IBPB-1-1/4510-15/16/BK - Obowiązek poboru zryczałtowanego podatku z tytułu odsetek wypłacanych przez spółkę na rzecz Pool Leadera w ramach systemu cash-pooling.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku opatrzonym datą 2 listopada 2015 r. (data wpływu do tut. Biura 5 stycznia 2015 r.), uzupełnionym 15 marca 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie obowiązku poboru zryczałtowanego podatku z tytułu odsetek wypłacanych przez Spółkę na rzecz Pool Leadera w ramach systemu cash-pooling - jest prawidłowe.

W dniu 5 stycznia 2015 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, m.in. w zakresie obowiązku poboru zryczałtowanego podatku z tytułu odsetek wypłacanych przez Spółkę na rzecz Pool Leadera w ramach systemu cash-pooling. Powyższy wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z 29 lutego 2016 r. wezwano do jego uzupełnienia, co też nastąpiło 15 marca 2016 r.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Sp. z o.o. z siedzibą w Polsce (dalej: Spółka lub Uczestnik) jest stroną umowy cash-poolingu zawartej pomiędzy nią, X GmbH z siedzibą w Niemczech (dalej: Agent lub Leader) oraz bankiem z siedzibą w Polsce (dalej: Bank w Polsce), a także bankiem z siedzibą w Wielkiej Brytanii (dalej: Bank w Wielkiej Brytanii). Umowa cash-poolingu, którą zawarły strony jest umową typu "zero balancing", co oznacza, że na koniec każdego dnia nadwyżki środków pieniężnych na rachunku Spółki prowadzonym przez Bank w Polsce, przelewane są automatycznie na rachunek Leadera prowadzony przez Bank w Wielkiej Brytanii.

Jednocześnie, w przypadku gdy w związku z dokonywaniem przez Spółkę płatności za swoje zobowiązania z własnego rachunku bankowego, saldo tego rachunku na koniec dnia będzie ujemne, nastąpi automatyczne przelanie środków pieniężnych z rachunku Leadera z Banku w Wielkiej Brytanii na rachunek Spółki w Polsce, w celu wyzerowania salda.

Umowa cash-poolingu, do której przystąpiła Spółka, nie obejmuje żadnych przepływów środków pieniężnych między poszczególnymi uczestnikami systemu, a jedynie przepływy między uczestnikiem a Leaderem (Agentem).

Celem tego rodzaju schematu rozliczeń jest efektywne zarządzanie środkami pieniężnymi w ramach grupy poprzez poprawę płynności oraz optymalizację odsetkową poprzez kompensowanie przejściowych nadwyżek finansowych jednego podmiotu z niedoborami drugiego, skutkującą brakiem konieczności stosowania zewnętrznego finansowania z banku.

Właścicielem rachunku cash-poolingowego jest X GmbH, która jest także Pool Leaderem, a rachunek ten prowadzony jest przez Bank w Wielkiej Brytanii. Wnioskodawca oraz X GmbH są podmiotami powiązanymi w świetle art. 11 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (ustawa o p.d.o.p.), jednakże żaden z tych podmiotów nie posiada udziałów w kapitale zakładowym drugiego podmiotu. Jednocześnie żaden z tych podmiotów, w świetle regulacji art. 11 ustawy o p.d.o.p., nie jest podmiotem powiązanym z Bankami.

Tytułem korzystania przez Spółkę ze środków pieniężnych znajdujących się na rachunku cash-poolingowym, w celu pokrycia swoich ewentualnych dziennych niedoborów pieniężnych. Spółka zapłaci na rzecz Leadera odsetki za korzystanie z kapitału. W przypadku przelewu środków przez Spółkę na konto cash-poolingowe, to Spółka będzie uprawniona do otrzymania odsetek od Leadera. Odsetki od salda ujemnego/dodatniego na rachunku cash-poolingowym będą wyliczane przez Bank, a wyliczone kwoty odsetek będą obciążać/uznawać bezpośrednio rachunek Spółki oraz Agenta.

