DPP13.8221.11.2017.GTM - Brak możliwości uznania za koszty kwalifikowane wydatków na zakup ekspertyz, opinii, usług doradczych i usług równorzędnych, świadczonych lub wykonywanych przez podmioty inne niż jednostki naukowe w rozumieniu ustawy o zasadach finansowania nauki.

Na podstawie art. 14e § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800, z późn. zm.), w związku z art. 223 ust. 2 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. poz. 1948, z późn. zm.), Szef Krajowej Administracji Skarbowej, w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości interpretacji indywidualnej z dnia 22 czerwca 2016 r. Nr IBPB-1-2/4510-468/16/k.p., wydanej w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, zmienia z urzędu wyżej wymienioną interpretację stwierdzając, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 11 marca 2016 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie uznania wydatków na zakup ekspertyz, opinii, usług doradczych i usług równorzędnych świadczonych lub wykonywanych przez podmioty inne niż jednostki naukowe w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz. U. z 2014 r. poz. 1620 oraz z 2015 r. poz. 249 i 1268) (pytanie oznaczone we wniosku nr 7) - jest nieprawidłowe.

W dniu 24 marca 2016 r. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Spółka, Wnioskodawca) złożyła wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych związanych z zastosowaniem nowej ulgi na działalność badawczo-rozwojową.

Złożony wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego pismem z dnia 6 maja 2016 r. znak: IBPB-1-2/4510-281/15/k.p., na podstawie art. 169 § 1 w związku z art. 14h Ordynacji podatkowej, wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Wniosek został uzupełniony 20 maja 2016 r. oraz 9 czerwca 2016 r.

We wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca świadczy usługi w obszarach: przemysłu farmaceutycznego, kosmetycznego oraz suplementów diety. Wnioskodawca działa na rynku od 2004 r., a od 2014 r. posiada status centrum badawczo-rozwojowego. Wnioskodawca oferuje projektowanie i optymalizację procesów związanych z opracowywaniem:

* formulacji farmaceutycznych,

* produktów kosmetycznych,

* suplementów diety.

Spółka zajmuje się opracowywaniem różnych postaci produktów końcowych, m.in. preparatów naskórnych w postaci maści, kremów i żeli, w tym z nośnikami liposomowymi oraz postaci doustnych syropów, zawiesin, roztworów, tabletek w tym tabletek powlekanych, proszków i granulatów do sporządzania roztworów oraz kapsułek żelatynowych miękkich w skali laboratoryjnej oraz półtechnicznej.

Do usług świadczonych przez Wnioskodawcę należy także wykonywanie:

* analiz chromatograficznych,

* analiz kalorymetrycznych,

* analiz kształtu i wielkości cząstek,

* analiz postaci leku,

* analiz instrumentalnych,

* analiz fizyko-chemicznych,

* innych oznaczeń ilościowych chemicznych i biochemicznych,

* inne.

Wnioskodawca wykonuje pełną dokumentację analityczną oraz technologiczną niezbędną do rejestracji produktu leczniczego w pełnej zgodności z formatem CTD, Moduł 3. Spółka opracowuje na zlecenie producenta dokumentację w oparciu o wytyczne i akty prawne dla suplementów diety i kosmetyków. Wnioskodawca wykonuje również prace związane z wstępnym rozpoznaniem patentowym oraz opracowanie literatury (np. związane z opisami właściwości substancji oraz składów ilościowo-jakościowych i technologii otrzymywania opracowywanych produktów).

Wnioskodawca dysponuje laboratorium, które specjalizuje się w opracowywaniu metod do oceny jakości produktu leczniczego. W laboratorium istnieje możliwość wykonania testów uwalniania substancji czynnej, zarówno ze stałych postaci leku (tabletki, kapsułki), jak i zawiesin, czy maści, kremów, żeli zgodnie z wymaganiami Ph.Eur. oraz aktualnymi wytycznymi EMEA. Laboratorium wykonuje walidację metod zgodnie z wytycznymi ICH Q2 (R1).

