku (zobowiązania małżonka Wnioskodawczyni wobec SpJ) (por. Zbigniew Radwański "Prawo cywilne - część ogólna", Warszawa 2002, str. 105). Powyższe wynika z faktu, że na etapie podziału majątku pozostałego po rozwiązaniu SpJ, małżonek Wnioskodawczyni otrzyma wierzytelności przysługujące SpJ wobec niego z tytułu umów pożyczek (oraz ewentualnie dodatkowo środki pieniężne i/lub inne składniki majątkowe). Skutkiem tego, w osobie małżonka Wnioskodawczyni dojdzie do połączenia wierzytelności o zwrot pożyczek udzielonych małżonkowi Wnioskodawczyni ze zobowiązaniem małżonka Wnioskodawczyni do zwrotu tychże pożyczek. W ten sposób dojdzie do ww. konfuzji i wygaśnięcia zobowiązania małżonka Wnioskodawczyni z tytułu zaciągniętych pożyczek oraz odsetek od tych pożyczek. Momentem wygaśnięcia tego zobowiązania będzie moment przekazania przez SpJ przedmiotowych wierzytelności małżonkowi Wnioskodawczyni.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy prawidłowe jest podejście Wnioskodawczyni, zgodnie z którym otrzymanie przez jej małżonka w wyniku rozwiązania SpJ (zgodnie z właściwymi postanowieniami umowy SpJ) innych składników majątkowych niż środki pieniężne i wierzytelności pożyczkowych przysługujących spółce wobec męża Wnioskodawczyni z tytułu udzielonych mu pożyczek oraz odsetek od tych pożyczek, w tym wierzytelności wobec podmiotów trzecich nie spowoduje powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych po stronie Wnioskodawczyni.

(pytanie oznaczone we wniosku Nr 3)

Zdaniem Wnioskodawczyni, otrzymanie przez jej małżonka w wyniku rozwiązania SpJ (zgodnie z właściwymi postanowieniami umowy spółki SpJ) innych składników majątkowych, w tym wierzytelności wobec podmiotów trzecich nie spowoduje powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, po stronie Wnioskodawczyni.

W przypadku spółek osobowych (niebędących osobami prawnymi) podatnikami podatku dochodowego są odpowiednio wspólnicy tych spółek. W związku z powyższym, wszelkie skutki podatkowe związane z funkcjonowaniem spółek osobowych należy rozpatrywać w odniesieniu do wspólników tych spółek (w przypadku wspólników będących osobami fizycznymi - w oparciu o przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dalej: "Ustawa o PIT").

Jednocześnie zgodnie z art. 5b ust. 2 ustawy o PIT, jeżeli pozarolniczą działalność gospodarczą prowadzi spółka niemająca osobowości prawnej, przychody wspólnika z udziału w takiej spółce, określone na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o PIT, uznaje się za przychody ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT (czyli za przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej).

W świetle przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1030; dalej: "k.s.h."), zarówno likwidacja, jak i rozwiązanie spółki niebędącej osobą prawną bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego podejmowane są z tych samych przyczyn i dla osiągnięcia tego samego skutku w postaci zaprzestania działalności spółki oraz ustania jej bytu prawnego. Formalne różnice między ww. procedurami nie powinny mieć zatem wpływu na odmienną ocenę konsekwencji podatkowych instytucji rozwiązania spółki osobowej.

Zatem zgodnie z przepisem art. 14 ust. 2 pkt 17 lit. b ustawy o PIT, przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z odpłatnego zbycia składników majątku otrzymanych w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną lub wystąpieniem wspólnika z takiej spółki. Jednocześnie zgodnie art. 14 ust. 3 pkt 12 lit. b ustawy o PIT, do przychodów nie zalicza się przychodów z odpłatnego zbycia składników majątku otrzymanych w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną lub wystąpieniem wspólnika z takiej spółki, jeżeli od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła likwidacja prowadzonej samodzielnie działalności gospodarczej, prowadzonych samodzielnie działów specjalnych produkcji rolnej, spółki niebędącej osobą prawną lub nastąpiło wystąpienie wspólnika z takiej spółki, do dnia ich odpłatnego zbycia upłynęło sześć lat i odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej.

