DPS-I-074-620-7000-MC/06 - Opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej.

W odpowiedzi na pismo dotyczące prośby o wyjaśnienie problemów związanych z interpretacją ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593 z późn. zm.), uprzejmie wyjaśniam.

Zgodnie z art. 87 ust 8 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 203, poz. 1966 z późn. zm.), osoby przyjęte do domu pomocy społecznej przed dniem 1 stycznia 2004 r. oraz osoby posiadające skierowania do domu pomocy społecznej wydane przed dniem 1 stycznia 2004 r. ponoszą opłatę na dotychczasowych zasadach.

Przepis ten odnosi się do osób, które zostały umieszczone w domach pomocy społecznej na podstawie decyzji właściwych organów przed dniem 1 stycznia 2004 r., jak również do osób posiadających ważne decyzje o skierowaniu do domu pomocy społecznej wydane przed dniem 1 stycznia 2004 r.

Podstawową zasadą odpłatności, która ma zastosowanie do ww. osób przyjętych do domu pomocy społecznej przed dniem 1 stycznia 2004 r. oraz posiadających skierowania do domu pomocy społecznej wydane przed dniem 1 stycznia 2004 r. jest zasada określona w art. 35 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 1998 r. Nr 64, poz. 414 z późn. zm.), która stanowi, że miesięczną opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej osoby pełnoletniej posiadającej dochód ustala się w wysokości 200% kwoty określonej w art. 4 ust. 1 pkt 1 (czyli kwoty kryterium dochodowego dla osoby samotnie gospodarującej); opłata ta nie może być jednak wyższa niż 70% dochodu osoby przebywającej w domu pomocy społecznej.

Ustawodawca w ww. przepisie przejściowym posłużył się pojęciem zasad, a nie przepisów, w związku z tym jeżeli będą ulegały zmianie kryteria dochodowe w pomocy społecznej, to zasady odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej należy stosować w stosunku do aktualnych kwot kryteriów dochodowych.

Jeżeli chodzi o zwalnianie z odpłatności to zarówno do nowo skierowanych osób, jak i do skierowanych przed 2004 r. zastosowanie ma art. 64 ust. 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej z uwagi na to, że w art. 87 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego wprost wskazano stosowanie dotychczasowych zasad odpłatności, a nie zwalniania z odpłatności.

Zgodnie z art. 106 ust. 3b ustawy zmiana dochodu w okresie ponoszenia odpłatności za świadczenie niepieniężne nie wpływa na wysokość tej odpłatności, jeżeli kwota zmiany nie przekroczyła 10% odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub kryterium dochodowego na osobę w rodzinie. Przepis ten ma zastosowanie również do odpłatności za pobyt mieszkańca w domu pomocy społecznej. W związku z tym, jeżeli dochód osoby zmienił się nieznacznie poniżej poziomu określonego w art. 106 ust. 3b, wówczas nie zmienia się decyzji o odpłatności (chociażby powodowało to faktyczne ponoszenie odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej na poziomie wyższym niż 70% dochodu osoby). Przepis ten z uwagi na to, że jest przepisem ogólnym, mającym zastosowanie do odpłatności za wszystkie świadczenia niepieniężne, a nie tylko odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej, ma zastosowanie zarówno do mieszkańców skierowanych na starych zasadach, jak i do skierowanych na nowych zasadach.