Dla preparatów naskórnych (maści, żele, kremy, emulsje) Wnioskodawca wykonuje również pomiary skuteczności wnikania i przenikania substancji aktywnych (API) zawartych w formulacjach z wykorzystaniem testów dyfuzyjnych na komorach Franza. Wnioskodawca oferuje również opracowanie statystyczne wykonanych w laboratorium pomiarów dostępności farmaceutycznej (porównywanie profili uwalniania z wyznaczeniem współczynników F1; F2,), zgodnie z wytycznymi cpmp/ewp/qwp/1401/98 "Gudeline on the investigation of bioequivalence" oraz Guidance for Industry "Dissolution testing of immediate release solid oral dosage forms".

Wnioskodawca prowadzi ponadto badania stabilności materiałów wyjściowych i produktów gotowych w warunkach przyspieszonych, długoterminowych i pośrednich, zgodnie z wytycznymi ICH Q1A (R2) wraz z pełną analizą fizyko-chemiczną zwalidowanymi metodami, zgodnie z zaproponowaną specyfikacją.

Spółka oferuje usługi z zakresu opracowywania, przygotowania i transferu technologii procesu wytwarzania:

* przeniesienie skali laboratoryjnej na produkcyjną (ang. upscaling);

* zestawianie linii technologicznych.

Wnioskodawca opracowuje również nowe technologie wytwarzania produktów farmaceutycznych zgodnie ze specyfikacją i wymaganiami klienta. W ramach opracowywania wyznaczane są m.in. parametry krytyczne procesów technologicznych oraz ich optymalizacja.

Typowy projekt prowadzony przez Wnioskodawcę składa się z następujących elementów:

Etap 1 - Etap przedprojektowy:

Analiza patentowa i literaturowa, przygotowanie harmonogramu prac wraz z wyceną.

Etap 2 - Etap realizacji:

Poszukiwanie oraz cena materiałów wyjściowych, opracowanie składu ilościowo-jakościowego oraz technologii otrzymywania produktu końcowego, opracowanie specyfikacji produktu końcowego, opracowanie oraz walidacja metod analitycznych do kontroli ilościowo-jakościowej opracowanego produktu zgodnie ze specyfikacją, wytworzenie serii do badań prestability, badania prestability.

Etap 3 - Etap transferu:

Transfer metod analitycznych oraz technologii (scale-up) do docelowego miejsca produkcji.

Etap 4 - Etap dokumentacji:

Opracowanie dokumentacji rejestracyjnej - CTD Moduł 3.

Wnioskodawca współpracuje z firmami farmaceutycznymi, uczelniami wyższymi, w tym z Uniwersytetem, Politechniką, Uniwersytetem Medycznym oraz z Instytutem. Wnioskodawca należy do polskiej grupy kapitałowej - lidera na rynku producentów leków.

Wnioskodawca prowadzi prace własne oraz zlecone (świadczy usługi). Powyższe oznacza, że Wnioskodawca:

1. Wykonuje prace pod konkretne zamówienie (dla podmiotów powiązanych oraz niepowiązanych);

2. Prowadzi własne prace na które nie ma jeszcze nabywcy.

Prace wykonywane na zlecenie rozliczane są na zasadzie koszt plus marża. W skład kosztów wchodzą poza kosztami stricte projektowymi, również koszty ogólne zarządu i inne ponoszone równolegle do prowadzonych prac (np. administracyjne). Prawie wszystkie wyniki prac są sprzedawane na zewnątrz. Jednocześnie przy prowadzeniu własnych prac, Wnioskodawca korzysta z nabytych wyników prac nabytych od innych podmiotów, w tym jednostek naukowych w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz. U. z 2014 r. poz. 1620 oraz z 2015 r. poz. 249 i 1268). Wnioskodawca zatrudnia pracowników, którzy wykonują prace na aparaturze własnej Spółki. Wnioskodawca odpłatnie korzysta również częściowo z aparatury innych podmiotów. Spółka zatrudnia pracowników, których zadaniem jest realizacja swojej działalności. Charakter pracy wynika z zapisów umów o pracę bądź z karty stanowiska pracy. Należy przy tym wskazać, że poza realizacją głównej działalności Wnioskodawcy, pracownicy ci mają inne obowiązki. W związku z wprowadzeniem od 1 stycznia 2016 r. nowej ulgi na działalność badawczo-rozwojową (art. 18d ustawy CIT) po stronie Wnioskodawcy pojawiły się wątpliwości dotyczące jej stosowania.

