DI/100000/451/1448/2013 - Podleganie ustawodawstwu brytyjskiemu a składki na ubezpieczenia społeczne w Polsce.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r., o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje stanowisko zawarte we wniosku Pana (...) prowadzącego działalność gospodarczą z dnia 15 października 2013 r. doręczonym dnia 21 października 2013 r., w sprawie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne w Polsce z tytułu działalności gospodarczej w sytuacji, gdy właściwym ustawodawstwem dla przedsiębiorcy jest ustawodawstwo brytyjskie za prawidłowe.

W dniu 21 października 2013 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek Pana (...) prowadzącego działalność gospodarczą o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.

Przedsiębiorca w treści wniosku poinformował, iż prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Od dnia (...) r. jest zatrudniony na umowę o pracę w brytyjskiej firmie (...) (obecnie w (...) w dniu (...) r. ww. spółka zmieniła swą nazwę). W dniu (...) r. wnioskodawca nabył udziały w tej spółce i został powołany na stanowisko prezesa zarządu (Director of Company) z zatrudnieniem na umowę o pracę na czas nieokreślony.

Wątpliwości wnioskodawcy dotyczą faktu, czy jest on zobowiązany do odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne zdrowotne z działalności gospodarczej w Polsce, mając na uwadze fakt, iż właściwym dla wnioskodawcy ustawodawstwem w zakresie ubezpieczeń jest ustawodawstwo brytyjskie.

W opinii wnioskodawcy, zgodnie z Traktatem o Unii Europejskiej, akt prawny tej rangi co rozporządzenie wykonawcze Parlamentu Europejskiego i Rady, ponieważ dotyczy zadań pierwszego kręgu UE (sensu stricto) jest stosowane bezpośrednio i ma rangę wyższą niż ustawa w krajowym systemie prawnym. W oparciu o postanowienia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego oraz rozporządzenia wykonawczego Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. przedsiębiorca wskazuje, iż od momentu zatrudnienia w Wielkiej Brytanii i przyjęcia do tamtejszego systemu ubezpieczeń, wszystkie składki społeczne, w tym składki na ubezpieczenie zdrowotne winny być odprowadzane tylko w Wielkiej Brytanii, natomiast w Polsce przedsiębiorca zobowiązany jest dokonać wyrejestrowania z ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego. Osoby, do których zastosowanie mają ww. rozporządzenia podlegają ustawodawstwu tylko jednego Państwa Członkowskiego. Zatem z chwilą ustalenia dla przedsiębiorcy polskiego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego innego niż polskie, przedsiębiorca polski nie będzie już podlegał przepisom ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, która stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 1 i 3) lit. d) reguluje zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym oraz zasady opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność ubezpieczeniom społecznym wiąże się z obowiązkiem opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. W konsekwencji w sytuacji gdy dla przedsiębiorcy ustawodawstwem właściwym w zakresie zabezpieczenia społecznego jest ustawodawstwo angielskie nie ma on obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W związku z tym, przedsiębiorca wnosi o potwierdzenie, iż z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej nie będzie zobowiązany do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne w Polsce z uwagi na fakt, iż właściwym dla niego ustawodawstwem w zakresie zabezpieczenia społecznego jest ustawodawstwo Wielkiej Brytanii.

Mając na uwadze treść wniosku, jak również obowiązujące w tym przedmiocie przepisy prawa Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku stwierdza, co następuje:

Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie interpretacji w sprawie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu działalności gospodarczej w sytuacji, gdy właściwym ustawodawstwem jest ustawodawstwo słowackie uznać należy za prawidłowe.

Zgodnie treścią art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Jednocześnie zgodnie art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.), w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Kwestie związane z ustaleniem i stosowaniem właściwego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego w stosunku do osób migrujących od maja 2010 r. reguluje zasadniczo w stosunku do Państw Członkowskich Unii Europejskiej rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.U.UE.L Nr 166 poz. 1 z dnia 30 kwietnia 2004 r.) oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczące wykonania rozporządzenia nr 883/2004 (Dz.U.UE.L Nr 284 poz. 1 z 30 października 2009 r.).

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej regulują zaś przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

W świetle art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność.

Stosownie natomiast do art. 1 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (tekst jedn.: Dz. Urz.UE.L 166.1 z 30.04.2004 r. z późn. zm.) osoby, do których stosuje się niniejsze rozporządzenie, podlegają ustawodawstwu tylko jednego Państwa Członkowskiego.

W stanie faktycznym wnioskodawca wskazał, iż prowadzi działalność gospodarczą w Polsce, a dodatkowo został zatrudniony na podstawie umowy o pracę w brytyjskiej firmie, gdzie wykonuje swoją pracę. Wnioskodawca oświadczył, iż jego właściwym ustawodawstwem jest ustawodawstwo brytyjskie.

W związku z powyższym, uwzględniając zawartą w opisie stanu faktycznego informację, iż właściwym dla wnioskodawcy jest ustawodawstwo brytyjskie, należy uznać, iż z tytułu działalności gospodarczej wnioskodawca nie ma w Polsce obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne.

Równocześnie biorąc pod uwagę treść przywołanego wyżej art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wydaje interpretacji indywidualnych w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu, gdyż ustawodawca nie przyznał mu kompetencji w tym zakresie. W związku z tym, w oparciu o art. 66 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267) organ zawiadamia, iż w przedmiotowej sprawie wnioskodawca jest uprawniony do wniesienia odrębnego podania do Dyrektora (...) Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w (...). Takie podanie złożone zgodnie z niniejszym zawiadomieniem, w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Podkreślenia wymaga ponadto, iż w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej Zakład nie dokonuje rozstrzygnięcia w przedmiocie obowiązującego wnioskodawcę właściwego ustawodawstwa, a jedynie ogranicza się do wypowiedzenia w kwestii obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne w Polsce, w oparciu o jednoznaczne wskazanie przez wnioskodawcę, w treści jego wniosku, któremu ustawodawstwu z zakresu koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego ww. podlega.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydala decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.