IBPB-1-1/4510-71/15/ESZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 31 sierpnia 2015 r. (data wpływu do tut. Biura 7 września 2015 r.), uzupełnionym 8 grudnia 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie ustalenia czy dobrowolne umorzenie nabytych uprzednio akcji bez wynagrodzenia, nieodpłatne nabycie własnych akcji w celu ich umorzenia oraz umorzenia akcji bez wynagrodzenia za zgodą akcjonariusza spowoduje powstanie przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych - jest prawidłowe.

W dniu 7 września 2015 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, m.in. w zakresie ustalenia czy dobrowolne umorzenie nabytych uprzednio akcji bez wynagrodzenia, nieodpłatne nabycie własnych akcji w celu ich umorzenia oraz umorzenia akcji bez wynagrodzenia za zgodą akcjonariusza spowoduje powstanie przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych dlatego też pismem z 30 listopada 2015 r. Znak: IBPB-1-1/4510-71/15/ESZ, IBPB-1-1/4510-72/15/ESZ, IBPB-1-1/4510-73/15/ESZ, wezwano do jego uzupełnienia, co też nastąpiło 8 grudnia 2015 r.

We wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest spółką akcyjną posiadającą siedzibę i zarząd na terytorium RP. Akcjonariuszem i właścicielem mniejszościowego pakietu akcji w kapitale zakładowym Wnioskodawcy jest P. spółka z o.o. (spółka z o.o. prawa polskiego posiadająca siedzibę i zarząd na terytorium RP). Akcje Wnioskodawcy należące do spółki P. są w pełni pokryte.

Spółka P. jest także akcjonariuszem X. S.A. (spółki akcyjnej prawa polskiego mającej status spółki publicznej). Wnioskodawca rozważa nabycie w przyszłości mniejszościowego pakietu akcji spółki X. za cenę odpowiadającą rynkowej (giełdowej) wartości akcji. Nabycie akcji spółki X. przez Wnioskodawcę może nastąpić w wyniku ogłoszenia wezwania, o którym mowa w art. 91 ust. 6 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych. Wnioskodawca nie zamierza nabywać akcji spółki X. od spółki P. Akcje spółki X. są w pełni pokryte. Wnioskodawca, spółka P. i spółka X. w przeszłości wchodziły w skład jednej grupy kapitałowej kontrolowanej przez małżeństwo. Występowały pomiędzy nimi powiązania kapitałowe oraz powiązania osobowe (tożsamość członków organów). Wskutek rozwiązania małżeństwa oraz dokonania podziału majątku wspólnego małżonków wspomniana powyżej grupa kapitałowa uległa podziałowi. Obecnie Wnioskodawca należy do grupy kapitałowej kontrolowanej przez jednego z małżonków, a spółki P. i X. należą do grupy kapitałowej kontrolowanej przez drugiego z małżonków. Pomiędzy poszczególnymi spółkami należącymi obecnie do różnych grup kapitałowych nadal istnieją powiązania kapitałowe w postaci mniejszościowych pakietów akcji lub udziałów, powstałe w czasie gdy spółki wchodziły w skład jednej grupy kapitałowej. Pozostały także szczątkowe powiązania osobowe, nieskutkujące powstaniem stosunku dominacji w rozumieniu art. 4 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych (dalej: "k.s.h.").

W związku z zamiarem restrukturyzacji wspomnianych wyżej grup kapitałowych oraz uproszczenia i uporządkowania ich sytuacji korporacyjnej m.in. poprzez likwidację pozostałych mniejszościowych powiązań kapitałowych pomiędzy spółkami należącymi do różnych grup kapitałowych rozważane jest dokonanie umorzenia należących do spółki P. akcji Wnioskodawcy oraz ewentualnie nabytych w przyszłości przez Wnioskodawcę akcji spółki X. Umorzenie akcji w spółce X. miałoby zostać przeprowadzone po zniesieniu ich dematerializacji. Podstawą umorzenia będzie art. 359 k.s.h. oraz statuty odpowiednio Wnioskodawcy i spółki X. Umorzenie będzie miało charakter umorzenia dobrowolnego i nastąpi w drodze nabycia akcji w celu umorzenia odpowiednio przez Wnioskodawcę i przez spółkę X. Umorzenie akcji Wnioskodawcy należących do spółki P. może nastąpić bez jakiegokolwiek wynagrodzenia na rzecz spółki P. (za zgodą spółki P.) lub też za wynagrodzeniem określonym w uchwale walnego zgromadzenia akcjonariuszy Wnioskodawcy. Analogicznie umorzenie akcji w spółce X. ewentualnie nabytych przez Wnioskodawcę może nastąpić bez jakiegokolwiek wynagrodzenia na rzecz Wnioskodawcy (za zgodą Wnioskodawcy) lub też za wynagrodzeniem. W przypadku umorzenia za wynagrodzeniem, przyznane odpowiednio spółce P. i Wnioskodawcy wynagrodzenie może znacznie odbiegać od rynkowej wartości umarzanych akcji i będzie wypłacone w formie pieniężnej. Planowane umorzenie akcji byłoby pierwszym umorzeniem akcji odpowiednio Wnioskodawcy i spółki X. w danym roku obrotowym.

