DPN-1/DK-5008-16/11 - Ustalanie momentu ukończenia szkoły przez ucznia, w związku z wątpliwościami dotyczącymi stosowania przepisów ustawy o pomocy społecznej.

W odpowiedzi na pismo z dnia 27 września 2011 r. w sprawie ustalenia momentu ukończenia szkoły przez ucznia oraz odnosząc się do pytań zawartych w załączonym piśmie Prezydenta Miasta Gliwice, w którym prezentowane są wątpliwości dotyczące stosowania przepisów ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 165, poz. 1362 z późn. zm.), uprzejmie wyjaśniam:

O statusie ucznia decydują względy formalne tj. uczniem jest ten, kto figuruje jako uczeń w ewidencji szkoły. Status ucznia traci się albo poprzez skreślenie z listy uczniów albo poprzez ukończenie szkoły. Zgodnie z przepisami prawa oświatowego uczniowie klas programowo najwyższych przestają być uczniami danej szkoły w dniu wystawienia świadectwa ukończenia szkoły, a dokumentem potwierdzającym jej ukończenie jest świadectwo ukończenia szkoły. Zgodnie. z § 14 ust. 5 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 maja 2010 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych (Dz. U. Nr 97, poz. 624) datą wystawienia świadectwa jest data zakończenia rocznych zajęć dydaktyczno-wychowawczych, a w przypadku świadectwa ukończenia odpowiedniego typu szkoły na podstawie egzaminów eksternistycznych, świadectw dojrzałości, aneksów do tych świadectw, dyplomów i zaświadczeń - data ustalonego przez Centralną Komisję Egzaminacyjną terminu wydania absolwentom świadectw lub dyplomów. Jako datę wystawienia świadectwa uczniowi, który zdał egzamin poprawkowy lub klasyfikacyjny po zakończeniu rocznych zajęć dydaktyczno-wychowawczych, przyjmuje się datę zdania tego egzaminu. Zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 18 kwietnia 2002 r. w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz. U. Nr 46, poz. 432, z późn. zm.) regułą jest, że zajęcia dydaktyczno-wychowawcze kończą się w ostatni piątek czerwca z wyjątkami dotyczącymi klas (semestrów) programowo najwyższych. I tak w klasach (semestrach) programowo najwyższych szkół ponad gimnazjalnych: zasadniczych szkół zawodowych i szkół policealnych zajęcia dydaktyczno-wychowawcze kończą się w najbliższy piątek po dniu 8 stycznia lub w najbliższy piątek po dniu 11 czerwca, a w klasach (semestrach) programowo najwyższych liceów ogólnokształcących, liceów profilowanych, techników, uzupełniających liceów ogólnokształcących i techników uzupełniających zajęcia dydaktyczno-wychowawcze kończą się w najbliższy piątek po dniu 1 stycznia lub w ostatni piątek kwietnia. W najbliższą sobotę po zakończeniu rocznych zajęć dydaktyczno-wychowawczych rozpoczynają się ferie letnie i kończą się z dniem 31 sierpnia, a więc z dniem zakończenia roku szkolnego. Zgodnie bowiem z art. 63 ustawy z dnia 7 września 1991 r., o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) rok szkolny rozpoczyna się z dniem 1 września każdego roku, a kończy z dniem 31 sierpnia następnego roku. Zatem uczeń kończący szkołę, formalnie traci status ucznia przed zakończeniem roku szkolnego.

Przedstawiona interpretacja dotyczy jednak wyłącznie pojęć "uczeń" i "ukończenie szkoły" w znaczeniu, w jakim posługują się nimi przepisy prawa oświatowego. Należy także zaznaczyć, że przy takiej interpretacji w innym terminie ukończy szkołę uczeń, który otrzyma świadectwo ukończenia szkoły w dniu zakończenia zajęć dydaktyczno-wychowawczych, a w innym uczeń, który otrzyma świadectwo po zdaniu egzaminu poprawkowego lub klasyfikacyjnego. Zgodnie z § 21 ust. 8 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562, z późn. zm.), egzamin poprawkowy w terminie dodatkowym może być przeprowadzony nie później niż do końca września, czyli już po zakończeniu danego roku szkolnego.

Ponadto należy stwierdzić, że pojęcie "ukończenia szkoły" stosowane w innych przepisach, regulujących bardzo różne dziedziny m.in. pomoc społeczną, przy uwzględnieniu celu, jakim kierował się prawodawca przy ich wprowadzaniu i funkcji, jaką konkretny przepis ma pełnić, mogą być jednak interpretowane odmiennie. Poruszony problem dotyczy interpretowania i stosowania przepisów dotyczących pomocy społecznej i zapewnienia opieki dzieciom częściowo lub całkowicie pozbawionym opieki rodzicielskiej. Te zaś zagadnienia pozostają w zakresie właściwości Ministra Pracy i Polityki Społecznej.