IBPB-1-1/4510-150/15/ESZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 25 września 2015 r. (data wpływu do tut. Biura 6 października 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie możliwości i momentu dokonania korekty przychodów - jest prawidłowe.

W dniu 6 października 2015 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek, o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości i momentu dokonania korekty przychodów.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie świadczenia usług windykacyjnych. Wnioskodawca jest podatnikiem podatku VAT. W kwietniu 2014 r. spółka E zawarła umowę ze spółką powiązaną z Wnioskodawcą (dalej Podmiot Powiązany). Zgodnie z treścią zawartej umowy spółka E miała możliwość korzystania z usług Podmiotu Powiązanego zgodnie z opisem usług dostępnych na stronie internetowej tego podmiotu. Zgodnie z treścią tego dokumentu usługi obejmowały kompleksowe usługi świadczone przez Podmiot Powiązany w zakresie udostępniania informacji gospodarczych oraz przez Wnioskodawcę w zakresie usług windykacyjnych. Zdaniem Wnioskodawcy spółka E spełniła wymogi formalne związane z aktywowaniem usługi Wnioskodawcy. Na tej podstawie Wnioskodawca, mając na celu odzyskanie długu od jednego z dłużników spółki E, przesłał do dłużnika wezwanie do zapłaty. Po wezwaniu dłużnik spłacił swoje zobowiązanie wobec spółki E. Następnie w sierpniu 2014 r. Wnioskodawca przesłał spółce E pismo z zawiadomieniem, że zlecona mu sprawa zakończyła się sukcesem i doszło do odzyskania wierzytelności. W związku z tym Wnioskodawca wystawił na rzecz spółki E fakturę za usługi windykacyjne. Wynagrodzenie miało charakter prowizyjny, jako procent od odzyskanego długu. W kolejnych pismach Wnioskodawca wzywał spółkę E do zapłaty wynagrodzenia wynikającego ze wskazanej faktury. Spółka rozpoznała przychód należny oraz wykazała należny podatek VAT z tej faktury (wszystko w 2014 r.).

Spółka E uznała, że zapłata za wykonaną usługę windykacyjną jest nienależna, ponieważ nigdy nie zlecała Spółce wykonania takiej usługi. Argumentowała to tym, że nigdy nie zawierała żadnej umowy z Wnioskodawcą (a jedynie z Podmiotem Powiązanym), na żadnym etapie zlecania Podmiotowi Powiązanemu usług nie upoważniała w jakiejkolwiek formie Wnioskodawcy do podejmowania jakichkolwiek czynności w swoim imieniu bądź na swoją rzecz, nie zlecała Wnioskodawcy jakichkolwiek czynności windykacyjnych wobec jej dłużnika i nigdy nie zobowiązywała się w stosunku, do Wnioskodawcy do zapłaty jakiegokolwiek wynagrodzenia.

Spółka E w listopadzie 2014 r. wniosła do sądu powództwo o ustalenie, że między nią a Spółką nie istniał stosunek prawny w zakresie usług windykacyjnych, a w związku z tym nie jest ona zobowiązana do zapłaty wynagrodzenia. Sąd uznał, że między Wnioskodawcą a spółką E nie było stosunku prawnego, ponieważ nie doszło do skutecznego zawarcia umowy. Zdaniem sądu w przedmiotowym przypadku nie doszło do zgodnego oświadczenia woli. W trakcie zawierania umowy z Podmiotem Powiązanym spółka E nie miała świadomości istnienia takiego podmiotu jak Wnioskodawca, a jej celem było zawarcie umowy wyłącznie z Podmiotem Powiązanym. W świetle tego wyroku Wnioskodawca nie może domagać się od spółki E zapłaty wynagrodzenia.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy i w którym momencie Wnioskodawca może skorygować przychód należny w przedstawionej sytuacji w związku z wyrokiem sądu.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej w skrócie u.p.d.o.p.), przychodami są otrzymane pieniądze oraz wartości pieniężne. Przepisy u.p.d.o.p. nie definiują co należy rozumieć przez przychody. Jednak zgodnie z utrwalonym w doktrynie i orzecznictwie poglądem przychodem jest uzyskane przez podatnika przysporzenie majątkowe o charakterze trwałym. Jest to korzyść, która ma konkretny wymiar finansowy. Przychód to powiększenie majątku podatnika poprzez aktywne włączenie do tego majątku określonych wartości albo też poprzez wyłączenie z tego majątku zobowiązań obciążających dotychczas ten majątek. Spółka podziela pogląd wyrażony przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 12 lutego 2013 r. (sygn. akt II FSK 1248/11) Dokonując wykładni art. 12 ust. 1 u.p.d.o.p. nie można wreszcie abstrahować od przepisu art. 7 ust. 1 zd. 1 u.p.d.o.p., który stanowi, iż przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów. Należy zauważyć, iż z istoty podatku dochodowego wynika, że jest on ciężarem publicznoprawnym od przyrostu majątkowego (dochodu), a zatem przychodem jest ta wartość, która wchodząc do majątku podatnika może powiększyć jego aktywa. Przychodem jest zatem takie przysporzenie majątkowe o charakterze trwałym, które definitywnie powiększa aktywa osoby prawnej.

