DI/100000/43/978/2015 - Dopuszczalność opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej od podstawy wymiaru stanowiącej zadeklarowaną kwotę, nie niższą niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku przedsiębiorcy Pana (...) prowadzącego działalność gospodarczą w (...) z dnia 23 sierpnia 2015 r., złożonym w dniu 26 sierpnia 2015 r. (uzupełnionym pismem z dnia 24 września 2015 r., doręczonym dnia 25 września 2015 r.) w przedmiocie dopuszczalności opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej od podstawy wymiaru stanowiącej zadeklarowaną kwotę, nie niższą niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Dnia 26 sierpnia 2015 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek złożony przez przedsiębiorcę Pana (...) prowadzącego działalność gospodarczą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 24 września 2015 r., doręczonym dnia 25 września 2015 r.

Wnioskodawca wskazał, iż z dniem 7 lutego 2011 r. zarejestrował prowadzenie działalności gospodarczej pod firmą: (...), jednak z powodu jej nie rozpoczęcia z dniem 12 kwietnia 2011 r. zawiesił prowadzenie działalności gospodarczej, a następnie z dniem 2 listopada 2012 r. wyrejestrował zgłoszenie prowadzenia działalności gospodarczej z CEIDG. Za okres od rejestracji działalności do dnia zgłoszenia zawieszenia wnioskodawca opłacał składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. W wyżej wymienionym okresie pomimo dokonanej rejestracji nie prowadził działalności gospodarczej, nie uzyskał żadnego przychodu z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Nie był również ubezpieczony z innego tytułu. W dniu 31 lipca 2015 r. wnioskodawca zarejestrował w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej rozpoczęcie z dniem 3 sierpnia 2015 r. działalności gospodarczej pod firmą: (...). W dniu 5 sierpnia 2015 r. przedsiębiorca dokonał zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego w związku z zarejestrowaniem prowadzenia działalności gospodarczej. Przedsiębiorca nadmienia, że obecnie faktycznie rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej. Nie wykonuje jej na rzecz żadnego byłego pracodawcy. Nie łączą go również żadne umowy cywilnoprawne z byłymi pracodawcami; jak również nie podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu.

Przedsiębiorca powziął wątpliwość czy na podstawie art. 18a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych jest upoważniony do opłacania składek na ubezpieczenie społeczne od podstawy wymiaru określonej w art. 18a ust. 1 cyt. ustawy tj. w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej od zadeklarowanej kwoty, nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Wnioskodawca w uzupełnieniu swojego wniosku jednoznacznie wskazał, że w okresie 60 miesięcy przed rozpoczęciem działalności gospodarczej z dniem 3 sierpnia 2015 r. nie prowadził innej pozarolniczej działalności gospodarczej.

W ocenie wnioskodawcy, jest on upoważniony do opłacania składek na ubezpieczenie społeczne od podstawy wymiaru określonej w art. 18a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych tj. w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej od zadeklarowanej kwoty, nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia, gdyż w okresie 60 miesięcy poprzedzających rozpoczęcie prowadzenia działalności gospodarczej faktycznie jej nie prowadził, pomimo formalnego jej zarejestrowania w 2011 r. Zgodnie z treścią art. 18a ust. 1 cyt. ustawy: "Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia." Art. 18a ust. 2 stanowi natomiast, że: "Przepisy ust. 1 nie mają zastosowania do osób, które prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność oraz wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej."

