DI/100000/451/1038/2013 - Preferencyjna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447, z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r., nr 205 poz. 1585 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku (...) z dnia 20 lipca 2013 r. doręczonym dnia 22 lipca 2013 r. o wydanie pisemnej interpretacji dotyczącej ustalenia prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.

Dnia 22 lipca 2013 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w (...) wpłynął wniosek z dnia 20 lipca 2013 r., złożony przez (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 16 sierpnia 2013 r. doręczonym dnia 20 sierpnia 2013 r.

Wnioskodawca wnosi o wydanie interpretacji, iż spełnia wymagania z art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i w związku z tym jest uprawniony do przyjęcia jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej kwoty zadeklarowanej, nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia.

(...) wskazuje, iż w dniu 24 września 2009 r. przystąpił do projektu:

(...) współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, w ramach umowy nr: (...). W związku z powyższym, zawarł umowę z (...) reprezentowanym przez (...), działającego na podstawie pełnomocnictwa z dnia 15 września 2008 r., Umowa nr (...) o udzielenie Wsparcia szkoleniowo-doradczego.

Na mocy umowy, ww. otrzymał od beneficjenta wsparcia w formie nieodpłatnych usług szkoleniowo-doradczych dotyczących zagadnień związanych z podejmowaniem i prowadzeniem działalności gospodarczej. Wsparcie szkoleniowo-doradcze było udzielane w okresie realizacji projektu, tj. od dnia podpisania umowy do dnia 17 grudnia 2009 r.

Następnie, po ukończeniu szkolenia, wnioskodawca złożył wniosek o przyznanie dotacji. Zarejestrowana działalność gospodarcza stanowiła jeden z podstawowych warunków, ażeby skutecznie ubiegać się o pomoc de minimis.

W związku z powyższym, w dniu 19 stycznia 2010 r. wnioskodawca złożył wniosek o zarejestrowanie działalności gospodarczej. Dotacji mu nie przyznano, w związku z tym ww. wystąpił z wnioskiem o zawieszenie działalności gospodarczej od dnia 10 kwietnia 2010 r. W tym okresie wnioskodawca jedynie wpłacał składki na ubezpieczenia społeczne. Jako przewidywany okres zawieszenia działalności wskazał dzień 10 października 2010 r. Jednakże nigdy tej działalności nie wznowił, a więc zgodnie z ustawą o swobodzie działalności gospodarczej, po dwóch latach od dnia zawieszenia, organ ewidencyjny, po uprzednim pisemnym wezwaniu i wyznaczeniu dodatkowego trzydziestodniowego terminu na złożenie wniosku o wpis informacji o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej, powinien z urzędu dokonać wykreślenia działalności gospodarczej z ewidencji (art. 34 ust. 2 pkt 3 ustawy).

Wnioskodawca podkreśla, iż zgodnie z art. 18a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Z takiej możliwości opłacania składek od obniżonej podstawy wymiaru nie mogą skorzystać osoby, które prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy prowadziły pozarolniczą; wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

(...) wskazuje, iż w związku z tym, iż nie wykonuje działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej oraz pomimo posiadania wpisu w ewidencji działalności gospodarczej faktycznie nie prowadził działalności gospodarczej w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej, przysługuje mu prawo do przyjęcia jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Wnioskodawca powołuje się na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 8 stycznia 2013 r. WPI/200000/451/1489/2012, w której wskazano, iż: "w sytuacji prowadzenia przez przedsiębiorcę we wcześniejszym okresie działalności gospodarczej, istotne staje się faktyczne prowadzenie i zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej, a nie tylko fakt posiadania uprawnień do jej prowadzenia". Podobne stanowisko zajęto w decyzji z dnia 15 lutego 2013 r. WPI/200000/451/108/2013. Natomiast w wyroku z dnia 21 marca 2006 r. o sygn. akt VI SA/Wa 2215/05, sąd stwierdził, iż: "wpis do ewidencji działalności gospodarczej jest swoistą deklaracją (zgłoszeniem) zamierzonej przez osobę fizyczną działalności, nie zaś dowodem, że działalność taka jest w istocie prowadzona (...)"

Wnioskodawca mając na względzie, iż w dniu 16 lipca 2013 r. złożył wniosek o wpis do CEIDG w celu zarejestrowania działalności gospodarczej, którą faktycznie obecnie zaczął prowadzić, wnosi o wydanie interpretacji, iż zajęte przez niego stanowisko jest poprawne i w związku z tym, jest uprawniony do obliczania składek zgodnie z art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, gdyż przed dniem 16 lipca 2013 r. przez okres ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych faktycznej nie prowadził działalności gospodarczej pomimo wpisu w CEIDG.

