Dl/100000/451/1491/2013 - Składki na ubezpieczenia społeczne za wspólnika spółki komandytowo-akcyjnej.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.). Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku

* uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku z dnia 25 października 2013 r., złożonym w dniu 29 października 2013 r. przez przedsiębiorcę (...) z siedzibą w (...), dotyczące braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne za wspólnika spółki komandytowo-akcyjnej,

* odmawia wydania interpretacji w zakresie braku obowiązku opłacania składek na własne ubezpieczenia społeczne przez samego wspólnika spółki komandytowo-akcyjnej.

Dnia 29 października. 2013 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawczym wskazała, iż w dniu 11 września 2012 r. wspólnicy spółki jawnej (...) oraz Spółka (...) podjęli w formie aktu notarialnego uchwałę przekształcającą dotychczasową spółkę jawną w (...).

Sąd Rejonowy dla (...) w (...) Wydział Gospodarczy KRS postanowieniem z dnia (...) r. wpisał powstałą w wyniku przekształcenia spółkę do rejestru przedsiębiorców i wykreślił z rejestru dotychczasową spółkę jawną. W okresie przed przekształceniem dwaj wspólnicy spółki jawnej będący osobami fizycznymi opłacali na rzecz ZUS składki z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności tj. z tytułu bycia wspólnikiem spółki jawnej. Ze względu na zbieg tytułów do ubezpieczenia, jako wspólnicy spółki jawnej opłacali jedynie dodatkową składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Opłacanie składki było kontynuowane po przekształceniu. Spółka komandytowo-akcyjna dokonywała wpłat składek na ubezpieczenie zdrowotne za dwóch wspólników spółki komandytowo-akcyjnej będących osobami fizycznymi do końca września 2013 r.

Wątpliwości wnioskodawczym budzi to, czy wspólnicy spółki komandytowo-akcyjnej podlegają ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu, oraz czy na spółce bądź samych wspólnikach ciąży z tego tytułu obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tego tytułu.

W treści własnego stanowiska w sprawie przedsiębiorca wskazuje, iż zgodnie z przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym podlegaj osoby prowadzące pozarolniczą działalność (art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy). Według tego przepisu obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi. Przedsiębiorca cytuje przepis art. 8 ust. 6 tej ustawy i konstatuje, że wspólnicy spółki handlowej podlegają z tego tytułu ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli są wspólnikami jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej. W definicji osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą ustawodawca nie wymienia wspólników spółki komandytowo-akcyjnej, co oznacza, że zarówno wspólnik, który jest w takiej spółce komplementariuszem, jak i akcjonariusz tej spółki z tego tytułu nie podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, ubezpieczeniom wypadkowemu i chorobowemu, a w konsekwencji także ubezpieczeniu zdrowotnemu. Jak podkreśla wnioskodawca, zgodnie z art. 125 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.), spółka komandytowo-akcyjna jest spółką osobową mającą na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik (komplementariusz) odpowiada bez ograniczenia, a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem. Ponadto w sprawach dotyczących spółki komandytowo-akcyjnej w zakresie: stosunku prawnego komplementariuszy, zarówno między sobą wobec wszystkich akcjonariuszy, jak i wobec osób trzecich, a także do wkładów tychże wspólników do spółki, z wyłączeniem wkładów na kapitał zakładowy - mają zastosowanie odpowiednio przepisy dotyczące spółki jawnej, a w pozostałych sprawach - odpowiednio przepisy dotyczące spółki akcyjnej, a w szczególności przepisy dotyczące kapitału zakładowego, wkładów akcjonariuszy, akcji, rady nadzorczej i walnego zgromadzenia. Kodeks spółek handlowych reguluje jednak jedynie problematykę tworzenia, organizacji, zasad funkcjonowania, rozwiązywania oraz transformacji (łączenia, podziału i przekształcenia) spółek prawa handlowego i nie zawiera regulacji innych niż objęte stosunkiem prawa handlowego i nie zawiera regulacji innych niż objęte stosunkami prawa prywatnego. Z tych względów z przepisów Kodeksu spółek handlowych nie można wywodzić źródła powstania innych obowiązków - w szczególności w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym. Wspólnicy spółki komandytowej komandytowo-akcyjnej nie podlegają również ubezpieczeniu zdrowotnemu, gdyż temu ubezpieczeniu podlegają osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, które są osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą (art. 66 ust. 1 pkt 1c ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych). Zgodnie z definicją zawartą w tej ustawie, za osobę prowadzącą działalność pozarolniczą uważa się osobę, o której mowa w art. 8 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (art. 5 pkt 21 ww ustawy). W ocenie przedsiębiorcy więc, wspólnik spółki komandytowo-akcyjnej nie mieści się w zawartym w art. 8 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych katalogu osób prowadzących pozarolniczą działalność. Brak wymienienia wspólnika spółki komandytowo-akcyjnej w ww. katalogu powoduje, iż nie podlega on obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tego tytułu. Spółka komandytowo-akcyjna nie ma obowiązku opłacania za niego składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne w roli płatnika. Brak tytułu do ubezpieczenia będzie również, w ocenie spółki, skutkował brakiem obowiązku opłacania składek na własne ubezpieczenie społeczne przez samego wspólnika.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, w zakresie braku obowiązku opłacania przez wnioskodawcę składek na ubezpieczenia społeczne za wspólnika spółki komandytowo-akcyjnej, uznać należy za prawidłowe.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej, lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne, lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie, zaś w ust. 2, że wniosek o wydanie interpretacji może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych.

