DN/436-1/07 - Czy, aby darowizna podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn w akcie notarialnym konieczne jest precyzyjne wymienienie wszystkich składników majątkowych przedsiębiorstwa, czy może to być katalog otwarty poprzedzony słowami „między innymi”?

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Pruszczu Gdańskim, działając na podstawie art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), po rozpatrzeniu wniosku Państwa... z dnia,... r. (data wpływu do tutejszego Organu podatkowego... r.), o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, w sprawie opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn darowizny przedsiębiorstwa

Wnioskodawcy w piśmie z dnia 25 stycznia 2007 r. (data wpływu do tutejszego Organu podatkowego 26 stycznia 2007) stanowiącym uzupełnienie wniosku z dnia 30 listopada 2006 r. (wniosek o interpretację przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), wystąpili z kolejnym zapytaniem w sprawie interpretacji przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Pan wraz z żoną ma otrzymać od matki w darowiźnie przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ ustawy z dnia 18 maja 1964 r. - Kodeks Cywilny (Dz. U. Nr 64, poz. 1693 z późn. zm.) - zwanej dalej k.c. W skład przedsiębiorstwa wchodzą między innymi rzeczy oraz prawa majątkowe, takie jak: własność lokalu użytkowego, wyposażenie, składniki majątku trwałego, towar znajdujący się w sklepie a także prawa niemajątkowe, np klientela, renoma przedsiębiorstwa, tj. dobre imię firmy, zdolność kredytowa itp.

Wnioskodawcy w przedmiotowym wniosku pytają:

Według Wnioskodawców, zgodnie z treścią art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn przekazanie rzeczy oraz praw majątkowych na rzecz syna podlega zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn. Przedsiębiorstwo jako zespół składników materialnych i niematerialnych również podlega temu zwolnieniu. Składniki wchodzące w skład przedsiębiorstwa są bowiem rzeczami, tj. towary, nieruchomość, środki trwałe, wyposażenie lub prawami majątkowymi. Natomiast składniki niematerialne, takie jak dobre imię firmy, nazwa, klientela, zdolność kredytowa nie podlegają obowiązkowi podatkowemu.

Ponieważ, zdaniem Wnioskodawców, celem darczyńcy jest przekazanie całego mienia w postaci przedsiębiorstwa - nie jest konieczne darowanie poszczególnych jego składników (poszczególnych rzeczy i praw majątkowych) odrębnie. Jednakże darowizna w formie aktu notarialnego powinna określać, iż dotyczy przedsiębiorstwa, w skład którego wchodzą poszczególne rzeczy i prawa majątkowe, będzie to jednak katalog otwarty, gdyż darczyńca nie jest w stanie określić wszystkich składników materialnych i niematerialnych.

Według Wnioskodawców z uwagi, iż darowizna przedsiębiorstwa zostanie zawarta w formie aktu notarialnego, zgodnie z art. 4a ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obdarowani dla celów zwolnienia od podatku od spadków i darowizn nie będą zobowiązani do dokonania zgłoszenia darowizny właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego.

Natomiast, zdaniem Wnioskodawców, przekazanie przedsiębiorstwa na rzecz synowej (zaliczanej do I grupy podatkowej, w myśl art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn) będzie podlegało obowiązkowi podatkowemu zgodnie z art. 15 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Pruszczu Gdańskim, po rozpatrzeniu wniosku z dnia 25 stycznia 2007 r. stwierdza, iż stanowisko Wnioskodawców w przedstawionym stanie faktycznym jest nieprawidłowe.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż przedmiotem darowizny na rzecz syna i synowej ma być przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ k.c., w skład, którego między innymi wchodzi nieruchomość, wobec czego umowa darowizny zostanie zawarta w formie aktu notarialnego.

Przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ k.c. jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.) - zwanej dalej ustawą, podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego (...).

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Pan... wraz z żoną ma otrzymać od matki w darowiźnie przedsiębiorstwo.

Stosownie do treści art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy, zwalnia się od podatku od spadków i darowizn, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2.

Zgodnie z art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.

Z treści art. 4a ustawy nie wynika, aby dla potrzeb zwolnienia od podatku od spadków i darowizn konieczne było wskazanie w treści aktu notarialnego wszystkich składników przedsiębiorstwa będącego przedmiotem umowy darowizny.

W związku z powyższym nabycie od matki w darowiźnie przedsiębiorstwa korzysta ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn na mocy art. 4a ustawy, a z uwagi na to, że oświadczenie darczyńcy złożone będzie w formie aktu notarialnego nie występuje obowiązek zgłoszenia otrzymania darowizny właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego.

W przypadku nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych przez synową zwolnienie określone w art. 4a ustawy nie ma zastosowania.

Synowa zaliczana jest do I grupy podatkowej, zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy.

W związku z powyższym nabycie przedsiębiorstwa przez Wnioskodawczynię podlega opodatkowaniu, stosownie do treści art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy, zgodnie z którym opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9.637 zł. - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Podstawę opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn, w myśl art. 7 ust. 1 ustawy, stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego (...). Stosownie do treści art. 8 ust. 3 ustawy, wartość rynkową rzeczy i praw majątkowych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju z dnia powstania obowiązku podatkowego.

W przypadku przedsiębiorstwa, które jest nie tylko sumą składników materialnych i niematerialnych, lecz ich zorganizowanym zespołem, jego wartość rynkowa jest odpowiednio wyższa o wartość czynnika organizacyjnego.

Określając podstawę opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn należy przyjąć wartość rynkową wszystkich składników materialnych i niematerialnych np dobre imię firmy, nazwa, klientela, zdolność kredytowa, składających się na przedsiębiorstwo, w rozumieniu art. 55¹ k.c.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy podatek oblicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku, według następującej skali:

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, iż stanowisko Wnioskodawców w części wyłączenia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn składników niematerialnych składających się na przedsiębiorstwo jest nieprawidłowe.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Pruszczu Gdańskim informuje, iż wniosek Strony w części dotyczącej treści aktu notarialnego tj.: czy akt notarialny może dotyczyć przekazania przedsiębiorstwa w całości w rozumieniu art. 55¹ k.c., czy powinien dotyczyć jego poszczególnych części wymienionych w treści aktu, które składają się na przedsiębiorstwo, został rozstrzygnięty odrębnym postanowieniem.