DI/200000/451/73/2011 - Ustalenie podstawy wymiaru składek dla zatrudnionych zleceniobiorców.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r., Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.) w związku z art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn, zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 8 lutego 2011 r., przez przedsiębiorcę (...) sp. z o.o. w sprawie ustalenia podstawy wymiaru składek dla zatrudnionych zleceniobiorców.

W dniu 8 lutego 2011 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) sp. z o.o., o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż świadczy usługę całodobowej opieki nad osobami starszymi, chorymi i niepełnosprawnymi w ich miejscu zamieszkania. W ramach tej działalności firma posiada klientów w Polsce i w Niemczech. Do świadczenia usług firma zatrudni doświadczonych opiekunów. Wnioskodawca zaznaczył, iż ze względu na fakt, iż nie zachodzą w tym przypadku przesłanki stosunku pracy, firma zawrze z opiekunami na okresy od 6 do 24 miesięcy umowy zlecenia, powierzając im świadczenie usług opiekuńczych na rzecz jej klientów, Specyficzny charakter usługi powoduje, iż w trakcie trwania umów często zdarzać się będzie, iż opiekunom powierzać się będzie wykonywanie różnych czynności na rzecz różnych podopiecznych i w różnych miejscach. Z reguły zlecać się będzie wykonywanie czynności na terenie miejsca zamieszkania lub na terenie Niemiec, przy czym czas pobytu za granicą trwać będzie od 1 do 4 miesięcy i powtarzać się będzie okresowo w ciągu roku.

Zgodnie ze stanem przedstawionym we wniosku spółka będzie wypłacać zleceniobiorcom wynagrodzenie w zależności od rodzaju i ilości zleconych czynności, w kwocie od 500 zł do 2500 zł brutto. Z uwagi na fakt, iż umowy będą okresowo wykonywane na terenie Niemiec w treści umów oprócz wynagrodzenia zostanie określony zwrot kosztów odbywanej podróży w formie diety z tytułu zrekompensowania zleceniobiorcom podwyższonych kosztów wyżywienia w trakcie wykonywania czynności poza miejscem zamieszkania. Powyższe diety wypłacane będą na zasadach i w wysokości określonej w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz. U. z 2002 r. Nr 236, poz. 1991 z późn. zm.).

Wnioskodawca w piśmie z dnia 17 lutego 2011 r. uszczegółowił ponadto, iż zgodnie treścią umowy zlecenia strony umawiają sic na dodatkowe świadczenie wypłacane w okresie odbywania podróży - zapis w umowie będzie brzmiał następująco "dodatkowe świadczenie pieniężne z tytułu podróży odbywanych na rzecz Zleceniodawcy wynoszące (...) za każdy dzień odbywania podróży służbowej na rzecz Zleceniodawcy". Ustalone kwoty nigdy nie przekraczają wysokości diet za dobę podróży ustalonych w załączniku do rozporządzenia z dnia 19 grudnia 2002 r. cyt. powyżej. Ponadto kwestie rozliczenia należności z tytułu podróży odbywanych na rzecz zleceniodawcy w przypadku świadczenia usług za granicą są szczegółowo uregulowane w załączniku do umowy.

W związku z powyższym przedsiębiorca powziął wątpliwość co do prawidłowego ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla zatrudnionych zleceniobiorców.

Zdaniem wnioskodawcy w przypadku gdy zleceniobiorcy oprócz wynagrodzenia kwotowego przyznane zostaną diety do wysokości określonej w przepisach regulujących podróże służbowe pracowników sfery budżetowej, to w przedstawionym zdarzeniu przyszłym podstawą wymiaru składek będzie określone kwotowo wynagrodzenie z wyłączeniem diet i zwrotu kosztów podróży zleceniobiorcy w związku z wykonywanymi przez niego czynnościami na terytorium Niemiec zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 1998 r. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.).

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu w zw. z art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, udzielenie interpretacji dotyczącej wymiaru składek następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,

Stosownie do art. 18 ust. 1 i ust. 3 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla zleceniobiorcy stanowi uzyskany przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, jeżeli w umowie określono odpłatność za jej wykonanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie.

Z dniem 1 sierpnia 2010 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 lipca 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 12, poz. 860). Według brzmienia § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe przepisy § 2-4 tego rozporządzenia stosuje się odpowiednio przy ustalaniu podstawy wymiaru składek min.

osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.

Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998 r., w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe podstawy wymiaru składek dla zatrudnionych zleceniobiorców nic stanowią diety i inne należności z tytułu podróży służbowej - do wysokości określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju.

Jednocześnie stosownie do art. 353 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) strony zawierające umowę cywilnoprawną mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Natomiast z art. 742 powyższej ustawy wynika, iż dający zlecenie powinien zwrócić przyjmującemu zlecenie wydatki związane z należytym wykonaniem zlecenia. W związku z powyższym, na zasadzie swobody umów. strony mogą uzgodnić, że zleceniobiorca oprócz wynagrodzenia otrzyma również zwrot wydatków poniesionych na wykonanie umowy.

Opisane powyżej wyłączenie należności z tytułu zagranicznych podróży w celu wykonania zlecenia z podstaw wymiaru składek zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe będzie miało w rezultacie zastosowanie do zleceniobiorców, dla których stosowne postanowienia zawartych z nimi umów przewidują zwrot tych należności na zasadach przewidzianych przepisami dotyczącymi podróży służbowych pracowników sfery budżetowej.

Rozstrzygnięcie, czy zleceniobiorca wykonując umowę zlecenia poza miejscowością, w której znajduje się siedziba zleceniodawcy przebywa w podróży będącej odpowiednikiem podróży służbowej pracownika, nic jest zagadnieniem z zakresu zastosowania przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i Zakład nic jest uprawniony do rozstrzygania tej kwestii poprzez wydanie pisemnej interpretacji.

Z opisanego stanu faktycznego i prawnego wynika, iż spółka powierzając zleceniobiorcom świadczenie usług opiekuńczych na terenie Niemiec będzie wypłacała im zgodnie treścią zawartych umów należności z tytułu odbywania podróży na rzecz zleceniodawcy w wysokości nieprzekraczającej diet za dobę podróży ustalonych w załączniku do rozporządzenia z dnia 19 grudnia 2002 r. W związku z powyższym, stanowisko przedstawione przez przedsiębiorcę we wniosku z dnia 31 stycznia 2011 r. stwierdzające, iż w sytuacji, gdy w umowie zlecenia oprócz wynagrodzenia kwotowego, zostaną przyznane diety do wysokości określonej w przepisach regulujących podróże służbowe pracowników sfery budżetowej, to w przedstawionym zdarzeniu przyszłym podstawą wymiaru składek będzie jedynie wynagrodzenie określone kwotowo z wyłączeniem diet i zwrotu kosztów podróży zleceniobiorców w związku z wykonywanymi przez niego czynnościami na terytorium Niemiec, jest prawidłowe.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie. Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.