W uzupełnieniu wniosku, pismem z 18 maja 2016 r., Wnioskodawca wskazał, że nie prowadzi działalności na terenie specjalnej strefy ekonomicznej oraz że na chwilę obecną aparatura, z której korzysta odpłatnie Wnioskodawca w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, nie należy do podmiotów powiązanych w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm., dalej: "ustawa CIT"). Nie może jednak wykluczyć, że w przyszłości takie sytuacje mogą mieć miejsce (czyli odpłatne wykorzystanie aparatury od podmiotów powiązanych). W uzupełnieniu wniosku jakiego dokonano 9 czerwca 2016 r. wskazano:

Wnioskodawca jest przedsiębiorstwem prywatnym, które świadczy usługi w obszarach: przemysłu farmaceutycznego, kosmetycznego oraz suplementów diety.

Wnioskodawca prowadzi prace własne oraz zlecone (świadczy usługi). Powyższe oznacza, że Wnioskodawca wykonuje prace pod konkretne zamówienie (dla podmiotów powiązanych oraz niepowiązanych) oraz prowadzi własne prace na które nie ma jeszcze nabywcy.

Prace wykonywane na zlecenie rozliczane są na zasadzie koszt plus marża. W skład kosztów wchodzą poza kosztami stricte projektowymi, również koszty ogólne zarządu i inne ponoszone równolegle do prowadzonych prac (np. administracyjne). Rozpoczęcie tego typu prac następuje od otrzymania zlecenia, które precyzuje zakres oraz terminy wykonania. To zleceniodawca określa co, w jaki sposób i przy wykorzystaniu jakich metod ma zostać przeanalizowane. Dodatkowo zlecenie określa formę wyników (raport, wyniki analiz itp.). Wnioskodawca jest związany kontraktem i bez zgody zleceniodawcy nie może wprowadzać zmian np. w zakresie prac. Prace własne prowadzone są z inicjatywy samego Wnioskodawcy oraz pracowników. W tym przypadku to Wnioskodawca określa zakres tych prac, czyli co i w jaki sposób oraz przy wykorzystaniu jakich metod i zasobów ma zostać przeanalizowane. W tym przypadku Wnioskodawca ma większą swobodę działania oraz może wpływać na przebieg projektu. W razie potrzeb modyfikowane są metody analizy lub też wykorzystywane zasoby.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy do podstawy kalkulacji kosztów kwalifikowanych opisanych w art. 18d ustawy CIT można włączyć wydatki na zakup ekspertyz, opinii, usług doradczych i usług równorzędnych świadczonych lub wykonywanych przez podmioty inne niż jednostki naukowe w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz. U. z 2014 r. poz. 1620 oraz z 2015 r. poz. 249 i 1268)? (pytanie oznaczone we wniosku Nr 7).

Zdaniem Wnioskodawcy, do podstawy kalkulacji kosztów kwalifikowanych opisanych w art. 18d ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm., dalej: "ustawa CIT"), można włączyć wydatki na zakup ekspertyz, opinii, usług doradczych i usług równorzędnych świadczonych lub wykonywanych przez podmioty inne niż jednostki naukowe w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz. U. z 2014 r. poz. 1620 oraz z 2015 r. poz. 249 i 1268).

Zgodnie z brzmieniem art. 18d ust. 2 pkt 3 ustawy CIT, za koszty kwalifikowane uznaje się ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i usługi równorzędne, a także nabycie wyników badań naukowych, świadczonych lub wykonywanych na podstawie umowy przez jednostkę naukową w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz. U. z 2014 r. poz. 1620 oraz z 2015 r. poz. 249 i 1268), na potrzeby prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej.

