Dokumenty, jakie spółka jawna zobowiązana jest przedstawić w celu potwierdzenia, że nie zalega z uiszczaniem podatków.

W art. 24 ust. 1 ustawy - Prawo zamówień publicznych wymienione zostały okoliczności, których wystąpienie po stronie wykonawcy skutkuje wykluczeniem z postępowania o udzielenie zamówienia. W postępowaniach, których wartość zamówienia nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 60.000 Euro, zamawiający może poprzestać tylko i wyłącznie na żądaniu od wykonawców samego oświadczenia, iż nie zachodzą względem nich okoliczności określone w art. 24 ust. 1 ustawy. W postępowaniach o wartości zamówienia przekraczającej wyrażoną w złotych równowartość kwoty 60.000 Euro, zamawiający w celu potwierdzenia, że wobec wykonawców nie zachodzą przesłanki wykluczenia zobowiązany jest żądać odpowiednich dokumentów określonych w Rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 7 kwietnia 2004 r. w sprawie rodzajów dokumentów potwierdzających spełnienie warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy. i (Dz. U. z 2004 r. Nr 71 Poz. 644 i 645).

W przypadku spółki jawnej wątpliwości dotyczą określenia zakresu dokumentów jakie powinien dostarczyć wykonawca w celu potwierdzenia, iż nie zachodzi względem niego okoliczność zalegania z uiszczaniem podatków (art. 24 ust. 1 pkt 3 ustawy):

Stosownie do treści § 1 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie rodzajów dokumentów potwierdzających spełnienie warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy w celu potwierdzenia, iż wykonawca nie podlega wykluczeniu z postępowania na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 3 ustawy jest on zobowiązany do przedstawienia między innymi aktualnego zaświadczenia właściwego naczelnika urzędu skarbowego potwierdzającego, że nie zalega z opłacaniem podatków lub zaświadczenia, że uzyskał przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie lub rozłożenie na raty zaległych płatności lub wstrzymanie w całości wykonania decyzji właściwego organu - wystawionych nie wcześniej niż 3 miesiące przed upływem terminu składania ofert.

Wątpliwości powstają w określeniu jakie dokumenty powinien przedstawić wykonawca będący spółką jawną w celu potwierdzenia, iż nie zalega z uiszczeniem podatków. W tej sprawie Prezes Urzędu Zamówień Publicznych zwrócił się z prośbą o interpretację prawną do Ministra Finansów. W piśmie z dnia 18 stycznia 2005 r. (sygn: SP1-8/063-1/SŻ-1/05/PZ) Minister Finansów wskazał, iż "spółka jawna pomimo braku osobowości prawnej, na gruncie przepisów prawa podatkowego jest odrębnym od każdego ze wspólników tej spółki podmiotem praw i obowiązków podatkowych. Wynika to z definicji podatnika zawartej w art. 7 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.), który stanowi, iż podatnikiem jest także jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu. Wspólnik spółki jawnej, na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest niezależnym od spółki podmiotem praw i obowiązków podatkowych. Poszczególni wspólnicy spółki są więc podatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych, spółka jawna jest natomiast podatnikiem np. podatku o towarów i usług. Wspólnik spółki jawnej nie jest podatnikiem VAT, a więc oczywistym jest, że nie będzie zalegał w tym podatku - w zakresie zaświadczeń wspólnika ta kwestia jest bezprzedmiotowa. Zatem wystawione przez naczelnika urzędu skarbowego zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach przez poszczególnych wspólników spółki jawnej nie oznacza, iż spółka ta nie posiada zaległości podatkowych. (...) Należałoby zatem uznać, że w przypadku spółki jawnej, składając ofertę w przetargu publicznym, spółka ta powinna przedstawić zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach przez spółkę oraz odrębnie przez wspólników tej spółki."

W swojej opinii Minister Finansów wyraźnie wskazał, iż spółka jawna pomimo braku osobowości prawej jest odrębnym, od każdego z jej wspólników, podmiotem praw i obowiązków podatkowych. Tym samym, istnieje możliwość wydania w stosunku do niej zaświadczenia o nie zaleganiu z uiszczaniem podatków, które ma charakter odrębny w stosunku do zaświadczenia wydawanego wspólnikom tej spółki. Przedstawienie zaświadczenia o niezaleganiu w podatkach każdego ze wspólników spółki jawnej nie stanowi dowodu na fakt, iż sama spółka nie posiada zaległości podatkowych. Nie można jednak zgodzić się z opinią Ministra Finansów, że wykonawca będący spółką jawną powinien w celu potwierdzenia, że nie zachodzą względem niego okoliczności skutkujące wykluczeniem z postępowania określone w art. 24 ust. 1 pkt 3 ustawy przedstawić zarówno zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach przez samą spółkę, jak i odrębnie przez wspólników tej spółki. Przepis art. 24 ust. 1 pkt 3 ustawy wyraźnie wskazuje, iż z postępowania o udzielenie zamówienia wyklucza się wykonawców, którzy zalegają z uiszczeniem podatków. Zamawiający w ramach postępowania sprawdza więc, czy wykonawca nie posiada zaległości podatkowych. Przez wykonawcę należy rozumieć osobę fizyczną, osobę prawną albo jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, która ubiega się o udzielenie zamówienia publicznego, złożyła ofertę lub zawarła umowę w sprawie zamówienia publicznego (art. 2 pkt 11 ustawy). W omawianej sytuacji bezspornym jest to, że wykonawcą jest spółka jawna jako przedsiębiorca odrębny od swoich wspólników. Tym samym, to spółka jawna będąca wykonawcą powinna przedstawić zaświadczenie o nie zaleganiu z uiszczaniem podatków. Żaden przepis ustawy nie przewiduje obowiązku wykluczenia z postępowania spółki będącej wykonawcą w sytuacji, gdy jej wspólnicy zalegają z uiszczaniem podatków. Wykonawca będący spółką jawną nie ma obowiązku przedstawiania zaświadczenia o nie zaleganiu z uiszczaniem podatków przez jej wspólników. Tym bardziej, co należy wyraźnie podkreślić, tego rodzaju zaświadczenie nie stanowi dokumentu potwierdzającego, iż sama spółka nie zalega z uiszczaniem podatków.

Podsumowując, wykonawca będący spółką jawną w celu potwierdzenia, iż nie zalega z uiszczaniem podatków powinien przedstawić odpowiednie zaświadczenie wydane przez właściwego naczelnika urzędu skarbowego odnoszące się do samej spółki jawnej, a nie jej wspólników. Nie przedstawienie tego rodzaju zaświadczenia skutkuje wykluczeniem wykonawcy z postępowania na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 3 ustawy.