W piśmie uzupełniającym z dnia 16 sierpnia 2013 r. doręczonym dnia 20 sierpnia 2013 r., w odpowiedzi na pytanie czy intencją wnioskodawcy jest uzyskanie rozstrzygnięcia jedynie co do obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne w jego indywidualnej sprawie czy też również potwierdzenie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, iż w okresie przed 16 lipca 2013 r. wnioskodawca nie wykonywał działalności gospodarczej (czy też ww. nie posiada wątpliwości, co do faktu, iż nie wykonywał działalności gospodarczej i okoliczność tą można uznać za przyznaną a tym samym stanowiącą element opisu stanu faktycznego) wnioskodawca poinformował, iż jego intencją było uzyskanie rozstrzygnięcia jedynie co do obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne według zasad określonych w art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku stwierdza, co następuje:

Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie interpretacji uznać należy za prawidłowe.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych podkreśla, iż nie rozstrzyga co do okoliczności prowadzenia działalności gospodarczej przez wnioskodawcę w okresie przed 16 lipca 2013 r. Należy zaznaczyć, iż pisemna interpretacja nie ma charakteru aktu stosowania prawa. Organ nie ustanawia żadnej normy indywidualnej, lecz, wydając rozstrzygnięcie, przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów prawa i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do określonej sprawy indywidualnej działając przy tym, wyłącznie w ramach stanu faktycznego przedstawionego przez przedsiębiorcę, bowiem tryb wydawania decyzji z wniosku o wydanie pisemnej interpretacji wyklucza prowadzenie jakiegokolwiek postępowania dowodowego czy wyjaśniającego. W trybie wydawania decyzji z wniosku o wydanie pisemnej interpretacji organ nie posiada kompetencji do weryfikowania czy badania prawdziwości okoliczności faktycznych przedstawionych przez wnioskodawcę.

Stosownie do treści art. 18a ust. 1 powyżej ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), prawo do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru składek nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia przysługuje osobom, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy, tj. osobom prowadzącym działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych. Z kolei dyspozycja treści art. 18a ust. 2 powołanej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wskazuje, iż powyższy przepis nie ma zastosowania do osób, które:

- prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność;

- wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Należy zaznaczyć, że wystarczy, aby zakres wykonywanej przez daną osobę działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy tylko w części pokrywał się z czynnościami wykonywanymi w ramach łączącego ją uprzednio z tym pracodawcą stosunku pracy, żeby osoba rozpoczynająca prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej nie miała prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru składek nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia. Dopiero, gdy wykonywana praca w ramach prowadzonej działalności ma zupełnie inny charakter, niż zakres czynności wykonywanych w okresie zatrudnienia na podstawie umowy o pracę - osoba prowadząca działalność może skorzystać z preferencyjnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Argumentacja zawarta we wniosku - oświadczenie wnioskodawcy, iż faktycznie nie prowadził działalności w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej oraz jednoznaczne wskazanie, iż przedsiębiorca nie wykonuje działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy przemawiają za uznaniem stanowiska za słuszne.

W tym miejscu, odnosząc się do okoliczności przedstawionych przez wnioskodawcę dotyczących zależności pomiędzy formalnymi czynnościami podejmowanymi celem rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej a faktycznym jej podjęciem, należy wskazać, iż zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi.

W myśl art. 13 pkt 4 ww. ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne w następujących okresach: osoby prowadzące pozarolniczą działalność - od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Zgodnie ze wskazaniami doktryny i judykatury o prowadzeniu działalności gospodarczej rodzącej obowiązek ubezpieczenia społecznego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 13 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie decyduje sam wpis do ewidencji działalności gospodarczej.

W wyroku z dnia 4 grudnia 2007 r. w sprawie o sygn. akt VII SA/Wa 1578/07 WSA w Warszawie wskazał, iż zgłoszenie i wpis do ewidencji działalności gospodarczej stanowi tylko podstawę rozpoczęcia działalności gospodarczej w rozumieniu jej legalizacji i nie jest zdarzeniem, ani czynnością utożsamianą z podjęciem takiej działalności. Z tego powodu wpisowi nadawano zawsze charakter deklaratoryjny, a nie konstytutywny.

Określenie przez samego przedsiębiorcę daty rozpoczęcia działalności gospodarczej wpisywanej do ewidencji powoduje istnienie domniemania faktycznego, że z ta. datą działalność gospodarcza została podjęta i była prowadzona aż do czasu jej wykreślenia z ewidencji. Domniemanie faktyczne ma znaczenie dowodowe i może być obalone. Ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która wywodzi z niego skutki prawne.

W wyroku z dnia 13 listopada 2008 r. Sąd Najwyższy w sprawie o sygn. akt HUK 94/08 zważył, iż obowiązkowi ubezpieczeń społecznych podlega osoba faktycznie prowadząca działalność gospodarczą, (a więc wykonująca tę działalność), a nie osoba jedynie figurująca w ewidencji działalności gospodarczej na podstawie wpisu, która działalności tej nie prowadzi (nie wykonuje).

Z przedstawionego przez wnioskodawcę stanu faktycznego wynika, iż pomimo zarejestrowania działalności, dokonania stosownych zgłoszeń i opłacania składek na ubezpieczenia, nigdy nie została ona faktycznie rozpoczęta. Wnioskodawca utrzymuje, iż podejmował jedynie czynności formalne.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, iż w przypadku, gdy przedstawione przez wnioskodawcę w treści wniosku okoliczności nie są prawdziwe, wydana interpretacja nie wywołuje skutków prawnych.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.