DI/100000/451/1196/2013 - Premia uznaniowa w okresie niewykonywania pracy a podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za nieprawidłowe stanowisko zawarte we wniosku z dnia 23 sierpnia 2013 r., doręczonym dnia 30 sierpnia 2013 r., przez przedsiębiorcę (...) z siedzibą w (...) w przedmiocie braku obowiązku wliczania do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe wartości premii uznaniowej przyznanej pracownikom w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, zasiłku macierzyńskiego, opiekuńczego i świadczenia rehabilitacyjnego.

W dniu 30 sierpnia 2013 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) z siedzibą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca w treści złożonego wniosku wskazał, iż zgodnie z praktyką obowiązującą w spółce pracodawca przyznaje pracownikom wedle uznania premię uznaniową (nagrodę). Premia ta stanowi przychód pracownika ze stosunku pracy w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zasady przyznawania premii uznaniowej nie są nigdzie zapisane. Jednak z praktyki przyznawania premii, która ukształtowała się w spółce, wynika że może ona być przyznana i wypłacona także w okresach nieobecności pracownika. Dotyczy to wszystkich okresów nieobecności wskazanych w § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tj. w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego _? macierzyński ego* opiekuńczego i świadczenia rehabilitacyjnego.

Pracownik zachowuje zatem prawo do premii uznaniowej pomimo ww. nieobecności.

Spółka nie wlicza wobec tego premii do podstawy wymiaru zasiłku. Premia jest natomiast wliczana do podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe.

W tym stanie faktycznym wnioskodawca powziął wątpliwości, czy w przypadku, gdy praktyka obowiązująca w spółce stanowi wyraźnie, że w ww. okresach nieobecności pracownik zachowuje prawo do nabycia premii i premia ta jest mu wypłacana w tych okresach, spółka prawidłowo wlicza tę premię do podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż nie powinien wliczać premii uznaniowych przyznawanych w ww. okresach do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe.

Uzasadnienia swojego stanowiska spółka upatruje w tym przypadku w treści § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, który ma zdaniem wnioskodawcy w opisanym przypadku zastosowanie.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie interpretacji uznać należy za nieprawidłowe.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej, lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne, lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie, zaś w ust. 2, że wniosek o wydanie interpretacji może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych.

Zgodnie natomiast z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r., o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.), w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Natomiast w myśl art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 1998 r. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.), jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z art. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, ubezpieczenia społeczne obejmują ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe. Natomiast w myśl art. 20 ust. 1 tej ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia chorobowe i wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Przepis § 2 ust. 1 pkt 24 przywołanego przez wnioskodawcę rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi, iż składniki wynagrodzenia, do których pracownik ma prawo w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, w myśl postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego wynagrodzenia lub zasiłku nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Z powyższego wywieść należy, iż przychody pracownika ze stosunku pracy, które uzyskuje on w okresie pobierania wynagrodzenia za czas choroby oraz zasiłków są wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jedynie wówczas, gdy z przepisów wewnętrznych regulujących kwestie wynagradzania pracowników wynika jednoznacznie prawo pracownika do tych świadczeń za ten okres. W przypadku więc, gdyby regulacji tego typu nie było u danego pracodawcy przychody, które pracownik otrzymuje w okresie choroby lub w okresie pobierania zasiłków stanowić będą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Ponadto, zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby przebywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński.

Podkreślenia wymaga, iż pobieranie zasiłku macierzyńskiego stanowi odrębny od umowy o pracę tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalno - rentowych. W tym okresie pracownik nie podlega pracowniczym ubezpieczeniom społecznym (art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Z treści art. 18 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w przypadku ubezpieczonych pobierających zasiłek macierzyński stanowi kwota tego zasiłku

Istotnym jednak jest, iż wypłata oraz wysokość premii uznaniowej zależy od woli pracodawcy i z racji jej uznaniowości, nie stanowi ona składnika wynagrodzenia. Brak jest zapisów dotyczących obiektywnych kryteriów, których spełnienie powodowałoby powstanie po stronie pracodawcy obowiązku wypłaty takiej premii, a po stronie pracownika roszczenia o wypłatę tego świadczenia, Natomiast absencja chorobowa nie jest kryterium branym pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o przyznaniu i wypłacie premii.

Wobec tego w żaden sposób nie można ustalić jaka część nagrody przysługuje za okres choroby lub pobierania zasiłków, a jaka za okres wykonywania pracy skoro pracownik może otrzymać nagrodę również za okres choroby lub pobierania zasiłków, gdy zarówno wypłata nagrody jak i j ej wysokość zależy od decyzji pracodawcy.

W konsekwencji więc od wartości wypłaconej premii uznaniowej - niezależnie od tego czy prawo do niej zostało lub nie uregulowane w wewnętrznych przepisach obowiązujących u pracodawcy - należnej pracownikowi także za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, powinny zostać naliczone składki na ubezpieczenie chorobowe.

W przypadku premii uznaniowej nie ma zastosowania regulacja § 2 ust. 1 pkt 24 przywołanego przez wnioskodawcę rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.