Stąd, w wypadku otrzymania innych składników majątku SpJ, samo ich otrzymanie nie będzie stanowiło przychodu podatkowego. Przychód należny może natomiast powstać w momencie zbycia tych składników, chyba, że od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła likwidacja/rozwiązanie spółki bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego spółki niebędącej osobą prawną lub nastąpiło wystąpienie wspólnika z takiej spółki, do dnia ich odpłatnego zbycia upłynęło 6 lat i odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej (nie mają tu zastosowania regulacje o likwidacji prowadzonej samodzielnie działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej).

Zdaniem Wnioskodawczyni, w odniesieniu do wierzytelności wobec podmiotów trzecich należy zwrócić uwagę na przepis art. 14 ust. 8 ustawy o PIT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), ustawa reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób fizycznych.

W myśl art. 6 ust. 1 ww. ustawy, małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu od osiąganych przez nich dochodów.

Stosownie natomiast do art. 7 § 1 Ordynacji podatkowej, podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.

Z powyższych przepisów wynika, że podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych jest osoba fizyczna. W odniesieniu do małżonków oznacza to, że każdy z nich - niezależnie od tego czy panuje między nimi ustrój wspólnoty majątkowej, czy też zawarli oni umowę regulującą w sposób odmienny panujący pomiędzy nimi małżeński ustrój majątkowy - jest odrębnym podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych. Poza wyjątkami wyraźnie wskazanymi w ww. ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (które nie znajdują zastosowania w przedmiotowej sprawie), to zatem każdy z małżonków samodzielnie ustala osiągnięty w danym roku podatkowym dochód, którym (co do zasady) jest różnica pomiędzy uzyskanym przez niego przychodem a kosztami jego uzyskania, co wynika z art. 9 ust. 2 ww. ustawy. Stanowi on, że dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że mąż Wnioskodawczyni będzie wspólnikiem spółki jawnej. Wnioskodawczyni przewiduje, że spółka może zostać rozwiązana bez przeprowadzenia procedury likwidacji. Na skutek tego rozwiązania, mąż Wnioskodawczyni otrzyma m.in. niepieniężne składniki majątku, w tym wierzytelności wobec osób trzecich.

Odnosząc treść powyższych przepisów do przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, że skoro wspólnikiem spółki jawnej będzie mąż Wnioskodawczyni - odrębny i samodzielny podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych - to ewentualne skutki podatkowe (w tym powstanie przychodu podatkowego) będące konsekwencją uczestniczenia męża Wnioskodawczyni w tej spółce, w tym jej rozwiązania bez przeprowadzenia procedury likwidacji, mogą powstać po stronie męża Wnioskodawczyni.

W konsekwencji, w opisanym zdarzeniu przyszłym, do Wnioskodawczyni nie będą miały zastosowania powołane przez nią w stanowisku przepisy, w tym art. 14 ust. 2 pkt 17 lit. b, art. 14 ust. 3 pkt 12 lit. b oraz art. 14 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż Wnioskodawczyni nie uzyska przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym, stanowisko Wnioskodawczyni w zakresie powstania u Wnioskodawczyni przychodu z tytułu otrzymania przez jej męża niepieniężnych składników majątku, w tym wierzytelności wobec podmiotów trzecich w wyniku rozwiązania bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego spółki jawnej, której mąż Wnioskodawczyni będzie wspólnikiem jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W uzupełnieniu wniosku ujętym w piśmie z 2 lipca 2015 r. Wnioskodawczyni wskazała, że pragnie niniejszym dodać do wskazanych we wnioskach zakresów przepisów podatkowych będących przedmiotem zapytań, również przepis art. 29 § 1 w zw. z art. 26 Ordynacji podatkowej (...). Zauważyć jednak należy, że przepisy te nie regulują kwestii związanej z powstawaniem przychodu podatkowego, która to kwestia była przedmiotem zapytania Wnioskodawczyni. Ww. przepisy dotyczą bowiem zagadnienia związanego z odpowiedzialnością majątkową podatnika za zobowiązania podatkowe. Nie znajdują one zatem zastosowania w zdarzeniu przyszłym będącym przedmiotem wniosku, dotyczącym powstania u Wnioskodawczyni przychodu podatkowego w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Nadmienić należy, że w zakresie pytań oznaczonych we wniosku Nr 1 i 2, wydano odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.