Z treści wyżej wymienionych przepisów wynika, że o uprawnieniu do opłacania w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej składek na ubezpieczenia społeczne w obniżonej wysokości decyduje fakt rozpoczęcia wykonywania działalności. W kontekście uprawnień do opłacania składek w obniżonej wysokości zgłoszenie do CEIDG prowadzenia działalności ma więc, jak podkreśla wnioskodawca, charakter deklaratoryjny, a nie konstytutywny. Dopiero rzeczywiste wykonywanie działalności gospodarczej w okresie 60 miesięcy poprzedzających rozpoczęcie wykonywania działalności gospodarczej stanowi przesłankę negatywną uniemożliwiającą opłacanie składek w obniżonej wysokości zgodnie z treścią art. 18 ust. 2 pkt 1 cyt. ustawy. Na potwierdzenie swojego stanowiska przedsiębiorca przywołuje rozstrzygnięcia interpretacyjne Zakładu wydane w oparciu o analogiczne opisy stanów faktycznych. Jak wskazuje przedsiębiorca także Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 30 października 2014 r., sygnatura akt III AUa 110/14, wskazał, "(...) na art. 14 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, zgodnie z którym przedsiębiorca, będący osobą fizyczną może podjąć działalność po uzyskaniu wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Tym samym, istnienie wpisu w ewidencji działalności gospodarczej nie przesądza o faktycznym prowadzeniu takiej działalności, ale prowadzi do domniemania prawnego w rozumieniu art. 234 k.p.c., według którego osoba wpisana w ewidencji jest traktowana, jako prowadząca działalność gospodarczą. Ocena, czy działalność gospodarcza jest wykonywana, należy przede wszystkim do sfery ustaleń faktycznych, a dopiero w następnej kolejności - od ich kwalifikacji prawnej. Również wpis do ewidencji działalności gospodarczej ma przede wszystkim znaczenie w sferze ustaleń faktycznych, gdyż ma on charakter deklaratoryjny. Stanowisko Sądu koresponduje ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z 22 lutego 2010 r., sygn. akt I UK 240/09, z którego wynika, że istnienie wpisu do ewidencji nie przesadza o faktycznym prowadzeniu działalności gospodarczej, jednakże wpis ten prowadzi do domniemania prawnego, według którego osoba wpisana do ewidencji, która nie zgłosiła zawiadomienia o zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej, jest traktowana, jako prowadząca taką działalność. W konsekwencji domniemywa się, że skoro nie nastąpiło wykreślenie działalności gospodarczej z ewidencji, to działalność ta była faktycznie prowadzona i w związku z tym istniał obowiązek zapłaty składek na ubezpieczenie społeczne (patrz LEX nr 585723). Reasumując rozważania poczynione w tej sprawie, Sąd Apelacyjny wskazuje, że przejawem faktycznego prowadzenia działalności gospodarczej jest szereg czynności. Zgodnie bowiem z art. 2 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013.672 j.t.) działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Powszechne rozumienie słowa "organizowanie" wskazuje, iż jest ono związane z przygotowaniem, zakładaniem (tak wyrok WSA w Opolu z dnia 7 maja 2008 r., I SA/Op 18/08, CBOSA). W doktrynie przyjmuje się zatem, że zorganizowanie jako cecha działalności gospodarczej oznacza, że jej wykonywanie jest zaplanowane pod względem prawnym i faktycznym. Podmiot wykonujący działalność gospodarczą musi podjąć wiele czynności o charakterze organizacyjnym, których celem jest przygotowanie do wykonywania tej działalności. Zatem jako zorganizowanie działalności gospodarczej należy rozumieć czynności zmierzające do jej podjęcia i wykonywania (Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej. Komentarz, LEX, 2013). W piśmiennictwie wskazuje się też na materialny i formalny aspekt zorganizowania działalności gospodarczej. Formalne zorganizowanie działalności gospodarczej należy rozumieć, jako prawnie określony zakres obowiązków związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą. Należy tutaj zaliczyć rejestrację działalności gospodarczej, zgłoszenia podatkowe oraz statystyczne, obowiązki związane z ubezpieczeniem społecznym, konieczność prowadzenia działalności gospodarczej w określonej formie organizacyjno-prawnej, konieczność uzyskania określonych aktów administracyjnych, tj. koncesji, zezwolenia. Natomiast jeśli chodzi o warunki materialne, to wymienia się listę czynności organizacyjnych w zakresie uzyskania środków finansowych na podjęcie działalności gospodarczej, zatrudnienia pracowników, wynajęcia czy też zakupu lokalu. Prowadzenie działalności gospodarczej to przecież proces polegający na stworzeniu odpowiednich warunków do jej wykonywania, a nie tylko faktyczne jej wykonywanie (wyrok WSA w Warszawie z dnia 28 stycznia 2009 r., VII SA/Wa 1374/08, LEX nr 489317). Sam wpis do ewidencji działalności to za mało. Prowadzenie działalności gospodarczej, o jakim mowa w art. 18a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oznacza bowiem faktycznie jej prowadzenie i nie jest utożsamiane z formalnym wpisem działalności do ewidencji."

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretację w trybie art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej uznać należy za prawidłowe.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej, lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne, lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie, zaś w ust. 2, że wniosek o wydanie interpretacji może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych.

Zgodnie natomiast z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Nadmienić w tym miejscu należy, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mocą mniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Ocena stanowiska przedsiębiorcy, dokonywana pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego zawarty w treści wniosku o wydanie pisemnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga, iż procedując nad wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. W ramach niniejszej sprawy organ rentowy me bada, czy dana działalność gospodarcza była czy tez nie była faktycznie prowadzona i opiera się w tym zakresie na jednoznacznym stwierdzeniu wnioskodawcy. Granice sprawy wszczętej wniesieniem wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego. Wydając pisemną interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez wnioskodawczynię oświadczenia, zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Ryzyko podania nieprawdziwych informacji w opisie stanu faktycznego bądź tez poczynienie przez terenowe jednostki organizacyjne Zakładu (np. w toku czynności kontrolnych) ustaleń odmiennych od tych zaprezentowanych przez wnioskodawczynię, obciąża jedynie przedsiębiorcę.

Zgodnie z art. 18a ust. 1 w zw. z art. 20 ust. 1 cytowanej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących działalność gospodarczą, w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Powyższe, nie ma zastosowania do osób, które:

Prawa do deklarowania jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia nie nabędzie więc w świetle cytowanych wyżej przepisów m.in. osoba podejmująca prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej i wykonująca na rzecz swego byłego pracodawcy czynności tożsame z tymi, które wchodziły w zakres jej obowiązków pracowniczych u tego pracodawcy. Uprawnienie w tym zakresie straci również osoba prowadząca już działalność gospodarczą, która w okresie powyższych 24 miesięcy kalendarzowych jej wykonywania, rozpocznie współpracę z byłym pracodawcą, na rzecz którego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej będzie wykonywała czynności tożsame z tymi, które wykonywała w ramach umowy o pracę.

W związku ze stwierdzeniem wnioskodawcy iż w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych poprzedzających dzień rozpoczęcia działalności gospodarczej nie prowadził jakiejkolwiek pozarolniczej działalności; jak również oświadczeniem, ż w ramach aktualnie prowadzonej działalności nie wykonywał i nie wykonuje jakichkolwiek czynności, stanowisko zaprezentowane przez przedsiębiorcę w treści wniosku o wydanie pisemnej interpretacji uznać należało za prawidłowe.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w.

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji,.