DI/100000/451/1103/2013 - Bony żywieniowe i karty przedpłacone a podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672) związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje stanowisko zawarte we wniosku z dnia 1 sierpnia 2013 r., doręczonym dnia 6 sierpnia 2013 r., za:

- prawidłowe w części dotyczącej ustalenia czy współfinansowane przez spółkę i oferowane pracownikom bony żywieniowe będą stanowiły podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne,

- nieprawidłowe w części dotyczącej ustalenia czy współfinansowane przez spółkę i oferowane pracownikom karty przedpłacone będą stanowiły podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Dnia 6 sierpnia 2013 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w (...) wpłynął wniosek z dnia 1 sierpnia 2013 r. o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 27 sierpnia 2013 r. doręczonym dnia 2 września 2013 r.

Wnioskodawca wskazał, iż zapewnia pracownikom ciepły posiłek w formie cateringu. Zgodnie z art. 232 Kodeksu pracy i rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. pracownicy nie są uprawnieni do ich otrzymywania, spółka zapewnia jednak posiłki dla pracowników bez odpłatności.

Pracownicy odprowadzają należny podatek od wykorzystanych posiłków oraz składki na ubezpieczenia społeczne od wartości powyżej 190 zł.

Spółka zamierza wprowadzić zamiennie zamiast posiłków bony żywieniowe lub przedpłaconą kartę (...) z firmy (...).

Z uwagi na takt, że zapewnienie posiłków jest dobrowolne, spółka planuje w przyszłości wprowadzić częściową odpłatność pracownika za przekazane świadczenia z tego tytułu.

Zdaniem spółki bony żywieniowe lub karty przedpłacone spełnią wymogi pozwalające na uznanie, że świadczenie to zgodnie z § 2 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w przypadku częściowej odpłatności przez pracownika będzie wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Korzyść materialna w postaci bonów żywieniowych lub kart (...) będzie stanowić przychód w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Korzyść będzie zagwarantowana pracownikowi w przepisach o wynagrodzeniu i będzie polegała na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów i usług.

Uzupełniając wniosek pismem z dnia 27 sierpnia 2013 r. doręczonym dnia 2 września 2013 r. wnioskodawca wskazał, iż jego wolą nie jest przesądzenie, iż bony żywieniowe i przedpłacone karty (...) z firmy (...) o których traktuje wniosek, będą stanowić przychód w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Przedsiębiorca informuje również, iż korzyści materialne, o których mowa we wniosku będą zagwarantowane pracownikom w przepisach o wynagradzaniu i będą polegały na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług. Wnioskodawca wnosi jedynie o ustalenie czy wspomniane korzyści będą stanowiły podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Mając na uwadze treść wniosku z dnia 1 sierpnia 2013 r. doręczonego dnia 6 sierpnia 2013 r. oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez (...) we wniosku o wydanie interpretacji uznać należy za prawidłowe w części dotyczącej ustalenia czy współfinansowane przez spółkę i oferowane pracownikom bony żywieniowe będą stanowiły podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz za nieprawidłowe w części dotyczącej ustalenia czy współfinansowane przez spółkę i oferowane pracownikom karty przedpłacone będą stanowiły podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Postawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników nie stanowią przychody, których katalog został zawarty w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. W powyższym katalogu zawartym w § 2 rozporządzenia mieszczą się m.in. w pkt 26 - korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

W świetle powołanej regulacji prawnej, korzyści materialne nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jeżeli wynikają z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu oraz mają formę niepieniężną zakupu po cenach niższych niż detaliczne lub formę usług, a pracownik poniósł za nie częściową choćby symboliczną odpłatność.

Wskazany przepis rozporządzenia ma zastosowanie również do składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe. W myśl bowiem art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na te ubezpieczenia stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe, przy czym nie znajduje zastosowania ograniczenie wysokości rocznej podstawy wymiaru składek, o którym mowa w art. 19 ust. 1 tej ustawy.

Podsumowując, jeżeli świadczenie na rzecz pracownika wynikające z przepisów o wynagradzaniu przybiera postać zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz nie stanowi ekwiwalentu w formie pieniężnej i stanowi przychód uzyskiwany przez pracownika w ramach stosunku pracy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, to zostanie ono wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie powołanego wyżej przepisu rozporządzenia. Powyższe warunki spełniają bony żywieniowe uprawniające do wymiany ich na towar lub usługę. Inaczej zaś przedstawia się sytuacja, jeśli chodzi o karty przedpłacone.

Pomimo, że w polskim systemie prawnym nie została określona definicja karty przedpłaconej, należy uznać ją za rodzaj karty płatniczej zasilanej do określonej wartości. Wydawana jest bez konieczności posiadania rachunku osobistego w banku, nie jest też przyznawany jej użytkownikowi kredyt. Rolą tych kart jest zapewnienie pracownikom środków pieniężnych, bez konieczności wydawania (posiadających formę materialną) znaków pieniężnych (np. banknotów) lub znaków legitymacyjnych. Transakcje dokonywane przy jej użyciu są autoryzowane do wysokości salda na specjalnym technicznym rachunku, który należy zasilić przed użyciem karty. Taka karta nie musi być personalizowana, tj. nie zawsze umieszczane jest na niej imię i nazwisko użytkownika. Karta przedpłacona umożliwia przekazywanie zasilonej karty innym osobom, jako na przykład karty podarunkowej czy karty podróżnej. Z technicznego punktu widzenia, karta przedpłacona jest bardzo zbliżona do karty debetowej bowiem w identyczny sposób przebiega proces autoryzacji transakcji, ich ewidencji i rozliczeń.

Z kolei kartą płatniczą zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 1376) oraz zgodnie art. 2 pkt 7 z ustawy z dnia 12 września 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 1232), jest karta identyfikująca wydawcę i upoważnionego posiadacza, uprawniająca do wypłaty gotówki lub dokonywania zapłaty, a w przypadku karty wydanej przez bank lub instytucję ustawowo upoważnioną do udzielania kredytu - także do dokonywania wypłaty gotówki lub zapłaty z wykorzystaniem kredytu.

Z powyższego wynika, iż karty przedpłaconej nie należy utożsamiać z bonem czy talonem lub też innym znakiem uprawniającym do wymiany na usługę czy towar tj. formą niepieniężnego zakupu po cenach, niższych niż detaliczne lub formą usług, przysparzającą pracownikowi korzyści materialnych.

Zatem kartę tą należy uznać za świadczenie pieniężne z uwagi na jej zakwalifikowanie jako instrumentu dostępu do określonych wartości pieniężnych, co finalnie umożliwia regulowanie zobowiązań pieniężnych takich, jak płatność za towary łub usługi. Skoro karta przedpłacona jest środkiem płatniczym, za pomocą której pracodawca zapewnia pracownikom dostęp do środków pieniężnych, to brak jest podstaw, aby nie uznać że pracownik otrzymuje świadczenie pieniężne.

W konsekwencji powyższego, na mocy § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia, należy stwierdzić, iż otrzymywane przez pracowników karty przedpłacone stanowią świadczenia pieniężne i będą stanowiły podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.