DLB/DLB_WL1/075/2/1/2013/WK - Statut Kasy Krajowej.

Obowiązująca od 27 października 2012 r. ustawa z 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (dalej: "ustawa o skok") wprowadziła nowe rozwiązania w zakresie reprezentacji i głosowania spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych (dalej: "kasy") na walnym zgromadzeniu Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej (dalej: "Kasa Krajowa"). Zgodnie z art. 48 ust. 2 ustawy o skok każdemu członkowi Kasy Krajowej (tekst jedn.: każdej kasie) przysługuje jeden głos na walnym zgromadzeniu, bez względu na liczbę posiadanych udziałów. Jest to istotna zmiana w stosunku do stanu uregulowanego statutem Kasy Krajowej pod rządami ustawy z 14 grudnia 1995 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych. Zgodnie z § 18 ust. 3 statutu Kasy Krajowej każdemu członkowi Kasy Krajowej przysługiwała liczba głosów równa liczbie posiadanych przez niego udziałów. Wprawdzie poprzednio obowiązująca ustawa nie regulowała omawianej kwestii, jednak statut Kasy Krajowej wykorzystywał w tym zakresie możliwość przewidzianą w art. 36 § 2 zdanie 2 ustawy - Prawo spółdzielcze, zgodnie z którym statut spółdzielni, której członkami mogą być wyłącznie osoby prawne, może określać inną zasadę ustalania liczby głosów przysługujących członkom. Obecnie, wobec jednoznacznej dyspozycji przywołanego art. 48 ust. 2 ustawy o skok, możliwość taka została wyłączona.

Omawiana regulacja jest urzeczywistnieniem zasady równości członków spółdzielni wyrażonej w art. 18 § 1 ustawy - Prawo spółdzielcze, zgodnie z którym prawa i obowiązki wynikające z członkostwa w spółdzielni są dla wszystkich członków równe. Podkreślić należy, że, jak wynika z przytoczonego przepisu, zasada równości członków spółdzielni wyraża się nie tylko w równych prawach, ale także w równych obowiązkach. W odniesieniu do przywołanego na wstępie art. 48 ust. 2 ustawy o skok oznacza to nie tylko jednakowy wpływ każdej kasy na przyjęcie bądź odrzucenie, jak również na treść danej uchwały walnego zgromadzenia Kasy Krajowej, lecz także, zależnie od oddanego głosu, jednakową odpowiedzialność za skutki przyjęcia lub odrzucenia uchwał walnego zgromadzenia.

Wspomniane prawa i obowiązki oraz wynikająca z nich odpowiedzialność kas jako członków Kasy Krajowej nabierają szczególnego znaczenia w kontekście określonego w art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o skok wymogu dostosowania statutu Kasy Krajowej do przepisów ustawy i wystąpienia przez Kasę Krajową do Komisji Nadzoru Finansowego, w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, z wnioskiem o zatwierdzenie statutu. Należy przy tym zauważyć, że zgodnie z art. 86 ust. 5 w związku z art. 53 ust. 3 ustawy o skok, Komisja Nadzoru Finansowego odmówi zatwierdzenia statutu Kasy Krajowej, jeżeli statut ten mógłby prowadzić do naruszenia przepisów prawa, bezpieczeństwa środków gromadzonych w kasach lub bezpieczeństwa lokat kas gromadzonych przez Kasę Krajową. Oznacza to, że statut Kasy Krajowej powinien zostać stosownie zmieniony w celu doprowadzenia do jego pełnej zgodności nie tylko z ustawą o skok, lecz także z innymi przepisami prawa. Należy również podkreślić, że niezgodność z prawem choćby jednego postanowienia prowadzić będzie do niemożności zatwierdzenia przez Komisję Nadzoru Finansowego całego statutu Kasy Krajowej, a w konsekwencji do niewejścia w życie zmian uchwalonych w związku z dostosowaniem statutu do przepisów prawa, w tym takich, które mogą okazać się szczególnie istotne z punktu widzenia funkcjonowania systemu spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych. Przykładowo można wskazać tu zmiany dotyczące wyboru władz statutowych Kasy Krajowej, przedmiotu jej działalności, a także gospodarowania środkami zgromadzonymi na funduszu stabilizacyjnym i udzielania z tych środków pomocy zrzeszonym kasom. Podkreślenia wymaga też, iż niezatwierdzenie statutu Kasy Krajowej spowodowałoby istotny wzrost ryzyka prawnego związanego z jej działalnością.

Z powyższych względów Urząd Komisji Nadzoru Finansowego zwraca uwagę na konieczność dochowania należytej staranności i rzetelności przy przeglądzie i dostosowywaniu statutu Kasy Krajowej do przepisów prawa, tak przez samą Kasę Krajową, jak i wszystkich jej członków uprawnionych do wykonywania, zgodnie z art. 48 ust. 2 ustawy o skok, prawa głosu na walnym zgromadzeniu Kasy Krajowej.