DR3/502/236/DKK/2011/ST-108 - Ujmowanie kosztów amortyzacji w planach finansowych samorządowych zakładów budżetowych.

W związku z pismem znak: RIO-II-071/2/2011 z dnia 19 stycznia 2011 r., (otrzymanym za pośrednictwem Departamentu Finansów Samorządu Terytorialnego pismo znak: ST2-0680-22/SZH/2011/108 z dnia 17 lutego 2011 r.) Departament Rachunkowości uprzejmie informuje, iż w obowiązującym od 1 stycznia 2011 r. rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 128, poz. 861) dostosowano zasady amortyzacji do ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 z późn. zm.) poprzez wykreślenie konta 761 - "pokrycie amortyzacji" z załącznika Nr 3 "Plan kont dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych" do tego rozporządzenia. Takie rozwiązanie pozwoli na rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego samorządowych zakładów budżetowych.

Należy również zwrócić uwagę na fakt, iż amortyzacja w znaczeniu określonym w ustawie o rachunkowości wyraża zużycie składników aktywów i jest dokonywana w postaci planowych, systematycznych, odpisów ich wartości, odnoszonych w koszty działalności operacyjnej i wykazywanych w rachunku zysków i strat. Odpisy amortyzacyjne odzwierciedlające zmniejszenie wartości użytkowej lub handlowej składników aktywów uwzględniane są - na podstawie określonej w art. 7 ust. 1 ustawy o rachunkowości zasady ostrożności - w wyniku finansowym jednostek. Koszty amortyzacji nie powodują wydatkowania środków pieniężnych jednostki. Zarówno w przepisach rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 lipca 2006 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz. U. Nr 142, poz. 1020, z późn. zm.) -obowiązującego do dnia 31 grudnia 2010 r., jak i rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. jednostka zobowiązana jest do naliczenia amortyzacji odzwierciedlającej zużycie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

W odniesieniu do planów finansowych należy zauważyć, iż aktualnie obowiązujące samorządowe zakłady budżetowe przepisy prawne nie określają wzoru (zakresu informacyjnego) pozycji planu finansowego sporządzanego przez te jednostki. Podstawą gospodarki finansowej samorządowego zakładu budżetowego - zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.) -jest roczny plan finansowy obejmujący przychody, w tym dotacje z budżetu jednostki samorządu terytorialnego i koszty tego zakładu. Z kolei w sprawozdaniu Rb-30S z wykonania planów finansowych samorządowych zakładów budżetowych, zgodnie z zasadami określonymi w § 13 instrukcji, stanowiącej załącznik nr 39 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 3 lutego 2010 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz. U. Nr 20, poz. 103), po stronie kosztów przewidziano "odpisy amortyzacyjne", a po stronie przychodów "pokrycie amortyzacji". W sprawozdaniu tym nie sporządza się rachunku zysków i strat oraz nie jest ustalany wynik finansowy. Natomiast istotne jest prawidłowe ustalenie stanu środków obrotowych netto na koniec okresu sprawozdawczego z działalności prowadzonej przez samorządowy zakład budżetowy.

Sposób ustalania nadwyżki środków obrotowych w samorządowych zakładach budżetowych regulują przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych (Dz. U. Nr 241, poz. 1616). Stanowią one, iż samorządowy zakład budżetowy planuje jako wpłatę do budżetu jednostki samorządu terytorialnego różnicę między sumą planowanych przychodów, powiększonych o planowany stan środków obrotowych na początek roku, a sumą planowanych kosztów, powiększonych o planowany stan środków obrotowych na koniec roku. Planowany stan środków obrotowych samorządowego zakładu budżetowego na koniec roku nie może przekraczać 1/6 rocznych, planowanych na rok następny kosztów wynagrodzeń i pochodnych od wynagrodzeń. Natomiast faktyczny stan środków obrotowych tego zakładu na koniec roku ustalany jest jako różnica między sumą stanu środków obrotowych na początek roku i przychodów należnych związanych z prowadzoną działalnością a sumą opłaconych kosztów, zobowiązań i nie poniesionych wydatków na inwestycje finansowane ze środków własnych (§ 42-44 ww. rozporządzenia.). Oznacza to, że koszty amortyzacji - jako koszty nie powodujące wydatkowania środków pieniężnych nie powinny być - w ocenie Departamentu Rachunkowości - uwzględniane przy ustalaniu faktycznego stanu środków obrotowych.