Istotne elementy opisu stanu faktycznego przedstawiono również we własnym stanowisku Wnioskodawcy w sprawie, gdzie wskazano, że umową o cash-pooling powiązane są tylko dwa podmioty oraz Bank, a odsetki za korzystanie z kapitału w ramach tej umowy będą w ostatecznym rozrachunku wypłacane przez Spółkę na rzecz X GmbH.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy na Spółce ciąży obowiązek pobrania i wpłacenia podatku u źródła od odsetek wypłacanych Pool Leaderowi za korzystanie przez Spółkę z kapitału, a jeśli tak, to czy odsetki te mogą być opodatkowane stawką 5% podatku dochodowego od osób prawnych zgodnie z postanowieniami umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej pomiędzy Polską z Republiką Federalną Niemiec.

(pytanie oznaczone we wniosku nr 1)

Zdaniem Wnioskodawcy, zagadnienie opodatkowania podatkiem "u źródła" odsetek wypłacanych przez Spółkę na rzecz Leadera z tytułu korzystania ze środków pieniężnych znajdujących się na rachunku bankowym Leadera należy rozpatrywać odwołując się do przepisów art. 21 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz art. 26 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz art. 11 Modelowej Konwencji OECD w sprawie podatku od dochodu i majątku, a także umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej pomiędzy Polską a Republika Federalną Niemiec.

Zdaniem Spółki, ocena zasad opodatkowania dochodów nierezydenta (Leadera) z tytułu odsetek wypłacanych przez Spółkę sprowadza się do ustalenia, czy Leader jest właścicielem odsetek z ekonomicznego punktu widzenia. Zgodnie bowiem z większością umów o unikaniu podwójnego opodatkowania warunkiem zastosowanie stawki podatkowej przewidzianej w umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania jest warunek aby odsetki wypłacone były ich ekonomicznemu właścicielowi (beneficial owner), a nie tylko prawnemu.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawych, podatek dochodowy z tytułu uzyskanych na terytorium Polski przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy (nierezydentów) przychodów z odsetek - ustala się w wysokości 20%. Przepis ten stosuje się jednak z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu. Przepis powyższy nie zawiera ograniczenia co do okoliczności, z jakich tytułów odsetki są wypłacane. Stąd też należy wnioskować, że zakres przedmiotowy tego przepisu obejmuje wszelkie odsetki, niezależnie od podstawy ich wypłaty.

Oznacza to, że zakresem tego przepisu objęte są również odsetki wypłacane w ramach umowy cash-pooling. Podatek z tego tytułu jest pobierany i odprowadzany na rachunek urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania osób zagranicznych przez płatnika podatku, którym w przypadku odsetek jest podmiot dokonujący ich wypłaty, czyli Spółka. Podatek przekazywany jest na rachunek urzędu skarbowego w terminie do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek. Tak więc opodatkowanie odsetek otrzymanych przez nierezydenta znajdzie zastosowanie, o ile właściwa umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania nie stanowi inaczej. Warunkiem ewentualnego zaś zastosowania stawki podatkowej wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, jest uzyskanie od odbiorcy odsetek certyfikatu rezydencji potwierdzającego, że podatnik (Leader) ma dla celów podatkowych miejsce zamieszkania lub siedzibę za granicą. Zgodnie z art. 11 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej pomiędzy Polską a Niemcami, odsetki, które powstają w Umawiającym się Państwie (w Polsce) i są wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie (w Niemczech), mogą być opodatkowane w tym drugim Państwie (w Niemczech). Jednakże takie odsetki mogą być także opodatkowane w Umawiającym się Państwie, w którym powstają (w Polsce) i zgodnie z ustawodawstwem tego Państwa, ale jeżeli osoba uprawniona do odsetek ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie (w Niemczech), to podatek w ten sposób ustalony nie może przekroczyć 5% kwoty brutto tych odsetek. Właściwe organy Umawiających się Państw rozstrzygną w drodze wzajemnego porozumienia sposób stosowania tego ograniczenia. Ponadto zgodnie z Umową, uważa się, że odsetki powstają w Umawiającym się Państwie, jeżeli płatnikiem jest osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w tym Państwie. Natomiast użyte w Umowie określenie "odsetki" oznacza dochód z wszelkiego rodzaju wierzytelności, zarówno zabezpieczonych, jak i niezabezpieczonych hipoteką lub prawem do uczestniczenia w zyskach dłużnika, a w szczególności dochody z pożyczek rządowych oraz dochody z obligacji lub skryptów dłużnych, włącznie z premiami i nagrodami związanymi z takimi pożyczkami, obligacjami lub skryptami dłużnymi. Jak widać z powyższego, odsetki opodatkowane są zarówno w państwie rezydencji podmiotu otrzymującego odsetki, jak również w państwie źródła, czyli w państwie, w którym odsetki powstały.