Natomiast zgodnie z art. 12 ust. 3 u.p.d.o.p. za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Pojęcie "przychody należne" oznacza kwoty należne, których wydania podatnik może żądać, a które jeszcze nie zostały otrzymane. Przychody należne wynikają ze źródła przychodów jakim jest działalność gospodarcza i stanowią należność (wierzytelność), tyle że jeszcze faktycznie nie uzyskaną. Potwierdza to np. interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 17 kwietnia 2015 r., Znak: IBPBI/1/4511-75/15/BK (winno być: z 4 maja 2015 r. Znak: IBPBI/1/4511-125/15/BK), gdzie na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych (co jednak można odnosić również do przychodów należnych w podatku dochodowym od osób prawnych) stwierdzono: (...) Wg definicji słownikowej "należny" to "przysługujący", "należący się komuś". Z kolei czasownik "należeć się" oznacza tyle co "przysługiwać komuś", "stanowić dług", "powinność", "zapłatę" (A. Bartosiewicz, R. Kubacki, Przychody należne - niejasność potrzeba zmian. Lex). Kwota należna najbardziej odpowiada określeniu długu (pieniężnego). Zatem kwota należna powstaje wówczas, gdy po stronie dłużnika powstaje obowiązek świadczenia.

Mając na uwadze powyższe można stwierdzić, że w przedstawionym stanie faktycznym po stronie Wnioskodawcy nie powstanie przychód. Nie można mówić o przysporzeniu majątkowym po stronie Wnioskodawcy, ponieważ nie otrzymał on i nie otrzyma w przyszłości żadnego wynagrodzenia za podjęte działania windykacyjne. Za swoje czynności Wnioskodawca nie uzyska jakiejkolwiek korzyści o konkretnym wymiarze finansowym i nie dojdzie do powiększenia jego majątku poprzez aktywne włączenie do tego majątku określonych wartości. Co istotne, w związku z wyrokiem sądu brak zapłaty na rzecz Wnioskodawcy, a tym samym brak przychodu ma charakter trwały.

Niemniej jednak trzeba zauważyć, że Wnioskodawca słusznie rozpoznał przychód należny w momencie wykonania czynności windykacyjnych. W tamtym czasie Wnioskodawca był przekonany, że została zawarta umowa i istnieje stosunek prawny pomiędzy nim, a spółką E. W oparciu o takie przekonanie zostały podjęte działania windykacyjne, a Spółka oczekiwała za nie zapłaty wynagrodzenia. Spodziewane wynagrodzenie zostało zatem prawidłowo ujęte jako przychód należny, o którym mowa w art. 12 ust. 3 u.p.d.o.p. Obecnie, mając na uwadze wyrok sądu, nie można już mówić o przychodzie należnym, ponieważ Wnioskodawcy nie przysługuje wynagrodzenie (nie istnieje wierzytelność, nie ma roszczenia o zapłatę wynagrodzenia).

W związku z powyższym, skoro Wnioskodawca rozpoznał przychód należny z tytułu wynagrodzenia za usługi windykacyjne, ale przychód ten nie powstał i nie powstanie w związku z wyrokiem sądu o braku stosunku prawnego w zakresie świadczenia usług windykacyjnych, to Wnioskodawca jest uprawniony do skorygowania tego przychodu do zera.u.p.d.o.p. nie zawiera przepisów określających zasady dokonywania korekt przychodów. Mając jednak na uwadze, że fakt korygowania wartości przychodu nie zmienia daty jego powstania, to korekta przychodu powinna odnosić skutek w okresie w którym przychód został uprzednio zarachowany. Zatem przychód ten należy skorygować wstecz tj. w roku podatkowym w którym został wykazany przychód należny. W omawianej sytuacji oznacza to konieczność skorygowania zeznania rocznego za 2014 r.

Powyższe pozostaje w zgodzie z zasadami korekty deklaracji określonymi w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (dalej w skrócie: "o.p."). Zgodnie z art. 81 § 1 o.p. jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy, płatnicy i inkasenci mogą skorygować uprzednio złożoną deklarację. Skorygowanie deklaracji następuje przez złożenie korygującej deklaracji wraz z dołączonym pisemnym uzasadnieniem przyczyn korekty (art. 81 § 2 o.p.). Powyższe oznacza, że w stanie prawnym w roku obowiązującym zasadą jest, że podatnik ma prawo skorygować deklarację, o ile nie zabrania tego przepis szczególny. Należy dodać, że przez deklaracje rozumie się również zeznania, wykazy oraz informacje, do których składania obowiązani są, na podstawie przepisów prawa podatkowego, podatnicy, płatnicy i inkasenci (art. 3 pkt 5 o.p.). Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie możliwości korekty przychodów, jak również w zakresie momentu tej korekty znajduje potwierdzenie w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 25 marca 2010 r. Znak: IBPBI/2/423-12/10/BG, gdzie stwierdzono W świetle powyższego wskazać należy, że w przypadku stwierdzenia nieważności umowy sprzedaży przez sąd skutki prawne tego orzeczenia należy odnieść ex tunc, co oznacza że czynność prawna już od chwili jej dokonania nie wywołuje skutków prawnych. Zatem korekty przychodu wygenerowanego w związku z zawarciem unieważnionej umowy sprzedaży należy dokonać w okresie, w którym przychód ten został, uprzednio (pierwotnie) zarachowany tj. za rok 2008. Podobne stanowisko zaprezentowano w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 24 stycznia 2011 r. Znak: IPPB3/423-764/10-2/JB.

Reasumując, Wnioskodawca uważa, że przysługuje mu prawo do skorygowania do zera przychodu należnego wykazanego w związku z przedstawioną sytuacją, natomiast odnośnie momentu korekty, to przychód ten powinien być skorygowany w zeznaniu podatkowym dotyczącym 2014 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.