DI/100000/451/1223/2013 - Karty przedpłacone na posiłek a podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Na podstawie art. 110 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r., o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku stanowisko zawarte we wniosku z dnia 29 maja 2013 r. doręczanym dnia 5 września 2013 r., (uzupełnionym dnia 7 października 2013 r.) firmy (...) z siedzibą w (...):

- uznaje za nieprawidłowe w przedmiocie nieuwzględniania w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości przekazanych pracownikom spółki przedpłaconych kart na posiłki,

- odmawia wydania interpretacji w przedmiocie zdefiniowania pojęcia "posiłek".

Dnia 5 września 2013 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek firmy (...) z siedzibą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 30 września 2013 r. doręczonym dnia 7 października 2013 r.

Wnioskodawca w treści wniosku wskazał, iż spółka zamierza zlecić wyspecjalizowanemu podmiotowi prowadzącemu działalność w zakresie projektowania, zarządzania, i dostarczania rozwiązań oraz usług w zakresie pozapłacowych świadczeń pracowniczych, dostarczanie przedpłaconych kart na posiłki, które zostaną przekazane pracownikom. Karty te mogą być kartami marki VISA lub MasterCard.

Pracownicy spółki nie pracują w szczególnych warunkach uprawniających ich do otrzymywania od pracodawcy posiłków profilaktycznych, zatem wydanie Kart na posiłki pracownikom nie ma| charakteru obligatoryjnego.

Karty na posiłki zostaną wydane uprawnionym pracownikom bezpośrednio przez spółkę, która otrzyma je od wspomnianego powyżej podmiotu.

Karta na posiłki jest kartą przed płaconą, co oznacza, że dostępne saldo karty zostanie pomniejszone o pełną kwotę potrącenia wynikającą z transakcji. Aby dana transakcja mogła zostać autoryzowana, pełna kwota potrącenia musi być równa lub niższa niż saldo dostępne na karcie.

Warunki dotyczące otrzymywania oraz używania Kart na posiłki określa Regulamin Użytkowania, będący jednocześnie umową pomiędzy pracownikiem i dostawcą kart. Każdy z pracowników spółki otrzyma razem z Kartą na posiłki Regulamin do wiadomości i stosowania. Na podstawie Regulaminu, za pomocą Kart na posiłki można dokonywać zakupu posiłków u Akceptantów, w tym u Akceptantów internetowych, którzy akceptują karty i są oznaczeni w odpowiedni sposób, z ograniczeniem do Akceptantów, u których można nabyć posiłki i napoje bezalkoholowe, takich jak restauracje, bary szybkiej obsługi, karany, kafeterie, pizzerie, stołówki firmowe, piekarnie. Na samej Karcie na posiłki znajduje się oznaczenie, iż karta służy wyłącznie do nabywania posiłków co powinno skutkować odmową przejęcia przez sprzedawcę zapłaty kartą za dobra innego rodzaju. Karty na posiłki nie upoważniają do nabycia alkoholu oraz wyrobów tytoniowych.

Dodatkowo techniczne zabezpieczenia Kart na posiłki powoduje, że żądania autoryzacji transakcji u innego rodzaju Akceptantów, niż wspomniani powyżej, będą automatycznie odrzucane przez system, co uniemożliwi dokonanie transakcji, dodatkowo Regulamin przewiduje możliwość zablokowania Karty na posiłki oraz jej odebrania pracownikowi w przypadku korzystania z karty w sposób niezgodny z Regulaminem.

Pracownikom nie przysługuje prawo do otrzymania zamiast Karty na posiłki ekwiwalentnego świadczenia pieniężnego od spółki, jak również nie będą mogli dokonywać za jej pomocą wypłat gotówki z bankomatów.

Dodatkowo pracownik nie będzie uprawniony do samodzielnego doładowania Karty na posiłki.

Spółka zamierza odbierać od swoich pracowników otrzymujących karty oświadczenia, z których będzie wynikać, że pracownicy będą korzystali z Kart na posiłki tylko w celu zakupu posiłków. Ponadto, spółka planuje opracować wewnętrzny, zakładowy regulamin dofinansowania posiłków, z którego będzie wynikać, w jaki sposób można korzystać ze środków udostępnianych na Kartach w celu uzyskania posiłków.

Uprawnienia wynikające z Kart na posiłki mogą być realizowane przez pracowników wyłącznie na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.

W świetle przedstawionego zdarzenia przyszłego, spółka powzięła wątpliwości czy zastosowanie w będzie miał przepis § 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 1991 r. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.) i czy w związku z tym, spółka ma prawo nie ujmować w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości przekazanych pracownikom Kart na posiłki do wysokości nie przekraczającej miesięcznie kwoty 190 zł,

W piśmie z dnia 30 września 2013 r. stanowiącym uzupełnienie do wniosku przedsiębiorca oświadczył, iż wartość przekazanych pracownikom krat (o wysokości 190 zł miesięcznie) stanowi przychód pracowników ze stosunku pracy w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto, wnioskodawca wskazał, iż spółka zainteresowana jest w uzyskaniu interpretacji w przedmiocie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości przekazywanych pracownikom kart oraz dodatkową interpretacją definicji "posiłku". Spółka doprecyzowała również, iż karty na posiłki udostępniane pracownikom spółki będą uprawniały wyłącznie do nabywania gotowych posiłków.

