DI/100000/43/834/2018 - Brak obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym przez pracownika podmiotu zagranicznego oddelegowanego przez ten podmiot do pracy na teren Polski.

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 646) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października I998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko w sprawie z wniosku (...) z dnia 11 lipca 2018 r., doręczonego dnia 11 lipca 2018 r. w przedmiocie braku obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym przez pracownika podmiotu zagranicznego oddelegowanego przez ten podmiot do pracy na teren Polski.

Dnia 11 lipca 2018 r. wpłynął do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku wniosek (...) o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców.

Wnioskodawca wskazał, że z siedzibą w (dalej: Zagraniczny Pracodawca) zatrudnia obecnie na podstawie umowy o pracę osobę fizyczną (dalej: Osoba fizyczna lub Oddelegowany), która wykonuje na rzecz Wnioskodawcy obowiązki pracownika na zasadzie oddelegowania. Osoba ta została przez Zagranicznego Pracodawcę oddelegowana do pracy w Polsce na rzecz Wnioskodawcy od dnia r. (dzień rozpoczęcia oddelegowania na terytorium Polski). W trakcie oddelegowania Osoba fizyczna ma wykonywać swoje funkcje na stanowisku konserwatora powierzchni płaskich. Planowany okres oddelegowania to miesięcy. Przez cały okres oddelegowania Osoba fizyczna będzie wykonywała pracę w Polsce jedynie w oparciu o bezpośredni stosunek pracy łączący go z Zagranicznym Pracodawcą. Wyżej wymieniona umowa o pracę będzie też jedynym tytułem na podstawie którego Oddelegowany będzie otrzymywał wynagrodzenia z tytułu wykonywanych przez niego obowiązków. Oddelegowany nie podpisywał i nie zamierza podpisywać jakiejkolwiek umowy bezpośrednia z Wnioskodawcą. Oddelegowany posiada obywatelstwo polskie i w okresie poprzedzającym oddelegowanie, przez dłuższy czas nie wykonywał on pracy na terytorium Polski. Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy mając na względzie przedstawiony powyżej stan faktyczny - Oddelegowany, zatrudniony przez Zagranicznego Pracodawcę, podlega polskiemu systemowi ubezpieczeń społecznych w okresie wykonywania pracy na terytorium Polski i czy w związku z tym po stronie Wnioskodawcy lub po stronie Zagranicznego Pracodawcy wystąpi obowiązek pełnienia funkcji płatnika składek na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne w Polsce.

Przedstawiając własne stanowisko w sprawie wnioskodawca wskazuje, że zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zmianami dalej: Ustawa), obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają m.in. osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami. W art. 8 ust. 1 Ustawy pracownika zdefiniowano jako osobę pozostającą w stosunku pracy. W zaprezentowanym stanie faktycznym Oddelegowany wykonuje i będzie nadal wykonywał swoje obowiązki jedynie na podstawie umowy zawartej z Zagranicznym Pracodawcą i nie będzie pozostawać w stosunku pracy na terytorium Polski (tj. nie będzie stroną umowy o pracę zawartej z Wnioskodawcą). W konsekwencji, zdaniem Spółki, Oddelegowany nie będzie podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym na terytorium Polski, a po stronie Spółki lub Zagranicznego Pracodawcy nie powstanie obowiązek pełnienia funkcji płatnika składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

