DI/100000/451/1170/2013 - Umowa zlecenia a składki na ubezpieczenia społeczne.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t, j. Dz. U. z 2013 r. poz. 672) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku stanowisko zawarte we wniosku przedsiębiorcy (...) prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...), złożonym w dniu 23 sierpnia 2013 r., a dotyczącym braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne za osobę zatrudnioną na podstawie umowy zlecenia, która dodatkowo pobiera zasiłek macierzyński z tytułu umowy o pracę, uznaje za:

* prawidłowe co do zasady, iż nie zachodzi obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu umowy zlecenia;

* nieprawidłowe co do uzasadnienia w sprawie braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu umowy zlecenia.

Dnia 23 sierpnia 2013 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 21 sierpnia 2013 r., złożony przez pana (...) prowadzącego działalność gospodarcza pod nazwą (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek ten został uzupełniony pismem w dniu 23 września 2013 r.,

Wnioskodawca wskazał, że zagadnienie będące przedmiotem ww. wniosku dotyczy obowiązku opłacania składek przy zbiegu tytułów ubezpieczenia. Przedsiębiorca współpracuje z kobietą - zleceniobiorcą na podstawie umowy zlecenie, za którą odprowadza tylko składkę na ubezpieczenie zdrowotne, gdyż osoba ta posiada drugi tytuł do ubezpieczenia z tytułu umowy o pracę zawartą z inną firmą, przy czym wynagrodzenie z umowy o pracę jest wyższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Zleceniobiorca od czerwca 2013 przebywa na urlopie macierzyńskim z tytułu umowy o pracę i otrzymuje z tego tytułu zasiłek macierzyński, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział (...) Wydział Zasiłków odpowiadając pismem nr (...) z dnia (...) stwierdza, iż podjęcie dodatkowej umowy zlecenie w naszej firmie, nie może być podstawą do odmówienia prawa do zasiłku macierzyńskiego.

Na tle powyższego stanu faktycznego wnioskodawca powziął wątpliwości, jakie składki będą opłacane z tytułu umowy zlecenia przy jednoczesnym pobieraniu zasiłku macierzyńskiego z innego tytułu (inny pracodawca), oraz jakie należy sporządzić dokumenty rozliczeniowe? Czy korzystanie z urlopu rodzicielskiego przez zleceniobiorcę zmienia tytuły ubezpieczeń?

W uzupełnieniu wniosku z dnia 19 września 2013 r. (data wpływu do Oddziału ZUS w Gdańsku dnia 23 września 2013 r.) przedsiębiorca stwierdził, że z tytułu umowy zlecenia podpisanej z osobą przebywającą na urlopie macierzyńskim z innego tytułu (inny pracodawca), przedsiębiorca - zleceniodawca opłaca wyłącznie składkę na ubezpieczenie zdrowotne z tytułem ubezpieczenia 04.11.00. W ocenie przedsiębiorcy zleceniobiorca posiada drugi tytuł ubezpieczenia z tytułu umowy o pracę zawartą z inna firmą, zaś wynagrodzenie z umowy, o pracę jest wyższe niż minimalne wynagrodzenie, z którego są odprowadzane pełne składki na ubezpieczenie społeczne.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku, zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji uznać należy za prawidłowe co do zasady, iż nie zachodzi obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu umowy zlecenia,

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Zgodnie natomiast z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r., Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.), w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz

Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Ubezpieczeniom społecznym w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych podlega obowiązkowo osoba, która posiada określony tytuł do ubezpieczeń wskazany przez ustawodawcę. Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym uregulowane zostały w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.). W art. 6 ust. 1 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ustawodawca wskazał wszystkie podmioty objęte obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych. Oznacza to, że osoba, której cechy jako podmiotu ubezpieczenia społecznego zostały określone w tym przepisie, zostaje objęta tymi ubezpieczeniami i staje się stroną stosunku ubezpieczenia społecznego. Wyliczenie to jest wyczerpujące i ma charakter zamknięty.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia jeżeli nie są uczniami gimnazjów, szkół ponadginmazjalnych, szkół ponadpodstawowych lub studentami, do ukończenia 26 lat.

W myśl natomiast postanowień art. 6 ust. 1 pkt 19 powyższej ustawy, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami przebywającymi na urlopach wychowawczych lub pobierającymi zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Jednak w sytuacji gdy osoba, która pobiera zasiłek macierzyński, do którego prawo nabyła z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, dodatkowo została zatrudniona przez inny podmiot niż pracodawca na podstawie umowy zlecenia, zastosowanie w zakresie ustalenia obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne znajduje przepis art. 9 ust. 1c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z treścią tego przepisu, zleceniobiorcy, spełniający jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego. Mogą one jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych, tytułów. Powyższe oznacza, iż osoba pobierająca zasiłek macierzyński zatrudniona jednocześnie na umowę zlecenia podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pobierania tego zasiłku, zaś z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia ubezpieczenia emerytalne i rentowe mają dla takiej osoby charakter dobrowolny. Należy jednak pamiętać, iż w przypadku skorzystania przez zleceniobiorcę z prawa do dobrowolnego podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu umowy zlecenia, obowiązkowe jest dla niej ubezpieczenie wypadkowe, co wynika z treści art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Mając powyższe uregulowania na uwadze, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku nie mógł uznać stanowiska wnioskodawcy za prawidłowe w całości, gdyż o braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu umowy zlecenia w zbiegu z pobieraniem zasiłku macierzyńskiego nie decyduje fakt posiadania przez zleceniobiorcę tytułu do ubezpieczeń społecznych w postaci zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wynagrodzeniem wyższym od minimalnego.

W związku z czym stanowisko wnioskodawcy w części dotyczącej uzasadnienia wskazującego na brak obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu umowy zlecenia należało uznać za nieprawidłowe.

Ponadto Zakład Ubezpieczeń Społecznych zawiadamia, iż zgodnie z art. 66 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 267) nie jest właściwy rzeczowo do rozstrzygania w zakresie podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu - w tym zakresie wnioskodawca winien zwrócić się do właściwego miejscowo Dyrektora Oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia. Zgodnie bowiem z art. 109 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.), Dyrektor Oddziału Wojewódzkiego Funduszu rozpatruje indywidualne sprawy z zakresu ubezpieczenia zdrowotnego, zaś do indywidualnych spraw z zakresu ubezpieczenia zdrowotnego zalicza się między innymi sprawy dotyczące podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu. Jednocześnie zgodnie z art. 66 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego odrębne podanie złożone zgodnie z zawiadomieniem, o którym mowa w art. 66 § 1, w terminie czternastu dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Dodatkowo należy podkreślić, iż sposób ujęcia przez ustawodawcę w dyspozycji art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zakresu przedmiotowego wniosków o wydanie pisemnej interpretacji uniemożliwia wydanie interpretacji w sprawach dotyczących możliwości podjęcia dodatkowego zatrudnienia w trakcie pobierania zasiłku macierzyńskiego. Ponadto problem związany z potwierdzeniem prawidłowości kodu podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad sporządzania dokumentów rozliczeniowych nie dotyczą materii, o której mowa w art. 10 ust. 1 ustawy O swobodzie działalności gospodarczej w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Kwestie te mają charakter techniczny, i nie dotyczą zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę o charakterze publicznoprawnym, w związku z czym brak jest podstaw do wydania także w tym względzie pisemnej interpretacji. W tych kwestiach wnioskodawca zachowuje prawo do wystawienia do właściwej (zgodnie z miejscem swojej siedziby) terenowej jednostki organizacyjnej Zakładu z zapytaniem na zasadach ogólnych regulowanych przepisami ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Sądu Okręgowego - Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.