We własnych. stanowisku w sprawie wnioskodawca wskazuje, iż zdaniem spółki w przypadku zajścia opisanego powyżej zdarzenia przyszłego, wartość przekazanych pracownikom Kart na posiłki uprawniających do nabycia posiłków w oznaczonych miejscach sprzedaży, nie będzie stanowić p odstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 190 zł,

Podstawy prawnej takiego stanowiska wnioskodawca upatruje w treści art. 18 ust. 1 oraz art. 20 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz w § 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Według wnioskodawcy zwolnienie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wskazań; w § 2 ust. 1 pkt 11 ww. rozporządzenia dotyczy zarówno posiłków udostępnianych bez) o średnio przez pracodawcę i spożywanych w siedzibie zakładu pracy, jak również różnego rodzaju znaków legitymacyjnych, w tym kart na posiłki realizowanych w innych punktach gastronomicznych np. restauracjach, barach, stołówkach.

Zdaniem wnioskodawcy w § 2 ust. 1 pkt 11 ww. rozporządzenia nie ma ograniczeń nakazujących wydanie pracownikowi posiłku w formie rzeczowej, może być on zatem dostarczany pracownikowi przez firmę cateringową, czy restauratora. Ważne jest natomiast, aby to pracodawca poniósł koszt takiego posiłku. Sfinansowanie posiłków przez pracodawcę może polegać zarówno ni bezpośredniej zapłacie za posiłki dostawcy tychże posiłków bądź na wyposażeniu pracownika. na koszt pracodawcy w znak legitymacyjny uprawniający go do otrzymania takiego posiłku,

W ocenie wnioskodawcy nie stanowi więc przeszkody do zastosowania przedmiotowego zwolnienia fakt, iż spółka udostępnia pracownikom żywieniowe znaki legitymacyjne (w tym przypadku Karty na nosiłki) poprzez ich sfinansowanie, gdyż przepis mówi o wartości posiłków. Przedmiotem świadczenia nie jest zatem kupon, ale posiłek otrzymany przez pracownika poprzez skorzystania z kuponu.

W związku iż powyższym należy uznać, iż wydanie Kart na posiłki jest formą udostępnienia posiłków pracownikom przez spółkę.

Kolejnym warunkiem niezbędnym do zastosowania przedmiotowego zwolnienia jest fakt, iż udostępnienie posiłków nie może zostać zastąpione wypłatą ekwiwalentu za te świadczenia' Spółka podkreśla, iż pracownicy nie będą upoważnieni do otrzymywania takiego ekwiwalentu.

Środki pozostałe na Karcie na posiłki po upływie jej ważności nie będą wypłacane pracownikom. Tym samym, pracownicy spółki uprawnieni do otrzymywania Kart na posiłki nie otrzymają w związku z tym uprawnieniem jakichkolwiek świadczeń pieniężnych, również w przypadku, gdy nie wykorzystają środków zgromadzonych na rachunkach wydanych kart. Ponadto, ze względu na wydanie kart bez numerów PIN, pracownicy i półki nie będą mogli za ich pomocą dokonywać wypłat z bankomatów.

Na podstawie Regulaminu pracownicy spółki będą uprawnieni do nabycia posiłków w takich miejscach jak np. restauracje, bary szybkiej obsługi, kantyny, kafeterie. Wymienione placówki serwują dania gotowe do konsumpcji np. w formie gorących posiłków.

W związku z tym, jak argumentuje wnioskodawca spółka będzie uprawniona do nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości Kart na posiłki do kwoty 190 zł miesięcznie.

Dodatkowo wnioskodawca wskazał, iż przepisy nie definiują pojęcia "posiłek". Wnioskodawca wskazuje, że celem rozstrzygnięcia tego pojęcia najeży sięgnąć do języka potocznego, na podstawie którego przez posiłek należy rozumieć pożywienie, bez względu na postać, w jakiej zostanie nabyte, tj. czy jest to danie gotowe do spożycia, czy też ma postać produktów spożywczych gotowych do spożycia bez dalszej obróbki.

Jednocześnie wnioskodawca podkreśla, iż ograniczenia swobody pracowników w realizacji uprawnień wynikających z Kart na posiłki powodują, że w praktyce pracownicy mogą za nie nabyć wyłącznie posiłki u ograniczonego grona Akceptantów. Tym samym, nie mają oni realnej możliwości wykorzystania środków w innym celu, co powoduje że Karty na posiłki nie mogą być uznane za uniwersalne narzędzie do regulowania ich zobowiązań, a zatem nie stanowią ekwiwalentu pieniędzy.