W ocenie Wnioskodawcy w przypadku analizowania ewentualnego obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym przez osobę oddelegowaną do pracy w Polsce, oprócz wskazanych powyżej przepisów Ustawy pod uwagę należy brać również uregulowania zawartych przez Polskę umów międzynarodowych w zakresie zabezpieczenia społecznego. W związku z brakiem takiej umowy pomiędzy Polską a Federacją Rosyjską, obowiązek w zakresie ubezpieczeń społecznych może, zdaniem Wnioskodawcy, powstać w rozpatrywanej sytuacji wyłącznie na podstawie przepisów Ustawy. Jednocześnie mając na uwadze fakt, że w świetle art. 6 w zw. z art. 8 Ustawy, Oddelegowany nie będzie pozostawać w stosunku pracy na terytorium Polski, to w konsekwencji nie będzie, zdaniem Wnioskodawcy, podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym w Polsce, zaś po stronie Spółki, ani po stronie Zagranicznego Pracodawcy nie' powstanie obowiązek płatnika składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacjach wydawanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Jako przykład służy decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie nr WPI/200000/451/834/2011 z dnia 6 grudnia 2011 r. wskazujące na brak obowiązku opłacania w Polsce składek na ubezpieczenia społeczne osób oddelegowanych do pracy w Polsce i zatrudnionych przez spółkę zagraniczną z kraju, z którym Polska nie zawarła umowy dotyczącej ubezpieczeń społecznych. W niniejszej decyzji Zakład Ubezpieczeń Społecznych orzekł iż: "przepis/ustawy (o systemie ubezpieczeń Społecznych - przyp. Wnioskodawcy) nie uzależniają (...) objęcia polskimi ubezpieczeniami od posiadanego obywatelstwa, miejsca zamieszkania, pobytu itp. istotny dla objęcia tymi ubezpieczeniami jest fakt zawarcia z polskim podmiotem stosunku pracy lub innej umowy rodzącej obowiązek ubezpieczeń społecznych oraz wykonywanie pracy w ramach tych umów na obszarze Polski". Stanowisko to zostało również potwierdzone w decyzji nr 248 (numer decyzji DI/100000/43/652/2015) wydanej dnia 12 czerwca 2015 r. przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku: "przywołane przepisy stanowią o powszechnych charakterze podlegania ubezpieczeniom społecznym w odniesieniu do pracowników zatrudnionych przez polskie firmy, a świadczących swą pracę na terenie Polski. Obowiązek ubezpieczeń społecznych z tytułu zawartej umowy o pracę powstanie w przypadku osób, które na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami (bez względu na obywatelstwo, którym się legitymują takie osoby, lub jego brakiem). (...) Natomiast pracownik podmiotu zagranicznego oddelegowany przez ten podmiot do pracy na teren Polski, którego nie łączy stosunek pracy z polskim podmiotem nie będzie podlegał ubezpieczeniom społecznym w myśl art. 6 ust. 1 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Osoba taka nie jest pracownikiem, o którym mowa w art. 6 ust. 1 ww. ustawy". Wskazana wyżej decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych potwierdza zdaniem Wnioskodawcy, iż w analizowanej sprawie decydujące znaczenie ma okoliczność, czy Osoba fizyczna posiada umowę rodzącą obowiązek ubezpieczeń społecznych zawartą z polskim podmiotem. Jedynie taka przesłanka sprawiałaby bowiem, iż Osoba fizyczna podlegałaby ubezpieczeniom społecznym w Polsce zgodnie z przepisami Ustawy. W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, skoro w rozpatrywanej sytuacji Oddelegowany pozostanie w stosunku pracy jedynie z Zagranicznym Pracodawcą, spółką z siedzibą w (...) i w oparciu o tę umowę wykonuje pracę w Polsce w okresie oddelegowania, i tym samym na gruncie ustawy nie powstaje obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne od wynagrodzenia Osoby Fizycznej. W rezultacie, na Spółce, ani na Zagranicznym Pracodawcy nie będą ciążyć w tym zakresie obowiązki płatnika.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej uznać należy za prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych (art. 34 ust. 2 ustawy). Natomiast w myśl art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż w świetle przywołanego wyżej przepisu, Zakład w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców nie dokonuje ustalenia właściwego ustawodawstwa, któremu podlegać będzie osoba zatrudniona przez zagranicznego pracodawcę, a jedynie wypowiada się w kwestii obowiązku odprowadzania za taką osobę składek na ubezpieczenia społeczne do polskiego systemu ubezpieczenia społecznego. Biorąc pod uwagę przedstawione przez wnioskodawcę okoliczności i odnosząc je do zaprezentowanej argumentacji wskazać należy, iż przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przewidują obowiązek ubezpieczeń społecznych z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy o pracę.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 wyżej cytowanej ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają pracownicy. W myśl przepisów art. 11 ust. 1 oraz art. 12 ust. 1 tej ustawy także ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe dla tych osób jest obowiązkowe.

Przywołane przepisy stanowią o powszechnym charakterze podlegania ubezpieczeniom społecznym w odniesieniu do pracowników zatrudnionych przez polskie firmy, a świadczących swą pracę na terenie Polski. Obowiązek ubezpieczeń społecznych z tytułu zawartej umowy o pracę powstanie w przypadku osób, które na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami (bez względu na obywatelstwo, którym legitymują się takie osoby, lub jego brakiem).

Istotnym więc dla objęcia ubezpieczeniami społecznymi zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest fakt zawarcia stosunku pracy z polskim podmiotem lub innej umowy rodzącej obowiązek ubezpieczeń społecznych oraz wykonywanie pracy w ramach takiej umowy na obszarze Polski.

Natomiast pracownik podmiotu zagranicznego oddelegowany przez ten podmiot do pracy na teren Polski, którego nie łączy stosunek pracy z polskim podmiotem nie będzie podlegał ubezpieczeniom społecznym w myśl art. 6 ust. 1 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Osoba taka nie jest pracownikiem, o którym mowa w art. 6 ust. 1 ww. ustawy.

Ponadto, jednoznaczny sposób ujęcia przez ustawodawcę zakresu przedmiotowego wniosków o wydanie interpretacji indywidualnej, uniemożliwia Zakładowi ustalenie czy podmiot będzie posiadał status płatnika składek. Ustalenie tego statusu nie jest możliwe w drodze wydania interpretacji indywidualnej. Rozstrzygnięcie takiej kwestii nie wymaga zastosowania przepisów, z których wynika bezpośrednio obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia.

Zwrócić tutaj należy również uwagę na fakt, iż z treści art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców wynika, iż interpretacja indywidualna może być wydana przez Zakład w sprawach, o których mowa powyżej, przy czym niezbędną przesłanką, która musi zostać spełniona przez wnioskodawcę jest konieczność indywidualnego charakteru sprawy. Innymi słowy interpretacja może dotyczyć wyłącznie indywidualnej sprawy wnioskodawcy będącego przedsiębiorcą. Powyższe oznacza, iż brak jest podstaw do ustalenia, czy po stronie podmiotu zagranicznego wystąpi obowiązek pełnienia funkcji płatnika składek na ubezpieczenia społeczne. Takie ustalenie nie dotyczy indywidualnej sprawy wnioskodawcy.

Jednocześnie, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zawiadamia zgodnie z art. 66 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, iż nie jest właściwy rzeczowo do ustalania obowiązku podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu (a w konsekwencji obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne) co wynika z treści art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z dyspozycją treści art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne w sprawach zasad obliczania składek na ubezpieczenie zdrowotne. W zakresie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorca winien zwrócić się do właściwego miejscowo Dyrektora Oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia, co wynika z art. 109a ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1938 z późn. zm.).

Zgodnie z treścią art. 68 ust. 1 lit. c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wymierzanie i pobieranie składek na ubezpieczenie zdrowotne należy do zadań Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z art. 66 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego odrębne podanie złożone zgodnie z zawiadomieniem, o którym mowa w art. 66 § 1, w terminie czternastu dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia. Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, odwołanie do właściwego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostką w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.