Dl/100000/43/1213/2015 - Wyłączenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, fundusz pracy i fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych wartości wydatków ponoszonych przez spółkę w związku z zapewnieniem pracownikom noclegu oraz przejazdów do miejsca wykonywania pracy, w sytuacji, gdy kwota tych wydatków nie stanowi przychodu pracownika uzyskanego z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 30 listopada 2015 r. Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Dl/100000/43/1213/2015 Wyłączenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, fundusz pracy i fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych wartości wydatków ponoszonych przez spółkę w związku z zapewnieniem pracownikom noclegu oraz przejazdów do miejsca wykonywania pracy, w sytuacji, gdy kwota tych wydatków nie stanowi przychodu pracownika uzyskanego z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku przedsiębiorcy (...) S.A. z siedzibą w (...) z dnia 21 października 2015 r., złożonym w dniu 28 października 2015 r., (uzupełnionym pismem z dnia 13 listopada 2015 r., doręczonym 20 listopada 2015 r.) dotyczącym wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wartości wydatków ponoszonych przez spółkę w związku z zapewnieniem pracownikom noclegu oraz przejazdów do miejsca wykonywania pracy, w sytuacji gdy kwota tych wydatków nie stanowi przychodu pracownika uzyskanego z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

UZASADNIENIE

Dnia 28 października 2015 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 21 października 2015 r. złożony przez przedsiębiorcę (...) S.A. z siedzibą w (...). Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 13 listopada 2015 r., doręczonym dnia 20 listopada 2015 r.

Wnioskodawca w opisie stanu faktycznego wskazał, iż prowadzi działalność gospodarczą w sektorze budowlanym. Projekty budowlane realizowane będą na terytorium całej Polski. W spółce pracownicy zatrudnieni będą na podstawie umowy o pracę. W związku z możliwą realizacją budowy nowo przyjętym pracownikom zostanie ustalone miejsce wykonywania pracy w umowie o pracę jako teren nowej budowy oraz siedziba pracodawcy. Wyjazdy pracowników związane z wykonywaniem pracy na obszarze wskazanym w umowie o pracę nie stanowią podróży służbowej w rozumieniu Kodeksu Pracy. W związku z tym pracownikom nie będą wypłacane diety przysługujące w przypadku podróży służbowych. W przypadku, gdy miejsce zamieszkania pracownika oddalone jest w znacznej odległości od terenu budowy, w interesie wnioskodawcy jest finansowanie bezpośrednio zaangażowanym pracownikom noclegów w czasie trwania prac oraz zwracania kosztów przejazdów do miejsca wykonywania pracy. Noclegi mogą być zapewnione w hotelach lub w wynajmowanych mieszkaniach. Spółka będzie opłacała pracownikom noclegi oraz koszty przejazdu pracowników do miejsca wykonywania pracy wyłącznie w czasie realizowanej budowy.

Wątpliwości przedsiębiorcy budzi to, czy wartość finansowanych przez spółkę noclegów. z których pracownik będzie korzystał wyłącznie w związku z wykonywaną w wyznaczonym miejscu pracą oraz wartość zwracanych pracownikom kosztów przejazdów do miejsca wykonywania pracy, stanowić będzie dla pracownika podstawę do naliczenia składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne oraz FP i FGŚP, jeżeli świadczenie to nie jest przychodem i nie jest opodatkowane.

We własnym stanowisku w sprawie przedsiębiorca wskazał, iż Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracownika stanowi przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, za wyjątkiem:

a)

zasiłków i świadczenia rehabilitacyjnego z ubezpieczeń chorobowego i wypadkowego,

b)

przychodów ze stosunku pracy wymienionych w § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (art. 4 pkt 9, art. 18 ust. 1 oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r., o systemie ubezpieczeń społecznych, a także art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych).

Ponadto z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracownika wyłączone jest wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną. Przedsiębiorca odwołał się także do uzasadnienia wyroku Trybunału Konstytucyjnego (sygn. K 7/13). Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu tym sprecyzował, że za przychód pracownika mogą być uznane wyłącznie te świadczenia, które:

- po pierwsze, zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),

- po drugie, zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść.

- po trzecie, korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).