W związku z zamiarem restrukturyzacji grup kapitałowych planowane jest zawarcie umowy z udziałem Wnioskodawcy, spółki P. i spółki X. (oraz innych powiązanych z nimi podmiotów). Umowa będzie określać zasady likwidacji pozostających powiązań kapitałowych pomiędzy spółkami. W umowie Wnioskodawca m.in. wyrazi zgodę na umorzenie ewentualnie nabytych przez niego akcji w spółce X. bez wynagrodzenia lub za wynagrodzeniem odbiegającym od wartości rynkowej umarzanych akcji oraz zobowiąże się do dokonania określonych czynności niezbędnych do skutecznego przeprowadzenia procesu umorzenia. W ramach umowy mogą być wykonywane także czynności inne niż umorzenie akcji Wnioskodawcy należących do spółki P. oraz akcji spółki X. ewentualnie nabytych przez Wnioskodawcę, jednak umowa nie będzie przyznawać Wnioskodawcy prawa do otrzymania żadnych dodatkowych świadczeń pieniężnych lub niepieniężnych w związku umorzeniem akcji, poza ewentualnym wynagrodzeniem określonym w uchwale walnego zgromadzenia akcjonariuszy (w przypadku umorzenia za wynagrodzeniem). Celem zawarcia umowy będzie wyłącznie uporządkowanie i uproszczenie struktury korporacyjnej grup kapitałowych, m.in. poprzez usunięcie zbędnych mniejszościowych powiązań kapitałowych, co pozwoli na sprawniejsze prowadzenie ich działalności w przyszłości.

Wszystkie strony umowy będą miały siedzibę i zarząd lub miejsce zamieszkania na terenie RP, jednak mogą istnieć między nimi powiązania, o których mowa w art. 11 ust. 4 i ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytania:

Czy w przypadku dobrowolnego umorzenia nabytych przez Wnioskodawcę akcji bez wynagrodzenia Wnioskodawca osiągnie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Czy w przypadku nieodpłatnego nabycia przez Wnioskodawcę własnych akcji w celu ich umorzenia oraz umorzenia tych akcji bez wynagrodzenia za zgodą akcjonariusza Wnioskodawca osiągnie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

(pytania oznaczone we wniosku nr 1 i 6)

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku dobrowolnego umorzenia nabytych przez Wnioskodawcę akcji bez wynagrodzenia nie osiągnie przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Tryb umarzania akcji w spółce akcyjnej regulują przepisy ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1030 z późn. zm.; dalej: "k.s.h."). Przepis art. 359 § 2 k.s.h. dopuszcza sytuację, w której za zgodą akcjonariusza umorzenie akcji może nastąpić bez wynagrodzenia. W przypadku podjęcia decyzji o umorzeniu bez wynagrodzenia konieczne jest nieodpłatne przeniesienie przez akcjonariusza należących do niego akcji na spółkę w celu ich umorzenia. Jednak ani nieodpłatne zbycie akcji w celu umorzenia, ani samo umorzenie akcji bez wynagrodzenia nie mieści się w katalogu przychodów określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (ustawa). W przepisie art. 10 ust. 1 ustawy (określającym dochody/przychody z udziału w zyskach osób prawnych) i art. 12 ustawy nie wskazano umorzenia bez wynagrodzenia jako podstawy powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu. W przypadku umorzenia bez wynagrodzenia, ani w momencie zbycia akcji w celu ich umorzenia, ani w momencie umorzenia nie dochodzi po stronie akcjonariusza do uzyskania jakiegokolwiek faktycznego lub należnego, trwałego i definitywnego przysporzenia majątkowego. Istotą operacji umorzenia jest unicestwienie prawne akcji i zmiana w strukturze kapitału zakładowego spółki. Wobec tego u akcjonariusza nie powstaje w związku z umorzeniem akcji przychód do opodatkowania.

Powyższe stanowisko Wnioskodawcy jest akceptowane przez organy podatkowe, na co wskazują liczne interpretacje indywidualne wydawane w sprawach o zbliżonym stanie faktycznym, np. interpretacja indywidualna z 17 lipca 2015 r., Znak: IBPB-1-3/4510-116/15/MO, interpretacja indywidualna z 15 lipca 2015 r., Znak: IPTPB3/4510-138/15-4/k.c.; interpretacja indywidualna z 25 marca 2015 r., Znak: IBPBI/2/423-1562/14/SD.

Zdaniem Wnioskodawcy, w momencie nieodpłatnego nabycia przez niego własnych akcji w celu ich umorzenia ani w momencie umorzenia tych akcji bez wynagrodzenia Wnioskodawca nie osiągnie przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Sytuacje powyższe nie zostały wymienione w regulacjach ww. ustawy, w tym w jej art. 12 ust. 1, jako zdarzenia skutkujące powstaniem przychodu. Ponadto dokonanie tych czynności nie wiąże się z uzyskaniem jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego przez Wnioskodawcę jako spółkę umarzającą własne akcje. Istotą transakcji umorzenia akcji jest ich prawne unicestwienie i dokonanie księgowych przesunięć w kapitale własnym spółki, a nie otrzymanie przez spółkę realnych korzyści majątkowych. W szczególności Wnioskodawca w związku z umorzeniem akcji bez wynagrodzenia nie uzyska nieodpłatnego świadczenia w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy. Umorzenia akcji nie można także utożsamiać ze stanowiącym przychód umorzeniem zobowiązań, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy.

Wobec powyższego operacja umorzenia własnych akcji bez wynagrodzenia będzie dla Wnioskodawcy czynnością neutralną na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych.

Powyższe stanowisko Wnioskodawcy jest akceptowane przez organy podatkowe, na co wskazują liczne interpretacje indywidualne wydawane w sprawach o zbliżonym stanie faktycznym, np. interpretacje indywidualne wydane przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 22 maja 2015 r., Znak: IPTPB3/4510-55/15-4/KJ oraz z 3 kwietnia 2014 r., Znak: IPTPB3/423-17/14-2/IR.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie wskazać należy, że w pozostałym zakresie objętym wnioskiem zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.