Zdaniem Wnioskodawcy, konstrukcja powyżej przytoczonego przepisu, w szczególności użycie łącznika "a także", wskazują, że konieczność otrzymania świadczenia na podstawie umowy z jednostką naukową, w celu uznania kosztów uzyskania przychodu z tym związanych za koszty kwalifikowane, dotyczy tylko i wyłącznie wyników badań naukowych. Natomiast koszty uzyskania przychodów z tytułu ekspertyz, opinii, usług doradczych i usług równorzędnych, mogą być kosztami kwalifikowanymi na potrzeby ulgi opisanej w art. 18d ustawy CIT, jeżeli będą wykorzystane na potrzeby działalności badawczo-rozwojowej, nawet jeżeli nie zostaną nabyte od jednostek naukowych.

Wnioskodawca pragnie wskazać, że taka interpretacja jest zgodna z charakterem działalności badawczo-rozwojowej, w trakcie której należy nabyć usługi np. doradztwa prawnego związanego z prowadzonymi pracami badawczo-rozwojowymi (szczególnie w przypadku prawa farmaceutycznego lub prawa własności przemysłowej). W dzisiejszych czasach jest to nieodłączny element prac i wsparcia w tym zakresie nie można oczekiwać ze strony jednostek naukowych.

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając z upoważnienia Ministra Finansów, wydał w dniu 22 czerwca 2016 r. interpretację indywidualną znak: IBPB-1-2/4510-468/16/k.p., w której stanowisko Spółki uznał za prawidłowe, odstępując jednocześnie, na podstawie art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Po zapoznaniu się z aktami sprawy Szef Krajowej Administracji Skarbowej stwierdza, że interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach jest nieprawidłowa.

Zgodnie z art. 18d ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1036, z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą o CIT", w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania zmienianej interpretacji, od podstawy opodatkowania, ustalonej zgodnie z art. 18, odlicza się koszty uzyskania przychodów poniesione przez podatnika na działalność badawczo-rozwojową, zwane dalej "kosztami kwalifikowanymi".

Ustawodawca w art. 18d ust. 2 ustawy o CIT doprecyzował, że kosztami kwalifikowanymi są:

Na tle interpretacji art. 18d ust. 2 pkt 3 ustawy o CIT Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy do kosztów kwalifikowanych można zaliczyć wydatki na zakup ekspertyz, opinii, usług doradczych i usług równorzędnych świadczonych lub wykonywanych przez podmioty inne niż jednostki naukowe w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz. U. z 2014 r. poz. 1620 oraz z 2015 r. poz. 249 i 1268).

Odnosząc się do powyższych wątpliwości, na wstępie należy zaznaczyć, że przepisy dotyczące ulg i zwolnień podatkowych, jako ustanawiające wyjątki od zasady powszechności opodatkowania, powinny być interpretowane ściśle, zgodnie z ich językowym brzmieniem. Niedopuszczalna jest tym samym wykładnia rozszerzająca takich przepisów.

Przytoczony powyżej art. 18d ust. 2 pkt 3 ustawy o CIT wskazuje, że za koszty kwalifikowane mogą zostać uznane ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i usługi równorzędne, a także nabycie wyników badań naukowych, świadczonych lub wykonywanych:

* na podstawie umowy przez jednostkę naukową w rozumieniu ustawy o zasadach finansowania nauki oraz

* na potrzeby prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej.

Z internetowego Słownika Języka Polskiego (http://sjp.pwn.pl) wynika, że zwrot "a także" jest synonimem spójnika "i". Formułując przepis art. 18d ust. 2 pkt 3 ustawy o CIT ustawodawca posłużył się zatem zwrotem "a także", aby nie powtarzać spójnika "i", który został użyty we wcześniejszej części tego przepisu. W tym kontekście treść przepisu należy odczytywać w ten sposób, że za koszty kwalifikowane mogą zostać uznane wydatki na nabycie ekspertyz, opinii, usług doradczych i usług równorzędnych, jak również wyników badań naukowych, na potrzeby prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, tylko i wyłącznie wtedy, gdy zostaną one nabyte na podstawie umowy od jednostek naukowych w rozumieniu ustawy o zasadach finansowania nauki.