Z powyższego wynika, że jeżeli określone świadczenie otrzymywane przez pracownika nie jest przychodem ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych to tym samym nie stanowi również podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Kwestia zapewnienia przez pracodawcę pracownikom noclegów była, jak wskazuje przedsiębiorca, przedmiotem licznych orzeczeń sądów administracyjnych, czego potwierdzeniem jest wyrok z dnia 2 października 2014 r., II FSK 2387/12, zgodnie z którym: "(...) obowiązek zapewnienia prawidłowej organizacji pracy nie może być utożsamiany tylko z zapewnieniem biurka, materiałów biurowych czy pokryciem kosztów eksploatacji samochodu służbowego czy kosztów zużytej energii elektrycznej. Ten obowiązek należy i trzeba odnosić i analizować w kontekście konkretnych obowiązków pracowniczych i wynikających z tych obowiązków oczekiwań pracodawcy. Skoro więc prawidłowe i efektywne wykonywanie obowiązków pracowniczych wymaga od pracownika nocowania w hotelu aby w określonym czasie wynikającym z kontaktów handlowych pracodawcy i kontrahenta dotrzeć do kontrahenta, to zapewnienie tej możliwości przez pracodawcę nie jest korzyścią pracownika ale właśnie wypełnieniem przez pracodawcę ustawowego obowiązku prawidłowego organizowania pracy, tak aby była ona wydajna i należytej jakości. Zapewnienie możliwości nocnego wypoczynku odpowiada także obowiązkowi pracodawcy organizowania pracy w sposób zmniejszający uciążliwość pracy; przepis art. 94 pkt 3 Kodeksu pracy tylko przykładowo wymienia w aspekcie zmniejszenia uciążliwości pracy pracę monotonną i pracę w ustalonym z góry tempie".

Jak wskazał natomiast NSA w wyroku z dnia 19 września 2014 r. II FSK 2280/12, dotyczącym tej samej problematyki: "(...) jakkolwiek skorzystanie ze świadczenia w postaci noclegu wykupionego przez pracodawcę niewątpliwie następuje za zgodą pracownika, niemniej świadczenie to nie jest spełnione w jego interesie, ale w interesie pracodawcy oraz nie przynosi pracownikowi korzyści w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatków, które musiałby ponieść. Jak już wcześniej wspomniano, udostępnienie miejsc noclegowych pracownikom leży wyłącznie w interesie pracodawcy, a nie pracowników, którzy swoje potrzeby mieszkaniowe zaspokajają w innym miejscu i w inny sposób oraz którzy - gdyby nie konieczność wywiązania się z obowiązków wynikających z umowy o pracę - nie mieliby powodu do ponoszenia kosztu takich noclegów".

Przedsiębiorca podkreśla, że w świetle ww. orzecznictwa sądowego zapewnienie przez pracodawcę pracownikowi noclegu na potrzeby wykonywania pracy oraz wartość zwracanych pracownikom kosztów przejazdów do miejsca wykonywania pracy nie stanowią świadczeń spełnionych w interesie pracownika, przynoszących mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść. W konsekwencji, wartość finansowanych przez spółkę noclegów i kosztów przejazdów do miejsca wykonywania pracy nie może zostać uznana za przychód pracownika z tytułu otrzymania "innych nieodpłatnych świadczeń", o których mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca finansując noclegi d)a pracowników na czas budów oraz wartość zwracanych pracownikom kosztów przejazdów do miejsca wykonywania pracy, nie dokonuje świadczenia w interesie pracownika - przysparzając mu korzyści. Pracownik nie ma bowiem żadnej swobody w zarządzaniu i rozporządzaniu tym świadczeniem. Wykorzystuje on je wyłącznie w jednym konkretnym celu, tj. w wykonaniu swoich obowiązków pracowniczych. Tym samym pracownik nie uzyskuje z tego tytułu przychodu, a wnioskodawca nie jest zobowiązany do poboru zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, co znajduje potwierdzenie w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w (...) z dnia (...) roku (...). Zatem finansowane przez wnioskodawcę noclegi oraz zwracane koszty przejazdu do miejsca wykonywania pracy nie będą stanowiły dla pracowników przychodu ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc wartość pieniężna tego rodzaju świadczeń nie powinna być również podstawą do naliczania składek na ubezpieczenia społeczne, FP, FGSP oraz ubezpieczenie zdrowotne.

W związku z wątpliwościami związanymi z zaprezentowanym sposobem uzasadnienia własnego stanowiska w sprawie, Zakład wezwą! pismem z dnia 6 listopada 2015 r. do jednoznacznego wskazania, czy wolą przedsiębiorcy jest uzyskanie wyjaśnień: w pierwszej kolejności w przedmiocie ustalenia, czy wartość świadczeń, o których traktuje wniosek (tekst jedn.: wartość kosztów zapewnienia pracownikom noclegów, zwrot kosztów przejazdu do miejsca świadczenia pracy) stanowią przychód osiągany przez te osoby z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, a dopiero w dalszej kolejności w przedmiocie ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne; czy też, kwalifikacja podatkowa powyższych składników wymienionych we wniosku nie budzi wątpliwości przedsiębiorcy, zaś jedyna wątpliwość zasadza się na dopuszczalności wyłączenia wartości ww. świadczeń z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Pismem z dnia 13 listopada 2015 r., doręczonym dnia 20 listopada 2015 r., przedsiębiorca uzupełni! opis stanu faktycznego o informację wskazującą, iż wolą wnioskodawcy jest uzyskanie wyjaśnień odnośnie wątpliwości wnioskodawcy co do możliwości wyłączenia wartości ww. świadczeń z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Przedsiębiorca nie ma przy tym wątpliwości co do kwalifikacji podatkowej finansowanych przez wnioskodawcę noclegów oraz zwracanych kosztów przejazdu do miejsca wykonywania pracy, ponieważ uzyskał już interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w (...) z dnia 24 września 2015 r. (...), która została dołączona do wniosku. Wartość finansowanych przez wnioskodawcę noclegów i kosztów przejazdów do miejsca wykonywania pracy nie jest uznawana za przychód pracownika z tytułu zatrudnienia W ramach stosunku pracy, o których mowa w art. 12 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko przedsiębiorcy zawarte we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji wskazujące na brak obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych od wartości wydatków ponoszonych przez spółkę w związku z zapewnieniem pracownikom noclegu oraz przejazdów do miejsca wykonywania pracy, w sytuacji gdy kwota tych wydatków nie stanowi przychodu pracownika uzyskanego z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. w sytuacji gdy wartość tych wydatków nic stanowi przychodu pracownika uzyskanego z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy uznać należy za prawidłowe.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Zgodnie natomiast z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r. Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.), w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Nadmienić w tym miejscu należy, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego.

