DRB/DRB_I/075/11/5/2015 - Przekazywanie przez banki danych do BIK.

Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych (dalej: "GIODO") skierował do Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego (dalej: "UKNF") pismo informujące, że banki nie wywiązują się z obowiązku niezwłocznego przekazywania danych do Biura Informacji Kredytowej S.A. (dalej: "BIK"), i tym samym nie przestrzegają wymogów wynikających z ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1182, z późn. zm.), zgodnie z którymi przekazywane do BIK dane osobowe mają spełniać wymogi prawdziwości, kompletności i aktualności.

W powyższym piśmie poinformowano o napływających do GIODO sygnałach, że banki nie dopełniają obowiązków uaktualniania i sprostowywania bez zbędnej zwłoki danych dotyczących klientów (w szczególności niezwłocznego przekazywania informacji o wygaśnięciu zobowiązań ich klientów), celem ochrony ich interesów. Takie działania niosą negatywne skutki dla klientów banków i mogą istotnie wpłynąć na pogorszenie ich sytuacji życiowej, kiedy w wyniku otrzymania niewłaściwych danych z bazy BIK ich zdolność kredytowa oceniana jest negatywnie, albo jest obniżana. Przykładowo opóźnienia w dostarczaniu przez banki do bazy BIK informacji o klientach, którzy rzetelnie, tj. zgodnie z warunkami umowy kredytowej, spłacają kredyt, powodują, że klienci - z uwagi na negatywne informacje z BIK - nie mogą korzystać z pełnej oferty usług banków.

Należy nadmienić, że głównym celem BIK jest przeprowadzanie wymiany informacji dla banków, a wymiana informacji wynika z oczekiwań określonych w rekomendacjach nadzorczych, mających charakter zasad dobrej praktyki rynkowej. UKNF niezmiennie popiera działania zmierzające do systematycznego zwiększenia zaangażowania banków w wymianę informacji. Wymiana informacji o kredytobiorcach jest bowiem kluczowa z punktu widzenia oceny zdolności kredytowej klientów banków oraz szacowania ryzyka kredytowego. Nie ulega wątpliwości, że wymaga to, by banki przekazywały do BIK aktualne wsady informacyjne, tak aby informacje te można było wykorzystywać zarówno na etapie podejmowania decyzji kredytowych, jak i na etapie prowadzenia właściwego monitoringu kredytowego. Dlatego wskazane jest, aby banki jak najpełniej uczestniczyły w wymianie informacji o klientach.

Równocześnie należy zaznaczyć, że w świetle zadań nałożonych na nadzór, UKNF postrzega, jako niezwykle istotną z punktu widzenia poprawności oceny zdolności kredytowej, kwestię wiarygodności danych przekazywanych do BIK. Co więcej, zaniedbania występujące w procesie wymiany prawidłowych informacji mogą także implikować problemy dla osób, których dane - w ramach udostępnianych (przetwarzanych) informacji pochodzących z bazy BIK - są nieaktualne lub nieprawdziwe. Niezwłoczne aktualizowanie przez banki w bazie BIK informacji o wygaśnięciu zobowiązań ich klientów jest więc szczególnie istotne, ponieważ wpływa na budowanie wiarygodności kredytowej.

Nieprawidłowości występujące w procesie przetwarzania danych osobowych w systemach informatycznych były już tematem pisma UKNF z 30 grudnia 2014 r. znak DOK/WPR/075/7/17/2014/MGŚ, skierowanym m.in. do Związku Banków Polskich. Pismo Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych pokazuje, że nieprawidłowości te nadal występują.

Mając na uwadze powyższe, zwracam raz jeszcze uwagę na konieczność dołożenia szczególnej staranności, aby dane osobowe klientów instytucji finansowych były w ramach Państwa banków przetwarzane rzetelnie i merytorycznie poprawnie oraz sukcesywnie i bez zbędnej zwłoki przekazywane do bazy BIK. Bez tego wyeliminowanie przypadków niewłaściwych praktyk generujących ryzyko dla banków i mających negatywne skutki dla ich klientów nie będzie możliwe.

Równocześnie informuję, że omawiane w niniejszym piśmie kwestie będą przedmiotem badania w trakcie czynności inspekcyjnych przeprowadzanych w bankach.