GPP-249-4560-53-1/11/PE/RP - Kontrole przeprowadzane przez PIP.

Odpowiadając na pytanie dotyczące kontroli PIP, Główny Inspektorat Pracy wyjaśnia, że nowelizacjami ustawy z 13 kwietnia 2011 o Państwowej Inspekcji Pracy (DzU z 2007 r. nr 89, poz. 589 ze zm.), obowiązującymi odpowiednio od 1 lutego i 8 sierpnia 2011, rozszerzono krąg podmiotów podlegających kontroli inspekcji pracy.

Zgodnie z aktualnym art. 13 ustawy kontroli PIP podlegają:

- pracodawcy - a w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz kontroli legalności zatrudnienia także niebędący pracodawcami przedsiębiorcy i inne jednostki organizacyjne - na rzecz których jest świadczona praca przez osoby fizyczne,

w tym przez osoby wykonujące na własny rachunek działalność gospodarczą, bez względu na podstawę świadczenia tej pracy,

- podmioty świadczące usługi pośrednictwa pracy, doradztwa personalnego, poradnictwa zawodowego oraz pracy tymczasowej w rozumieniu art. 18 ust. 1 ustawy z 20 kwietnia 2004 o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy - w zakresie przestrzegania obowiązków, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 lit. d i e,

ące osoby w celu nabywania umiejętności praktycznych, w szczególności odbycia praktyki absolwenckiej, praktyki lub stażu zawodowego, niebędących zatrudnieniem lub inną pracą zarobkową - w zakresie, o którym mowa w art. 19d i 85 ust. 2 ustawy z 20 kwietnia 2004 o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Podmiotami kontrolowanymi są zatem, stosownie do tego przepisu, co do zasady pracodawcy (w rozumieniu art. 3 k.p.) w pełnym zakresie kontroli i nadzoru realizowanego przez inspekcję. Kontroli inspekcji pracy podlegają także przedsiębiorcy niemający przymiotu pracodawcy (tj. niezatrudniający pracowników na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę) i inne jednostki organizacyjne, jeżeli na ich rzecz świadczona jest praca przez osoby fizyczne, w tym przez osoby prowadzące na własny rachunek działalność gospodarczą. Zakres czynności kontrolnych PIP prowadzonych w stosunku do tych podmiotów ograniczony jest do sfery bezpieczeństwa i higieny pracy oraz legalności zatrudnienia. Nie obejmuje natomiast zagadnień z zakresu prawnej sfery ochrony pracy, przestrzeganie których to przepisów inspekcja pracy bada wyłącznie wobec osób w zatrudnieniu pracowniczym.

Nie jest możliwe prowadzenie przez inspekcję pracy czynności kontrolnych w stosunku do podmiotów niewskazanych w przytoczonym art. 13 ustawy o PIP. Tym samym należy uznać, że były pracodawca, który nie zatrudnia już pracowników, nie powierza innym osobom świadczenia pracy na podstawie umów cywilnoprawnych, a ponadto nie jest także organizatorem prac świadczonych na jego rzecz przez osoby wykonujące na własny rachunek działalność gospodarczą, nie podlega kontroli PIP.

Jeżeli jednak przedmiotem działalności takiego podmiotu jest świadczenie usług pośrednictwa pracy, doradztwa personalnego, poradnictwa zawodowego oraz pracy tymczasowej w rozumieniu art. 18 ust. 1 ustawy z 20 kwietnia 2004 o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy lub działalności polegającej na kierowaniu osób w celu nabywania umiejętności praktycznych, w szczególności odbycia praktyki absolwenckiej, praktyki lub stażu zawodowego, niebędących zatrudnieniem lub inną pracą zarobkową, podmiot taki choćby nie miał statusu pracodawcy a nawet przedsiębiorcy (agencja zatrudnienia w formie fundacji lub stowarzyszenia), będzie podlegał kontroli PIP w zakresie realizacji obowiązków wynikających z art. 10 ust. 1 pkt 3 lit. d i e oraz art. 19d i art. 85 ust. 2 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, wskazanych w art. 13 ust. 2 i 3 ustawy o PIP.