Ocena stanowiska przedsiębiorcy, dokonywana pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego zawarty w treści wniosku o wydanie pisemnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga, iż procedując nad wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy wszczętej wniesieniem wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego. Wydając pisemną interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez wnioskodawcę oświadczenia, którymi jest związany. Zwrócić należy w związku z tym uwagę, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Powyższe wynika z faktu, braku możliwości negowania przez Zakład okoliczności i stwierdzeń podanych przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w zakresie opisu stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego. Ryzyko podania nieprawdziwych informacji w opisie stanu faktycznego bądź też poczynienie przez terenowe jednostki organizacyjne Zakładu (np. w toku czynności kontrolnych) ustaleń odmiennych od tych zaprezentowanych przez wnioskodawcę, obciąża więc jedynie przedsiębiorcę.

Składki na ubezpieczenia społeczne odprowadza się po ustaleniu takiego obowiązku, w sytuacji istnienia tytułu podlegania tym ubezpieczeniom od podstawy wymiaru składek. W przypadku osób będących pracownikami, w myśl art. 18 ust. I i 2 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla tych osób stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.), jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Brak jest możliwości dokonywania przez Zakład kwalifikacji danego świadczenia jako pochodzącego z konkretnego źródła uzyskania przychodu, (co zarezerwowane zostało do wyłącznej kompetencji organów podatkowych - art. 10a ust. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej). Kwestia przychodowa stanowi zawsze zagadnienie pierwotne, które poprzedza ustalenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Kwalifikacja podatkowa danego świadczenia musi znaleźć swoje odniesienie w opisie stanu faktycznego bądź w opisie zdarzenia przyszłego. Stwierdzenie przedsiębiorcy dotyczące tej materii wiąże Zakład i brak jest możliwości zakwestionowania danej kwalifikacji podatkowej w ramach postępowania prowadzonego przez Zakład w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w zw. z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W związku ze stwierdzeniem przedsiębiorcy, zawartym w piśmie z dnia 13 listopada 2015 r., iż wartość wydatków ponoszonych przez spółkę związanych w związku z dojazdem pracowników do miejsc wykonywania pracy oraz wydatków związanych z zapewnieniem noclegów nie stanowi przychodu pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, w rozumieniu art. 12 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, stwierdzić należy, iż w takiej sytuacji brak będzie obowiązku odprowadzania od ich wartości składek na ubezpieczenia społeczne. Jak bowiem podkreślono powyżej, podstawę wymiaru składek na te ubezpieczenia zawsze stanowi przychód osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Jednocześnie w odniesieniu do ubezpieczenia zdrowotnego wskazać należy, iż zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeni ach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2015 r. i., poz. 581 z późn. zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób, a wiec powyższe ma zastosowanie również do tychże składek.

Powyższe ma zastosowanie również w odniesieniu do składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Zgodnie bowiem z art. 104 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r., poz. 149 z późn. zm.) oraz art. 29 ustawy z dnia 13 sierpnia 2006 t, o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. z 2014 r. poz. 272 z późn. zm.).

Analogicznie ustala się składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Powyższe wynika z faktu, iż składki na te Fundusze ustalane są ad kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, z tym zastrzeżeniem, że nie znajduje do nich zastosowania ograniczenie rocznej podstawy wymiaru składek, a którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W konsekwencji, wartość świadczeń opisanych we wniosku o wydanie interpretacji, poniesionych przez spółkę względem pracowników, w warunkach opisanych we wniosku, nie będzie podlegać uwzględnieniu także w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowany cli Świadczeń Pracowniczych.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

POUCZENIE

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 t. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust, 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r., o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.

Opublikowano: www.zus.gov.pl