DPR 079-13/MF/06 - Rozliczenie czasu pracy za dni świąteczne - wyjaśnienia.

W związku z licznymi pytaniami dotyczącymi rozliczania czasu pracy za dni świąteczne Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej wyjaśnia:

W maju 2006 r. 1 i 3 dzień miesiąca przypadają w poniedziałek i w środę. Wymiar czasu pracy w tym miesiącu będzie wynosił 176 godzin (art. 130 Kodeksu Pracy). Jeżeli dany pracodawca wyznaczy soboty jako dni wolne z tytułu 5-dniowego tygodnia pracy, to oznaczałoby, że mamy 10 dni wolnych od pracy (1, 3, 6, 7, 13, 14, 20, 21, 27, 28). Ale pracodawca może jednak rozplanować godziny pracy pracownika maksymalnie na 22 dni robocze (176 godzin ÷ 8 godzin = 22 dni).

Skoro maj ma 31 dni kalendarzowych, a pracownik powinien przepracować 22 dni, to pozostanie mu 9 dni wolnych od pracy. Aby wypracować 176 godzin, pracownik powinien zatem pracować w jedną z sobót. Analogiczna sytuacja wystąpi w grudniu br. 25 i 26 grudnia 2006 r. Otóż dni świąteczne przypadają w poniedziałek i we wtorek. W tym miesiącu wymiar czasu pracy wyniesie 160 godzin. Godziny pracy pracownika mogą być rozłożone maksymalnie na 20 dni (160 godzin ÷ 8 godzin = 20 dni). W związku z tym, że grudzień ma 31 dni, to pracownicy będą mieli 11 dni wolnych. Oznacza to, że jedną z sobót powinni odpracować.

Pracodawca może jednak - na korzyść pracowników - zdecydować, że w maju br. rozkład czasu pracy pracownika będzie obejmował 21a nie 22 dni pracy (czyli 168a nie 176 godzin). Jeżeli tak postąpi, to pracownik musi otrzymać wynagrodzenie za 22 dni (176 godzin), czyli za pełny miesięczny wymiar czasu pracy wynikający z art. 130 k.p. Podobnie w grudniu br., w razie decyzji pracodawcy o przepracowaniu 19 dni - wynagrodzenie powinno zostać wypłacone za pełny wymiar czasu pracy, czyli za 20 dni (160 godzin).

Departament Prawa Pracy uprzejmie informuje:

Zgodnie z art. 130 § 1 Kodeksu pracy obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, ustalany zgodnie z art. 129 § 1 k.p., oblicza się:

Każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin. Jeżeli jednak w tygodniu obejmującym siedem dni od poniedziałku do niedzieli, wystąpią dwa święta w inne dni niż niedziela, obniżenie wymiaru czasu pracy o 8 godzin następuje tylko z tytułu jednego z tych świąt (art. 130 § 2 k.p.).

Sytuacja, o której mowa w zdaniu drugim powołanego przepisu będzie miała miejsce w maju i grudniu br.

1 i 3 maja 2006 r. przypadają w poniedziałek i w środę. Zatem, wymiar czasu pracy na ten miesiąc będzie wynosił 176 godzin:

(4 tygodnie x 40 godzin) + 8 godzin x 3 dni (wykraczające poza pełne tygodnie przypadające od poniedziałku do piątku, tj. 29 - 31 maja) - 8 godzin x 1 dzień (z tytułu jednego a nie dwóch świąt przypadających w tym miesiącu w dniach innych niż niedziela) = 160 godzin + 24 godziny - 8 godzin = 176 godzin.

Natomiast 25 i 26 grudnia 2006 r. przypadają w poniedziałek i we wtorek. Zatem, wymiar czasu pracy na ten miesiąc wyniesie 160 godzin:

(4 tygodnie x 40 godzin) + 8 godzin x 1 dzień (wykraczający poza pełne tygodnie, tj. 29 grudnia) - 8 godzin x 1 dzień (z tytułu jednego a nie dwóch świąt przypadających w tym miesiącu w dniach innych niż niedziela) = 160 godzin + 8 godzin - 8 godzin = 160 godzin.

Wymiar czasu pracy, ustalony zgodnie z art. 130 k.p., wskazuje nie tylko liczbę godzin, jaką pracownik powinien przepracować w okresie rozliczeniowym, ale i maksymalną liczbę dni, którą pracownik zgodnie z przepisami o czasie pracy może przepracować.

Aby obliczyć dopuszczalną liczbę dni do przepracowania w okresie rozliczeniowym, należy wymiar czasu pracy w tym okresie podzielić przez dobową normę czasu pracy obowiązującą pracownika, czyli co do zasady 8 godzin.

Oznacza to, że w maju br. (przy założeniu 1 miesięcznego okresu rozliczeniowego czasu pracy) pracodawca może rozplanować godziny pracy pracownika maksymalnie na 22 dni (176 godzin ÷ 8 godzin = 22 dni).

Natomiast w grudniu br. godziny pracy pracownika mogą być rozłożone maksymalnie na 20 dni (160 godzin ÷ 8 godzin = 20 dni).

Pracownicy zatrudnieni w systemie równoważnego czasu pracy mogą mieć mniejszą liczbę dni pracy. System ten polega bowiem na przedłużeniu dobowego wymiaru czasu pracy w niektóre dni do maksymalnie 12, 16 albo 24 godzin i rekompensowaniu tego przedłużenia dniami wolnymi od pracy albo krótszym dobowym wymiarem czasu pracy w innych dniach.

Aby uniknąć błędów w sporządzaniu rozkładu czasu pracy na maj i grudzień br. należy pamiętać o zachowaniu zasady, że najpierw należy ustalić wymiar czasu pracy na dany okres rozliczeniowy, a dopiero w następnej kolejności - znając liczbę dni roboczych - opracować dla pracownika obowiązujący go rozkład czasu pracy.

Trzeba jednak pamiętać, że pracodawca ma prawo wprowadzać własne regulacje w zakresie czasu pracy, ale tylko pod warunkiem, że będą one korzystniejsze dla pracowników, niż wynikające z powszechnie obowiązujących przepisów prawa pracy.

Jeżeli zatem pracodawca w maju i grudniu br. wymagałby od pracowników pracy krótszej o 8 godzin niż wynika to z wyliczenia wymiaru czasu pracy dokonanego na podstawie art. 130 k.p. - to ma on obowiązek zapłaty wynagrodzenia za pełny wymiar czasu pracy wynikający z przepisów powołanego artykułu.

Przykładowo, jeżeli na skutek decyzji pracodawcy, w maju br. rozkład czasu pracy pracownika będzie obejmował 21 a nie 22 dni pracy (czyli 168a nie 176 godzin), to pracownik musi otrzymać wynagrodzenie za 22 dni (176 godzin), czyli za pełny miesięczny wymiar czasu pracy wynikający z art. 130 k.p. Dotyczy to zarówno pracowników wynagradzanych stawką miesięczną w stałej wysokości, jak i otrzymujących stawkę godzinową.