Cytowany powyżej przepis Konwencji przewiduje ograniczenie podatku u źródła do wysokości 5% kwoty brutto wypłaconych odsetek. Warunkiem ograniczenia opodatkowania odsetek podatkiem u źródła jest, aby były one wypłacone osobie uprawnionej do odsetek, czyli ich ekonomicznemu właścicielowi (beneficial owner).

Pojęcie beneficial owner, czyli ekonomicznego właściciela nie zostało szczegółowo opisane w Modelowej Konwencji OECD. Nie wypracowano również uniwersalnego językowego znaczenia tego pojęcia i w praktyce bywa ono rozbieżnie interpretowane. Pomimo braku definicji pojęcia beneficial owner nie ulega wątpliwości, że z zakresu tego pojęcia wyłączeni są agenci, przedstawiciele i inni pośrednicy.

Jeśli zatem z analizy umowy o cash-pooling można wyprowadzić wniosek, że Leader nie jest ekonomicznym właścicielem odsetek, to będzie on traktowany jako pośrednik, co jednocześnie wykluczy możliwość zastosowania obniżonej stawki podatku przewidzianej umową o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Z przedstawionego przez Spółkę stanu faktycznego sprawy wynika, że umową o cash-pooling powiązane są tylko dwa podmioty oraz Bank, a odsetki za korzystanie z kapitału w ramach tej umowy będą w ostatecznym rozrachunku wypłacane przez Spółkę na rzecz X GmbH. W związku z powyższym, zdaniem Spółki, ten podmiot może być uznany za ekonomicznego właściciela odsetek, a co za tym idzie, do opodatkowania odsetek można zastosować obniżoną 5% stawkę podatku dochodowego (po spełnieniu pozostałych warunków w zakresie certyfikatu rezydencji).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm., dalej: "u.p.d.o.p."), podatnicy, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W przepisie tym wyrażona jest zasada ograniczonego obowiązku podatkowego, w myśl której państwo, na terytorium którego znajduje się źródło uzyskiwania przychodów, ma suwerenne prawo do opodatkowania podmiotów niebędących jego rezydentami podatkowymi w zakresie dochodów uzyskiwanych z takiego źródła.

W stosunku do niektórych przychodów uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podmioty zagraniczne, obowiązek potrącenia podatku spoczywa na podmiocie polskim dokonującym wypłaty należności będącej źródłem tego przychodu. Takie rodzaje przychodów zostały określone w art. 21 ust. 1 u.p.d.o.p.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p., podatek dochodowy z tytułu uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2, przychodów z odsetek, z praw autorskich lub praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego, za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how), ustala się w wysokości 20% przychodów. Art. 21 ust. 2 u.p.d.o.p. stanowi, że przepisy ust. 1 stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

W myśl art. 26 ust. 1 u.p.d.o.p., osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące przedsiębiorcami, które dokonują wypłat należności z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 oraz art. 22 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 2, 2b i 2d, w dniu dokonania wypłaty zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat, z uwzględnieniem odliczeń przewidzianych w art. 22 ust. 1a-1e. Zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika dla celów podatkowych uzyskanym od podatnika certyfikatem rezydencji.

