DPP/WOPI/024/63/2/2014/MB/DN/15 - Przekazywanie tajemnicy bankowej do Narodowego Funduszu Zdrowia.

W związku z pismem z 5.12.2014 г., nr MZ-UZ-AK-716-6/RB/14, dotyczącym zakresu informacji, jakie bank powinien przekazywać do oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia należy zauważyć, że biorąc pod uwagę cel art. 75 ust. 1a ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. г., Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) jakim jest uzyskanie informacji o podleganiu przez osoby otrzymujące emeryturę lub rentę z innego państwa członkowskiego ubezpieczeniu zdrowotnemu w Polsce i zgłoszenie takich osób do ubezpieczenia zdrowotnego, niezbędne jest, aby zakres informacji przekazywanych przez bank umożliwiał identyfikację takich osób. Artykuł 75 ust. 1 i 1a tej ustawy, nakładając na bank obowiązek przekazywania informacji objętych tajemnicą bankową, nie precyzuje ich zakresu. Ustawa nie przewiduje też upoważnienia ustawowego do wydania rozporządzenia, które mogłoby ujednolicić praktykę w tym zakresie, np. przez wprowadzenie stosownego formularza. Niewątpliwie są to jednak informacje objęte tajemnicą bankową, o której mowa w art. 104 ust. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2012 r. г., poz. 1376 z późn. zm.) i ujawnianie takich informacji wymaga dochowania przez banki należytej staranności ze względu na prawo do poufności, jakie ustawa przyznaje klientom banku. Nie można zapominać, iż szczególny charakter tajemnicy bankowej skutkuje tym, iż wszelkie wyłączenia z obowiązku jej ochrony nie mogą być domniemywane, a dla swojej skuteczności muszą przybrać formę wyraźnego przepisu ustawy. Co więcej, wskazane przez normodawcę wyłączenia z uwagi na swój wyjątkowy charakter (odstępstwo od reguły) nie mogą być interpretowane rozszerzająco. Jak stwierdził SN w uchwale z 12 stycznia 1988 r. (III CZP 59/87): "...normy statuujące tajemnicę bankową, zwłaszcza tajemnicę kwalifikowaną wkładów oszczędnościowych, nie powinny być w ramach wykładni celowościowej interpretowane w sposób pozwalający na rozluźnienie jej rygorów, w tym także na rozszerzenie kręgu organów uprawnionych do żądania informacji objętych tajemnicą". Należy także pamiętać, że zgodnie z art. 171 ust. 5 ustawy - Prawo bankowe, kto będąc zobowiązany do zachowania tajemnicy bankowej ujawnia tę informację niezgodnie z upoważnieniem określonym w ustawie, podlega grzywnie do 1 000 000 zł i karze pozbawienia wolności do lat 3.

Zdaniem UKNF trafne jest sugerowane w Państwa piśmie posiłkowanie się przy uzgadnianiu z bankami zasad współpracy przy wykonywaniu obowiązków wynikających z art. 75 ust. 1a ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej praktyką ukształtowaną w drodze realizowania przez banki obowiązku, o którym mowa w art. 75 ust. 1 tej ustawy, jeżeli nie budziła ona wątpliwości czy zastrzeżeń zarówno po stronie banków, obowiązanych do zachowania tajemnicy bankowej, a zarazem do dokonywania stosownych zgłoszeń, ani klientów będących beneficjentami ochrony swoich danych, przechowywanych przez banki, ani też, jak należy rozumieć, właściwych jednostek organizacyjnych Narodowego Funduszu Zdrowia.

Stosując regulacje prawne dotyczące tajemnicy bankowej i jej ograniczenia nie można twierdzić, iż jedynym aktem normatywnym, w którym rzeczone wyłączenia mogą zostać ustanowione, jest ustawa - Prawo bankowe. Takie wyłączenia mogą być przewidziane w innych aktach normatywnych rangi ustawowej. Z tego względu za zbyt daleko idący wniosek należałoby uznać twierdzenie, iż fakt wprowadzenia omawianej regulacji do przepisu art. 75 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej pozbawia możliwości traktowania tego unormowania jako jednego z przypadków ograniczających obowiązek zachowania tajemnicy bankowej. Ustalenie powyższe nie oznacza bynajmniej, iż nie powinno dążyć się do tego, aby wszelkie tego rodzaju ograniczenia były wykazywane w ustawie - Prawo bankowe, co zapewniłoby większą jasność i pewność w stosowaniu przepisów prawa, a zwłaszcza w sposób znaczący ułatwiło proces odczytywania z przepisów prawa norm prawnych regulujących dostęp podmiotów trzecich do danych objętych tajemnicą bankową.