Reasumując wnioskodawca uważa, iż w opisanym stanie faktycznym będzie miał zastosowanie § 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r., w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstaw/ wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. W konsekwencji wnioskodawca nie będzie miał obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu udostępnionych pracownikom spółki Kart na posiłki.

Mając na uwadze treść wniosku z dnia 29 maja 2013 r. doręczonego dnia 5 września 2013 r. oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez z siedzibą w we wniosku o wydanie interpretacji w przedmiocie nieuwzględniania w podstawić wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości przekazanych pracownikom spółki przedpłaconych kart na posiłki uznać należy za nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r., o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Postawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników nie stanowią przychody, których katalog został zawarty w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe., gdzie w § 2 ust. 1 pkt 11 wskazuje się, że z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wyłączone są te przychody stanowiące wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu - do wartości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 90 zł.

Pomimo, że w polskim systemie prawnym nie została określona definicja karty przedpłaconej, nalepy uznać ją za rodzaj karty płatniczej zasilanej do określonej wartości. Wydawana jest bez konieczności posiadania rachunku osobistego w banku, nie jest też przyznawany jej użytkownikowi kredyt. Rolą tych kart jest zapewnienie pracownikom środków pieniężnych, bez konieczności wydawania (posiadających formę materialną) znaków pieniężnych (np. banknotów) lub znaków legitymacyjnych. Transakcje dokonywane przy jej użyciu są autoryzowane do wysokości salda na specjalnym technicznym rachunku, który należy zasilić przed użyciem karty. Taka karta nie musi być personalizowana, tj. nie zawsze umieszczane jest na niej imię i nazwisko użytkownika. Karta przed płaco na umożliwia przekazywanie zasilonej karty innym osobom, jako na przykład karty podarunkowej czy karty podróżnej. Z technicznego punktu widzenia, karta przedpłacona jest bardzo zbliżona do karty debetowej bowiem identyczny sposób przebiega proces autoryzacji transakcji, ich ewidencji i rozliczeń.

Z kolei kartę płatniczą, zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 1376) oraz zgodnie art. 2 pkt 7 z ustawy z dnia 12 września 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 1232), jest karta identyfikująca wydawcę i upoważnionego posiadacza, uprawniająca do wypłaty gotówki lub dokonywania zapłaty, a w przypadku karty wydanej przez bank lub instytucję ustawowo upoważnioną do udzielania kredytu - także do dokonywania wypłaty gotówki lub zapłaty z wykorzystaniem kredytu.

Z powyższej o wynika, iż karty przedpłaconej (niekoniecznie przypisanej do konkretnej osoby) nie należy i utożsamiać z bonem czy talonem lub też innym znakiem legitymacyjnym uprawniającym konkretną osobę będącą pracownikiem do wymiany na usługę czy towar tj. formą niepieniężnej o zakupu posiłku. Z posiadania karty przedpłaconej jako nośnika prawa wypływa jedynie zobowiązanie do określonego zachowania mocą odpowiednich postanowień zawartych między pracownikiem a dostawcą kart, za nieprzestrzeganie których posiadacz karty ponosi jedynie odpowiedzialność względem drugiej strony umowy tj. dostawcy kart.

Zatem kartę tą należy uznać za świadczenie pieniężne z uwagi na jej zakwalifikowanie jako instrumentu dostępu do określonych wartości pieniężnych, co finalnie umożliwia regulowanie zobowiązań pieniężnych takich, jak płatność za towary lub usługi. Skoro karta przedpłacona jest środkiem płatniczym, za pomocą której pracodawca zapewnia pracownikom dostęp do środków pieniężnych, to brak jest podstaw, aby nie uznać że pracownik otrzymuje de facto ekwiwalent w formie świadczenia pieniężnego.

Reasumując karty przedpłaconej nie można utożsamiać z finansowanym przez pracodawcę bonem żywieniowym polegającym na udostępnianiu pracownikom posiłków do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu do wysokości o wartości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 190. 00 zł

W konsekwencji powyższego, w świetle § 2 ust. 1 pkt 11 ww.l rozporządzenia, należy stwierdzić, iż wartość otrzymywanych przez pracowników kart przedpłaconych będzie stanowiła podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Natomiast w przedmiocie dotyczącym zdefiniowania pojęcia "posiłek" Zakład odmawia wydania interpretacji,

Jednoznaczny sposób ujęcia w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przez ustawodawcę zakresu przedmiotowego wniosków o wydanie pisemnej interpretacji, uniemożliwia Zakładowi dokonanie wykładni definicji "posiłek".

Rozstrzygnięcie takie nie wymaga zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia danin o charakterze publicznoprawnych, czy też składek na ubezpieczenia społeczne.

W związku z tym, Zakład poprzestaje na oświadczeniu wnioskodawcy, iż wartość Kart przepłaconych uprawnia pracowników do nabywania gotowych posiłków, traktując takie wskazanie jako element stanu faktycznego.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.