Powyższa regulacja wskazuje, że w przypadku podmiotu, który nie ma na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu a uzyskuje przychody na tym terytorium - w kwestii sposobu opodatkowania - pierwszeństwo mają postanowienia właściwej umowy w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu. Przy czym, zastosowanie stawki podatku wynikającej z takiej umowy lub niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika do celów podatkowych, uzyskanym od niego zaświadczeniem (certyfikatem rezydencji), wydanym przez właściwy organ administracji podatkowej.

W niniejszej sprawie zastosowanie znajdzie umowa między Rzeczypospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku z dnia 14 maja 2003 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90, dalej: Umowa).

Jak stanowi art. 11 ust. 1 Umowy, odsetki, które powstają w Umawiającym się Państwie i są wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie, mogą być opodatkowane tylko w tym drugim Państwie. Jednakże takie odsetki mogą być także opodatkowane w Umawiającym się Państwie, w którym powstają, i zgodnie z ustawodawstwem tego Państwa, ale jeżeli osoba uprawniona do odsetek ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie, to podatek w ten sposób ustalony nie może przekroczyć 5 procent kwoty brutto tych odsetek. Właściwe organy Umawiających się Państw rozstrzygną w drodze wzajemnego porozumienia sposób stosowania tego ograniczenia (art. 11 ust. 2 Umowy). Przy czym, stosownie do art. 11 ust. 4 Umowy, użyte w tym artykule określenie "odsetki" oznacza dochód z wszelkiego rodzaju wierzytelności, zarówno zabezpieczonych, jak i niezabezpieczonych hipoteką lub prawem do uczestniczenia w zyskach dłużnika, a w szczególności dochody z pożyczek rządowych oraz dochody z obligacji lub skryptów dłużnych, włącznie z premiami i nagrodami związanymi z takimi pożyczkami, obligacjami lub skryptami dłużnymi. Opłat karnych z tytułu opóźnionej zapłaty nie uważa się za odsetki w rozumieniu niniejszego artykułu.

Zauważyć przy tym należy, że umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania nie nadają państwom żadnych nowych praw do opodatkowania w tym państwie dochodów osób zagranicznych, a jedynie ograniczają już istniejące prawa. Dane państwo, na podstawie samej tylko umowy, nie może zatem nałożyć na rezydenta podatkowego innego państwa obowiązków podatkowych ponad te, które wynikają z jego wewnętrznego ustawodawstwa podatkowego - może tylko ograniczyć obowiązki wynikające z własnego wewnętrznego ustawodawstwa podatkowego. W związku z powyższym w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania używa się sformułowania, że dane dochody podatnika "mogą być opodatkowane w drugim umawiającym się państwie", ponieważ o tym, czy będą tam opodatkowane zdecyduje już wyłącznie dane państwo, którego prawa taki zapis dotyczy i które z prawa do opodatkowania takich dochodów może zrezygnować.

Dokonując interpretacji ww. przepisów, należy zwrócić również uwagę na tekst Modelowej Konwencji stanowiącej wzór umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zawieranych przez Polskę, jak i brzmienie Komentarza do niej. Zostały one wypracowane w drodze konsensusu przez wszystkie państwa członkowskie OECD, które zobowiązały się tym samym do stosowania zawartych w nich postanowień.

Modelowa Konwencja, jak i Komentarz do niej nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa, natomiast stanowią wskazówkę, jak należy interpretować zapisy umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. Zatem, obowiązki podatkowe podmiotów z siedzibą w odrębnych państwach należy rozpatrywać z uwzględnieniem postanowień umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania oraz Modelowej Konwencji OECD wraz z Komentarzem.

