DI/100000/451/1061/2013 - Obliczanie składki na ubezpieczenie wypadkowe.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1147 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za nieprawidłowe stanowisko zawarte we wniosku z dnia 24 lipca 2013 r., doręczonym dnia 29 lipca 2013 r. przedsiębiorcy (...) z siedzibą w (...) sprawie ustalenia wysokości składki na ubezpieczenie wypadkowe.

Dnia 29 lipca 2013 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) z siedzibą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

We wstępie wniosku o wydanie pisemnej interpretacji wnioskodawca wskazał, iż zgodnie z aktem notarialnym z dnia 26 marca 2013 r. (Rep. A ....) z dniem 1 kwietnia 2013 r. Pan (...) prowadzący indywidualnie działalność gospodarczą pod firmą (...) z siedziba w (NIP ...) wniósł do spółki pod firmą (...) Z siedzibą w (...) (NIP ...) aportem swoje przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego tj.: zespól składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej za wyjątkiem nieruchomości, które stanowią własność przedsiębiorcy i które z dniem wniesienia aportu zostały spółce wynajęte na podstawie zawartej umowy najmu, Wniesienie do spółki przedsiębiorstwa osoby fizycznej połączone było z przejęciem przez spółkę wszystkich zobowiązań i należności związanych z prowadzeniem wnoszonego przedsiębiorstwa. Z punktu widzenia prawa pracy doszło do przejścia zakładu pracy na nowego pracodawcę w trybie art. 23¹ Kodeksu pracy, co oznacza, iż spółka z mocy prawa stała się stroną dotychczasowych stosunków pracy. Spółka zgłosiła do ZUS przejęcie wszystkich pracowników. Zmiana organizacyjno-prawna przedsiębiorstwa:

Spółka zatem płaci składki w wysokości ustalonej dla swojego poprzednika w wysokości Wnioskodawca nadmienia również, iż dotychczasowy przedsiębiorca poczynając od dnia 1 kwietnia 2013 r. prowadzi jednocześnie odrębną działalność gospodarczą pod firmą (...) (PKD- wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi), gdzie zatrudnia pracownika na podstawie umowy o pracę obowiązującą począwszy od dnia 1 kwietnia 2013 r.

Wnioskodawca powziął, na tle wyżej opisanego stanu faktycznego, wątpliwości odnośnie tego, czy spółka komandytowa nadal uprawniona jest do płacenia składki na ubezpieczenie wypadkowe według stopy procentowej, która obowiązywała jej poprzednika prawnego; a także czy zachowuje prawo do ustalenia składki procentowej na następny okres w oparciu o składane informacje ZUS IWA przez podmiot wniesiony w postaci aportu.

Spółka uważa, iż w opisanej wyżej sytuacji faktycznej składkę na ubezpieczenie wypadkowe spółka będzie płacić według stopy procentowej, która obowiązywała poprzednika prawnego, Ponadto zachowa ona prawo do ustalania składki procentowej na następny okres w oparciu o składane informacje ZUS IWA przez podmiot wniesiony w postaci aportu. Podstawą prawną ww. stanowiska jest art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w zw. z art. 93a § 2 pkt 2 Ordynacji podatkowej.