Innymi słowy, za koszty kwalifikowane opisane w art. 18d ust. 2 pkt 3 ustawy o CIT nie można uznać wydatków na zakup ekspertyz, opinii, usług doradczych i usług równorzędnych, świadczonych lub wykonywanych przez podmioty inne niż jednostki naukowe w rozumieniu ustawy o zasadach finansowania nauki.

Powyższą interpretację potwierdza użycie przez ustawodawcę w treści przepisu art. 18d ust. 2 pkt 3 ustawy o CIT słów "świadczonych lub wykonywanych". Gdyby odnosiły się one wyłącznie do badań naukowych, jak twierdzi Wnioskodawca, wówczas wystarczyłoby użycie zwrotu "wykonywanych", gdyż w potocznym rozumieniu badania naukowe są wykonywane, świadczy się natomiast usługi. Skoro zatem ustawodawca posłużył się dwoma ww. słowami określającymi rodzaj aktywności jednostki naukowej, to oznacza, że odnoszą się one zarówno do wyników badań naukowych, które, podobnie jak ekspertyzy i opinie, są "wykonywane", jak i do usług doradczych i równorzędnych, które są "świadczone".

Zaprezentowany sposób rozumienia przepisu art. 18d ust. 2 pkt 3 ustawy o CIT znalazł pośrednie potwierdzenie w nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 9 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego działalności innowacyjnej (Dz. U. z 2017 r. poz. 2201), która weszła w życie w dniu 1 stycznia 2018 r. Od tej daty nie może być już wątpliwości, że za koszty kwalifikowane można uznać wyłącznie wydatki na zakup ekspertyz, opinii, usług doradczych i usług równorzędnych, świadczonych lub wykonywanych przez jednostki naukowe w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki. Powyższa zmiana miała jednak jedynie charakter doprecyzowujący, co zostało podkreślone w uzasadnieniu do projektu ww. ustawy (Sejm VIII kadencji, druk sejmowy nr 1934, str. 7). Oznacza to, że od dnia 1 stycznia 2018 r. nie zmieniła się treść normy prawnej wywodzonej z art. 18d ust. 2 pkt 3 ustawy o CIT, w porównaniu do stanu prawnego obowiązującego do 31 grudnia 2017 r.

Stanowisko Szefa KAS znajduje także potwierdzenie w prawomocnym orzeczeniu WSA w Krakowie z dnia 22 maja 2017 r. sygn. akt I SA/Kr 347/17 oraz w wyroku WSA w Olsztynie z dnia 5 lipca 2018 r. sygn. akt I SA/Ol 238/18.

Z uwagi na powyższe stwierdza się, że stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego, przedstawione we wniosku z dnia 11 marca 2016 r. (uzupełnionym w dniu 20 maja 2016 r. oraz w dniu 9 czerwca 2016 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie uznania wydatków na zakup ekspertyz, opinii, usług doradczych i usług równorzędnych świadczonych lub wykonywanych przez podmioty inne niż jednostki naukowe w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz. U. z 2014 r. poz. 1620 oraz z 2015 r. poz. 249 i 1268) (pytanie oznaczone we wniosku nr 7) - jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 14e § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej, Szef Krajowej Administracji Skarbowej może z urzędu zmienić wydaną interpretację indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Przepis ten nie zawiera ograniczeń czasowych, co oznacza, że jeśli stwierdzona zostanie nieprawidłowość wydanej interpretacji indywidualnej, Szef Krajowej Administracji Skarbowej może, z urzędu, zmienić ją w dowolnym czasie.

Zmieniona interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej oraz stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania zmienianej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013, Warszawa, w terminie 30 dni od dnia jej doręczenia (art. 3 § 2 pkt 4a, art. 13 § 1 i § 2 i art. 53 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach za pośrednictwem Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, którego działanie jest przedmiotem skargi, na adres: Ministerstwo Finansów, ul. Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa (art. 47 i art. 54 § 1 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 57a ww. ustawy skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.