Z Komentarza do Konwencji Modelowej OECD wynika, że postanowienia umów (konwencji) o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie dotyczącym odsetek mają zastosowanie jedynie w przypadku, gdy to podmiot uzyskujący odsetki posiada status rzeczywistego odbiorcy ("beneficial owner"), czyli jest podmiotem, którego prawo do dysponowania otrzymaną płatnością nie ma wyłącznie formalnego charakteru. Co do zasady w sytuacji, gdy płatność dokonywana jest na rzecz pośrednika będącego rezydentem określonego państwa, który następnie przekazuje tę płatność ostatecznemu odbiorcy, państwo w którym powstaje dana płatność nie jest zobowiązane do zastosowania wobec tego pośrednika postanowień umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Sam fakt bycia rezydentem określonego państwa i otrzymania płatności nie jest wystarczającym warunkiem do skorzystania z postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowania w sytuacji, gdy prawo do dysponowania dochodem ma ograniczony charakter. Oznacza to, że postanowienia umów o unikaniu podwójnego opodatkowania mają zastosowanie do podmiotów będących faktycznymi odbiorcami odsetek.

Umowa cash-poolingu jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy (rachunek główny) i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu, dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. W ramach porozumienia cash poolingu uczestnicy wskazują podmiot organizujący i zarządzający systemem, tzw. Pool Leadera, którym może być wyspecjalizowany bank, jak również jednostka z grupy. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a w przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników to na jego rachunek trafiają środki finansowe, które są następnie rozdysponowywane w postaci odsetek do uczestników systemu. Uczestnicy porozumienia nie wiedzą, czyje środki zostały im przekazane na pokrycie niespłaconego zadłużenia - wszelkie przepływy koordynowane są przez Pool Leadera. Niezależnie od tego, czy podmiotem zarządzającym systemem jest bank, czy wybrana spółka z grupy, realizuje on jedynie funkcję pośrednika, tzn. nie jest ostatecznym właścicielem odsetek, do których prawo przysługuje spółkom przekazującym nadwyżkę. Sposób konstrukcji umowy cash poolingu jest jednocześnie wyborem odpowiedniego typu instrumentu. Jest to sprawa indywidualna, uzależniona - z jednej strony - od podmiotu, który organizuje i pośredniczy w cash poolingu (Pool Leadera), z drugiej - z dostosowania zapotrzebowania spółek zainteresowanych tego typu instrumentem.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca mający siedzibę w Polsce oraz X GmbH posiadający siedzibę w Niemczech, zawarli dwupodmiotową umowę cash-poolingu. W obsłudze tych podmiotów biorą udział dwa banki (w Wielkiej Brytanii i w Polsce). Umowa cash-poolingu, którą zawarły strony jest umową typu "zero balancing", co oznacza, że na koniec każdego dnia nadwyżki środków pieniężnych na rachunku Spółki prowadzonym przez Bank w Polsce, przelewane są automatycznie na rachunek Leadera prowadzony przez Bank w Wielkiej Brytanii.

Jednocześnie, w przypadku gdy w związku z dokonywaniem przez Spółkę płatności za swoje zobowiązania z własnego rachunku bankowego, saldo tego rachunku na koniec dnia będzie ujemne, nastąpi automatyczne przelanie środków pieniężnych z rachunku Leadera z Banku w Wielkiej Brytanii na rachunek Spółki w Polsce, w celu wyzerowania salda.

Umowa cash-poolingu, do której przystąpiła Spółka, obejmuje jedynie przepływy między uczestnikiem a Leaderem (Agentem).