Stanowisko wnioskodawcy zostało poparte w orzecznictwie sądowym. Jak wynika z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 maja 2010 r. (I UK 8/10)- osobowa spółka jawna, do której wkład na pokrycie udziałów w postaci swojego przedsiębiorstwa wniosła osoba fizyczna, zachowuje prawo do opłacania składek na ubezpieczenie wypadkowe według stopy procentowej obowiązującej tę osobę fizyczną, jeśli nie ustalono zmiany okoliczności, o których mowa w art. 28, art. 29 i art. 30 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 z późn. zm.). W ocenie Sądu Najwyższego zastosowanie tutaj ma art. 93a § 2 pkt 2 Ordynacji podatkowej, który wprost przewiduje, że utworzona i niemąjąca osobowości prawnej spółka osobowa, do której osoba fizyczna prowadząca przedsiębiorstwo wniosła na pokrycie udziału wkład w postaci swojego przedsiębiorstwa, wstępuje we wszelkie prawa i obowiązki przewidziane w przepisach prawa podatkowego oraz - zgodnie z odesłaniem zawartym w art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - we wszelkie prawa i obowiązki przewidziane w przepisach ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, które dotyczą przekształconego przedsiębiorstwa poprzednio prowadzonego przez osobę fizyczną. Tego typu uniwersalne przekształcenie organizacyjno-prawne stanowi kontynuację dotychczasowego przedsiębiorstwa w zmienionej formie organizacyjno-prawnej spółki jawnej, która w zakresie normatywnego oddziaływania przepisów prawa jest uniwersalnym sukcesorem prawnym osoby fizycznej, która wniosła do osobowej spółki jawnej wkład w postaci swojego przedsiębiorstwa, w każdym zakresie praw i obowiązków podatkowych, a z mocy odesłania do art. 93a Ordynacji podatkowej zawartego w art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - także w zakresie praw i obowiązków dotyczących należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, w tym na ubezpieczenie wypadkowe. Nowopowstała osobowa spółka jawna, która jest w wymienionych zakresach uniwersalnym sukcesorem prawnym osoby fizycznej prowadzącej tę samą pozarolniczą działalność, która wniosła jako wkład swoje przedsiębiorstwo na pokrycie udziału w utworzonej spółce jawnej, zachowuje zatem prawo do opłacania składek na ubezpieczenie wypadkowe według dotychczasowej stopy procentowej (obowiązującej jego poprzednika prawnego). Powyższe rozważania zachowują, w ocenie wnioskodawcy, w pełni swoją aktualność w przypadku, gdy mamy do czynienia z inną spółką osobową tj. spółką komandytową, do której osoba fizyczna prowadząca przedsiębiorstwo wniosła na pokrycie udziału wkład w postaci swojego przedsiębiorstwa.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje;

Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w zakresie dopuszczalności odprowadzania przez spółkę składki na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości obowiązującej jej poprzednika prawnego uznać należy za nieprawidłowe.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Jednocześnie zgodnie art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447, z późn. zm.), w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zgodnie natomiast z przepisami ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 z późn. zm.) wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, jaką zobowiązany jest stosować płatnik składek ustala się na okres roku składkowego obejmującego okres od dnia 1 kwietnia danego roku do dnia 31 marca następnego roku. Wysokość tej stopy jest ustalana na zasadach określonych powołaną ustawą dla wszystkich podmiotów posiadających status płatnika składek na ubezpieczenie wypadkowe w rozumieniu ustawy z dnia 13.10. 1998. r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z art. 27 ww. ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe ustala się na rok składkowy. Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatnika składek zgłaszającego do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych wynosi 50% najwyższej stopy procentowej ustalonej na dany rok składkowy dla grup działalności, zgodnie z zasadami określonymi w art. 30 (art. 28). Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatnika składek zgłaszającego do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych, któremu Zakład nie ustalił kategorii ryzyka z uwagi na brak obowiązku przekazywania informacji o danych do ustalenia składki na ubezpieczenie wypadkowe - ZUS IWA, przez trzy kolejne, ostatnie lata kalendarzowe, wynosi tyle, co stopa procentowa określona dla grupy działalności, do której należy (art. 33 ust. 1 w związku z art. 28 ust. 2). Jeżeli płatnik składek zgłaszany jest w Zakładzie w okresie od dnia 1 stycznia danego roku do dnia 31 marca następnego roku, liczbę ubezpieczonych ustala się w oparciu o liczbę ubezpieczonych podlegających zgłoszeniu do ubezpieczenia wypadkowego w miesiącu kalendarzowym, od którego płatnik składek został zgłoszony w Zakładzie (art. 28 ust. 4). Płatnik składek zgłaszający do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych należy do grupy działalności ustalonej dla jego rodzaju działalności według PKD ujętego w rejestrze REGON w dniu 31 grudnia poprzedniego roku (art. 29 ust. 1). Płatnik składek zgłoszony w Zakładzie w okresie od 1 stycznia danego roku do dnia 31 marca następnego roku należy do grupy działalności ustalonej dla jego rodzaju działalności według PKD ujętego w rejestrze REGON w dniu, od którego płatnik składek jest w Zakładzie zgłoszony (art. 29 ust. 2).