Zgodnie natomiast z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

W myśl zaś art. 1 tej ustawy ubezpieczenia społeczne obejmują: ubezpieczenie emerytalne, ubezpieczenia rentowe, ubezpieczenie w razie choroby i macierzyństwa "ubezpieczenie chorobowe", ubezpieczenie z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych "ubezpieczenie wypadkowe".

Nadmienić w tym miejscu należy, iż jedną z podstawowych zasad prawa ubezpieczeń społecznych jest powiązanie obowiązku deklarowania, obliczania oraz odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z faktem istnienia odpowiedniego tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym. Katalog tytułów do obowiązkowego ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych zawarty został w art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przy czym wyliczenie to ma charakter enumeratywny.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 5 tej ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi. Osoby te także w oparciu o art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podlegają obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu. Ubezpieczenie chorobowe jest dla tych osób dobrowolne (art. 11 ust. 2 cytowanej ustawy).

Zgodnie natomiast z art. 8 ust. 6 cytowanej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się:

Z powyższego przepisu wynika, iż jedynie osoby w nim wymienione, a zaliczone do osób prowadzących pozarolniczą działalność, podlegają z tego tytułu obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Wśród tytułów rodzących powstanie obowiązek ubezpieczeń społecznych brak jest wspólnika spółki komandytowo-akcyjnej, co oznacza, iż na spółce komandytowo-akcyjnej nie ciąży obowiązek odprowadzania za takiego wspólnika składek na ubezpieczenia społeczne.

W odniesieniu do ubezpieczenia zdrowotnego wskazać należy, iż Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wydaje interpretacji indywidualnych w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu, gdyż ustawodawca nie przyznał mu kompetencji w tym zakresie, w związku z czym w oparciu o art. 66 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego zawiadamia, iż w przedmiotowej sprawie przedsiębiorca jest uprawniony do wniesienia podania do Dyrektora Mazowieckiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w Warszawie. Takie podanie złożone zgodnie z niniejszym zawiadomieniem, w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Jednocześnie brak jest podstaw do wypowiedzenia się przez Zakład, procedujący w trybie art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, w przedmiocie ewentualnego braku obowiązku opłacania składek na własne ubezpieczenia społeczne przez samego wspólnika spółki komandytowo-akcyjnej. Powyższe wynika z faktu, iż przedmiot zainteresowania przedsiębiorcy występującego z wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji mogą stanowić jedynie zagadnienia z zakresu jego obowiązków polegających na opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne. Z treści art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wynika bowiem, iż wniosek o wydanie pisemnej interpretacji musi mieć charakter indywidualny, a więc dotyczyć jedynie sfery praw i obowiązków przedsiębiorcy będącego wnioskodawcą (w niniejszym przypadku - dotyczący obowiązków ciążących na spółce komandytowo-akcyjnej), nie zaś ewentualnych praw i obowiązków podmiotów trzecich (np. wspólników spółki komandytowo-akcyjnej).

Powyższe nie oznacza jednak, iż płatnik składek pozbawiony jest możliwości uzyskania w tym zakresie wyjaśnień ze strony Zakładu, gdyż przysługuje mu prawo do wystąpienia do właściwej terytorialnie (według siedziby płatnika składek) jednostki organizacyjnej Zakładu z zapytaniem na zasadach ogólnych regulowanych przepisami ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 267). Zapytanie takie jest wolne od opłaty.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r., o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.