Celem tego rodzaju schematu rozliczeń jest efektywne zarządzanie środkami pieniężnymi w ramach grupy poprzez poprawę płynności oraz optymalizację odsetkową poprzez kompensowanie przejściowych nadwyżek finansowych jednego podmiotu z niedoborami drugiego, skutkującą brakiem konieczności stosowania zewnętrznego finansowania z banku.

Właścicielem rachunku cash-poolingowego jest X GmbH, która jest także Pool Leaderem, a rachunek ten prowadzony jest przez Bank w Wielkiej Brytanii. Wnioskodawca oraz X GmbH są podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jednakże żaden z tych podmiotów nie posiada udziałów w kapitale zakładowym drugiego podmiotu. Jednocześnie żaden z tych podmiotów, w świetle regulacji art. 11 ww. ustawy, nie jest podmiotem powiązanym z Bankami.

Tytułem korzystania przez Spółkę ze środków pieniężnych znajdujących się na rachunku cash-poolingowym, w celu pokrycia swoich ewentualnych dziennych niedoborów pieniężnych. Spółka zapłaci na rzecz Leadera odsetki za korzystanie z kapitału. W przypadku przelewu środków przez Spółkę na konto cash-poolingowe, to Spółka będzie uprawniona do otrzymania odsetek od Leadera. Odsetki od salda ujemnego/dodatniego na rachunku cash-poolingowym będą wyliczane przez Bank, a wyliczone kwoty odsetek będą obciążać/uznawać bezpośrednio rachunek Spółki oraz Agenta. Umową o cash-pooling powiązane są tylko dwa podmioty oraz Bank, a odsetki za korzystanie z kapitału w ramach tej umowy będą w ostatecznym rozrachunku wypłacane przez Spółkę na rzecz X GmbH.

Zauważyć należy, że cechą charakterystyczną systemu cash-pooling, o którym mowa w opisie zdarzenia przyszłego, jest konsolidowanie środków finansowych wszystkich uczestników. To uczestnicy biorący udział w tym systemie mogą rzeczywiście korzystać z przywilejów wynikających z prawa własności środków pieniężnych jakie wpływają od innych uczestników systemu. Status osoby uprawnionej przysługuje ekonomicznemu właścicielowi udostępnionego kapitału (a nie ekonomicznemu dysponentowi samych odsetek). Uprawnionym właścicielem może być zatem podmiot posiadający prawo do kapitału, z tytułu którego udostępnienia należne będą odsetki, jak i prawo do zagospodarowania tych odsetek jako ich właściciel, a nie podmiot posiadający prawo tylko do ich otrzymania.

Biorąc pod uwagę przedstawione przez Wnioskodawcę zdarzenie przyszłe w szczególności, że umowa cash-poolingu została zawarta wyłącznie pomiędzy dwoma podmiotami gospodarczymi, zgodzić się należy z Wnioskodawcą, że Pool Leader będzie posiadał w powyższym systemie status beneficial owner w stosunku do odsetek wypłacanych przez Spółkę na jego rzecz. Przy braku innych podmiotów gospodarczych biorących udział we wskazanej we wniosku umowie cash-poolingu, jest on bowiem w tym względzie "osobą uprawnioną" do tych należności w rozumieniu Modelowej Konwencji OECD, stanowiącej wzór umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zawieranych przez Polskę. W oparciu o wyjaśnienia przedstawione w oficjalnych dokumentach Komitetu Spraw Podatkowych OECD powszechnie przyjmuje się, które kategorie podmiotów nie mogą być zaliczone do grona faktycznych właścicieli odsetek. Jak wynika z Komentarza do Konwencji Modelowej OECD, formalna własność dochodu nie jest kryterium wystarczającym do przyznania odbiorcy odsetek właściwości uprawnionego właściciela. Tym samym z kręgu podmiotów uprawnionych do korzyści traktatowych wyłącza się w szczególności osoby występujące jako agent, nominee oraz conduit.