Grupy działalności oraz przypisaną im wysokość stopy procentowej składki określa załącznik Nr 2 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków (Dz. U. Nr 200, poz. 1692 ze zm.).

Przepisy ustawy stanowią, że stopa procentowa składki jest ustalana płatnikowi składek. Ww. ustawa nic zawiera przepisów szczególnych, które regulowałyby kwestię możliwości sukcesji uprawnienia do posługiwania się określoną wartością stopy procentowej składki jaka obowiązywała innego płatnika.

Trzeba także podkreślić, iż obowiązek posługiwania się w danym roku składkowym określoną wysokością stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe przez danego płatnika składek nie może być postrzegany jako zobowiązanie czy uprawnienie, które przechodziłoby na następcę prawnego, ponieważ obowiązek posługiwania się określoną wysokością stopy procentowej składki, ustaloną na zasadach wskazanych w ustawie o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, wynika wprost z przepisów tej ustawy i nie jest to prawo czy uprawnienie przysługujące danemu płatnikowi. Płatnik spełniający określone ustawą warunki, jest zobowiązany do stosowania danej wysokości stopy procentowej składki. Zobowiązanie to wygasa wraz z ustaniem pełnienia funkcji płatnika albo z zakończeniem danego roku składkowego. Od nowego roku składkowego obowiązująca płatnika stopa procentowa składki jest ustalana na nowo. Wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe w świetle przepisów ww. ustawy uzależniona jest od takich czynników jak: rodzaj działalności danego płatnika, liczba zgłaszanych ubezpieczonych, a w przypadku płatników, którym stopę tą wylicza ZUS - także od wskaźnika korygującego, o którym mowa w art. 28 ust. 2 w związku z art. 31. Dopuszczenie zasady sukcesji wysokości stopy procentowej składki mogłoby hipotetycznie prowadzić do sytuacji, w której płatnik składek stosowałby stopę procentową składki, której wysokość nie byłaby w żaden sposób powiązana z sytuacją faktyczną danego płatnika i nie miałaby ona uzasadnienia w przepisach ustawy określających sposób jej ustalenia dla danego płatnika składek,

W tym miejscu należy wskazać, iż w myśl art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych do należności z tytułu składek stosuje się odpowiednio art. 93 Ordynacji podatkowej. Definicja należności z tytułu składek zawarta jest w art. 24 ust. 2 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który stanowi, iż należnościami są składki, odsetki za zwłokę, koszty egzekucyjne, koszty upomnienia i dodatkowa opłata. Tym samym ustawodawca w przywołanym przepisie odnosi się do określonych świadczeń pieniężnych należnych od danego podmiotu z tytułu pełnienia funkcji płatnika składek za ubezpieczonych, do uzyskania których uprawniony jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Wysokość stopy procentowej na ubezpieczenie wypadkowe, która ma bezpośredni wpływ na wysokość należności z tytułu składek, sama w sobie nie jest należnością z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, zatem nie przechodzi na następcę prawnego na zasadzie art. 93 Ordynacji podatkowej w zw. z art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Brak jest podstaw do zastosowania w tym miejscu jakiejkolwiek wykładni rozszerzającej. Powyższe oznacza, iż wraz z pojawieniem się nowego płatnika składek konieczne jest ustalenie przypisanej jedynie dla niego (w oparciu o wskazane powyżej zasady) stopy wypadkowej składki na ubezpieczenie wypadkowe. Przywołane przez przedsiębiorcę w treści opisu stanu faktycznego okoliczności, w postaci braku zmian w poziomie zatrudnienia, charakterze i rodzaju prowadzanej działalności, czy też zmian ryzyk wypadkowych, nie mogą uzasadniać zaistnienia sukcesji wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, która to instytucja prawna, w ocenie Zakładu nie występuje w odniesieniu do stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, Zatem brak jest podstaw do ustalania stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowej dla nowego płatnika składek w oparciu o informacje ZUS IWA złożone przez innego płatnika (choćby był on poprzednikiem prawnym nowo utworzonej spółki).

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydala decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.