DP/0/023/711-2032/97/MM - Zakres kompetencji Ministra Skarbu Państwa do wyrażania zgody (sprzeciwu) na rozporządzanie rzeczowymi składnikami majątku trwałego przez państwowe osoby prawne.

Departament Prawny Ministerstwa Skarbu Państwa w piśmie z dnia 21 maja 1997 r. Nr DP/0/023/711-2032/97/MM, udzielając odpowiedzi na pismo Rady Izby Notarialnej w Poznaniu z dnia 7 kwietnia 1997 r., zajął w tej kwestii następujące stanowisko:

Analiza treści przepisów ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o urzędzie Ministra Skarbu Państwa (Dz. U. Nr 106, poz.493), w tym art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 5 ust. 3, wykazuje, że celem ustawodawcy było pozostawienie w gestii Ministra Skarbu Państwa prawa do wyrażania zgody/sprzeciwu na dokonanie tych czynności prawnych, w zakresie rozporządzania rzeczowymi składnikami majątku trwałego przez państwowe osoby prawne, co do których innemu, reprezentującemu Skarb Państwa organowi administracji, nie przyznano w sposób wyraźny, stosownych kompetencji. Oznacza to, że istnienie i obowiązywanie odrębnych przepisów, regulujących kwestie, o których mowa powyżej, wyłącza stosowanie art. 5 ust. 1 pkt 3 oraz art. 5 ust. 3 ustawy o urzędzie Ministra Skarbu Państwa.

Z powyższego wynika, że przepisami odrębnymi w stosunku do ww. ustawy są przepisy ustawy z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych (tekst jedn.: Dz.U. z 1991 r. Nr 75, poz. 329 z późn. zm.), które regulują kwestie rozporządzania majątkiem likwidowanego przedsiębiorstwa państwowego oraz określają organy uczestniczące w postępowaniu likwidacyjnym i nadzorujące dokonywane dyspozycje tym majątkiem.

Likwidacja przedsiębiorstwa państwowego na podstawie art. 19 ustawy o p.p. polega na rozdysponowaniu jego składnikami materialnymi i niematerialnymi, o których mowa w art. 55¹ k.c., i wykreśleniu p.p. z rejestru po zaspokojeniu wierzycieli. Dyspozycji majątkowych, o których mowa powyżej, dokonuje likwidator p.p. wyznaczony przez reprezentujący Skarb Państwa organ administracji państwowej (organ założycielski).

Z powyższego wynika, że zamiar dokonania czynności prawnej, o której mowa w art. 5 ustawy o urzędzie Ministra Skarbu Państwa, w toku postępowania likwidacyjnego nie podlega zgłoszeniu Ministrowi Skarbu Państwa.

Podkreślenia wymaga także fakt, iż udział Ministra Skarbu Państwa w procesie likwidacji p.p. na podstawie art. 19 ustawy o p.p. zapewnia ustęp 2 ww. artykułu, zgodnie z którym " decyzję o likwidacji podejmuje organ założycielski z własnej inicjatywy bądź na wniosek rady pracowniczej przedsiębiorstwa, o ile Minister Skarbu Państwa nie zgłosi sprzeciwu wraz z uzasadnieniem, w terminie dwóch tygodni".

Obowiązek powiadamiania przez państwową osobę prawną o zamiarze dokonania czynności polegającej na sprzedaży majątku trwałego przekraczającego wartość 50.000 ECU powstaje w sytuacji, gdy wartość sprzedawanego majątku zostanie oszacowana na kwotę przekraczającą równowartość kwoty 50.000 ECU (z uwagi na fakt, że wartość księgowa z reguły nie jest równa wartości rynkowej danego składnika majątku - np. amortyzacja).

Przykładowo, w myśl § 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 października 1981 r. w sprawie zasad organizowania przetargu na sprzedaż środków trwałych przez przedsiębiorstwo państwowe oraz warunków odstąpienia od przetargu (Dz.U. Nr 97, poz. 443), przed przystąpieniem do przetargu sprzedawca ustala cenę oszacowania środków trwałych przy uwzględnieniu ich aktualnej wartości rynkowej. Z treści przepisu art. 5 ww. rozporządzenia wynika, że obowiązek powiadamiania Ministra Skarbu Państwa powstanie, jeżeli wartość przedmiotu czynności prawnej zostanie oszacowana na kwotę przekraczającą równowartość kwoty 50.000 ECU.

W przypadku gdy cena wywoławcza została ustalona poniżej 50.000 ECU, ale w wyniku przetargu uzyskano cenę przekraczającą ww. kwotę, nie ma zastosowania art. 5 ust. 1 i ust. 3 ustawy o urzędzie Ministra Skarbu Państwa, w związku z czym państwowa osoba prawna nie będzie zobowiązana do zawiadomienia Ministra Skarbu Państwa o ww. fakcie.