Pojęcie agent należy interpretować w oparciu o przepisy wewnętrzne państw - stron umowy. Przepisy te mogą różnić się co do szczegółów w zależności od stosującego je państwa, jednak zazwyczaj instytucja agenta stanowi formę reprezentacji, w której agent działa w imieniu innej osoby (pryncypała) i jest umocowany do kreowania stosunków pomiędzy tą osobą a podmiotami trzecimi. Natomiast nominee jest zazwyczaj osobą, która tak jak agent działa na rzecz innej osoby, lecz w celu zachowania anonimowości tej osoby, lub w celu usprawnienia procedur rozliczeniowych, występuje wobec osób trzecich jako właściciel danej rzeczy lub prawa. Z kolei conduit co do zasady tylko i wyłącznie pośredniczy w przekazywaniu płatności kolejnemu (ostatecznemu) odbiorcy, a odbiorca ten rezyduje w państwie, które albo nie posiada umowy o unikaniu podwójnemu opodatkowaniu z państwem wypłacającym należności, albo postanowienia umowy zawartej między tymi państwami są mniej korzystne dla tego odbiorcy. Mimo, iż spółka typu conduit pozostaje właścicielem w świetle prawa, to własność ekonomiczna cały czas de facto pozostaje przy ostatecznym odbiorcy. Typowy conduit nie posiada majątku poza tytułem prawnym do należności wypłacanej z państwa źródła, ani nie zatrudnia personelu. Jak już zostało to wspomniane powyżej, nie budzi sprzeciwu pogląd, że podmiot będący jedynie formalnym właścicielem należności, a w praktyce będący jedynie jej powiernikiem lub administratorem, nie powinien mieć prawa do korzystania z przepisów traktatów.

W świetle doktryny, dany podmiot może być uznany za "faktycznego właściciela" jeśli atrybuty własności danej rzeczy przeważają nad tymi, które przynależą jakiejkolwiek innej osobie. Jako cechy własności wskazuje się prawo do zbycia, użycia i zużycia danej rzeczy, prawo do jej zmarnowania i zniszczenia oraz ryzyko ponoszone w związku z tym przedmiotem.

Z opisanej we wniosku metody funkcjonowania wybranego wariantu cash-poolingu wynika, że Pool Leader będzie w całości rzeczywistym odbiorcą należności odsetkowych, a zatem będzie posiadł prawo do przedmiotowych odsetek w sensie ekonomicznym.

Mając powyższe na uwadze w sytuacji, gdy X GmbH, jako Pool Leader będzie otrzymywał od Wnioskodawcy odsetki, jako rzeczywisty ich odbiorca, tj. gdy będzie mu przysługiwać, na podstawie postanowień umowy cash-poolingu wyłączne prawo do należności odsetkowej, Wnioskodawca będzie zobowiązany do pobrania tzw. "podatku u źródła" w wysokości 5% od całej kwoty skapitalizowanych odsetek należnych Pool Leaderowi, tj. dla których jest on ostatecznym odbiorcą. Jednak warunkiem zastosowania 5% stawki podatku wynikającej z Umowy, jest posiadanie przez Wnioskodawcę certyfikatu rezydencji Pool Leadera.

Przy czym przez "całą" kwotę należnych odsetek należy rozumieć kwotę naliczonych i skapitalizowanych odsetek, bez pomniejszania ich o kwotę odsetek należnych Wnioskodawcy od Pool Leadera.

Tym samym, w okolicznościach wskazanych we wniosku, stanowisko Wnioskodawcy, należało uznać za prawidłowe.

Organ wydający niniejszą interpretację podkreśla, że jeżeli przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego będzie różnił się zdarzenia występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego zdarzenia. Zauważyć, należy również, że to na podatniku spoczywa obowiązek udowodnienia w toku ewentualnego postępowania podatkowego okoliczności faktycznych, z których wywodzi dla siebie korzystne skutki prawne.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Nadmienić należy, że w pozostałym zakresie będącym przedmiotem wniosku wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78-79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.