DI/100000/43/832/2014 - Obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne przez osoby pełniące jednocześnie funkcje członka zarządu.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t. j, Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku stanowisko zawarte we wniosku z dnia 25 czerwca 2014 r. złożonego przez przedsiębiorcę (...) z siedzibą (...):

W dniu 3 lipca 2014 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 25 czerwca 2014 i. złożony przez przedsiębiorcę (...) z siedzibą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca w treści złożonego wniosku wskazuje, iż dnia (...) r. została zawiązana umowa spółki z ograniczona odpowiedzialnością, która została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego. Funkcje Prezesa Zarządu objął posiadający 50% udziałów, natomiast funkcję Wiceprezesa Zarządu objęła (...) posiadająca 50% udziałów w spółce. Główną działalnością wnioskodawcy jest działalność (...) i (PKD...). Spółka w ramach swojej działalności gospodarczej obsługuje ok. podmiotów gospodarczych. Członkowie zarządu pełnią funkcję na podstawie powołania Uchwałą Zgromadzenia Wspólników i za wynagrodzeniem ustalanym Uchwalą Zgromadzenia Wspólników. Na mocy uchwały zgromadzenia wspólników wszyscy członkowie zarządu podlegają Prezesowi Zarządu. Spółka w drodze uchwały zgromadzenia wspólników powołała Pełnomocnika do podpisywania umów z członkami zarządu. Z Prezesem Zarządu została podpisana umowa o pracę na stanowisku (...) a z Wiceprezes Zarządu została podpisana umowa o pracę na stanowisku (...) (posiada certyfikat uprawniający do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych nr (...) wydany, przez Ministra Finansów). Spółka nie zatrudnia innych pracowników.

Zakres obowiązków w ramach stosunku pracy to wykonywanie zadań z zakresu obsługi księgowej podmiotów gospodarczych polegających m.in. na: księgowaniu zdarzeń gospodarczych, prowadzeniu ewidencji księgowych sporządzaniu deklaracji PIT, CIT, VAT, ZUS, GUS, prowadzeniu spraw kadrowo-płacowych, rozliczanie projektów z otrzymanych dotacji, sporządzanie analiz finansowych, zeznań rocznych oraz sprawozdań finansowych. Zakres obowiązków w ramach pełnienia funkcji w zarządzie to m.in. czynności polegające na reprezentowaniu spółki przed organami administracji państwowej, samorządowej, Krajowym Rejestrem Sądowym, kontrahentami, dbaniu o interesy i sprawy finansowe spółki, prowadzeniu działań marketingowo - reklamowych, sporządzaniu i podpisywaniu umów, dbaniu o ciągły rozwój Spółki.

Na tle powyższego stanu faktycznego wnioskodawca powziął wątpliwości, które wyraził w postaci pytań:

1. Czy możliwe jest świadczenie pracy przez członków zarządu i pobieranie wynagrodzenia z różnych tytułów, 2 których jeden stanowi podstawę opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, a drugi nie, to znaczy bez umowy celem wykonywania funkcji członków zarządu (prezes i wiceprezes) na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników i za wynagrodzeniem ustalonym uchwałą zgromadzenia wspólników, które nie podlega obowiązkowi odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne oraz na podstawie umowy o pracę celem realizacji obowiązków samodzielnego księgowego i obowiązków głównej księgowej i pobieranie z tego tytułu wynagrodzenia, które podlega obowiązkowi odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe i chorobowe).

Wnioskodawca podkreśla, że jego intencją jest uzyskanie pisemnej interpretacji w przedmiocie zakresu obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne za osobę, która jednocześnie świadczy pracę jako członek zarządu (z wynagrodzeniem ustalanym aa podstawie uchwały zgromadzenia wspólników) i jako pracownik (z wynagrodzeniem ustalonym na podstawie umowy o pracę)

2. Czy w ramach podpisanych umów o pracę, przysługują pracownikom świadczenia z ubezpieczenia chorobowego?

Jednocześnie wnioskodawca wyraża stanowisko, iż na powyższe pytania należy udzielić odpowiedzi twierdzącej. W pierwszej kolejności należy stwierdzić, że żaden przepis prawa nie zakazuje jednoczesnego zatrudniania tej samej osoby w różnym charakterze i w oparciu o różne źródła obowiązku świadczenia pracy. Ponadto Płatnik na podstawie art. 210 § 1 Ustawy Kodeks Spółek Handlowych, powołał pełnomocnika (uchwałą zgromadzenia wspólników) do zawierania umów o prace z członkami zarządu. Obowiązek uiszczania składek na ubezpieczenie społeczne jest konsekwencja podlegania ubezpieczeniu społecznemu. Krąg osób, które podlegają takiemu obowiązkowi został wskazany w art. 6 Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w zakresie ubezpieczenia emerytalnego i rentowego oraz w art. 11 w zakresie ubezpieczenia chorobowego i art. 12 w zakresie ubezpieczenia wypadkowego.

Zatem zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. Ustawy obowiązkowemu ubezpieczenia społecznemu (emerytalnemu i rentowemu, a jak wynika z dalszych ww. przepisów także chorobowemu i wypadkowemu) podlegają pracownicy. Z tej przyczyny wynagrodzenie wynikające z zawartej umowy o pracę będzie podlegało składkom na ubezpieczenia społeczne. Równocześnie żaden przepis prawa, a w szczególności lista zawarta w art. 6 ww. ustawy nie zawiera postanowienia, na podstawie którego można przyjąć, że wykonywanie funkcji członka zarządu wyłącznie na podstawie uchwały stanowi podstawę dla podlegania ubezpieczeniu społecznemu, a w konsekwencji obowiązku uiszczania składek Zgodnie z art. 201 § 4 Ustawy Kodeks Spółek Handlowych, członkowie zarządu są powoływani i odwoływani uchwałą zgromadzenia wspólników, przy czym przez powołanie w istocie należy rozumieć ustanowienie zarządu. Powołanie członków zarządu uchwałą zgromadzenia wspólników nie podlega obowiązkowemu odprowadzeniu składek na ubezpieczenie społeczne. Powołanie członka zarządu nie jest powołaniem, o którym stanowi kodeks pracy, a co za tym idzie, nie powstaje wówczas stosunek pracy. Ze stosunkiem pracy w przypadku członków zarządu spółek prawa handlowego mamy do czynienia wyłącznie w przypadku zawarcia umowy o pracę. Powołanie jest więc ogólnym terminem obejmującym każdą formę prowadzącą do nawiązania stosunku organizacyjnego do pełnienia funkcji w zarządzie spółki. Może to być więc na przykład wybór, powołanie, wskazanie. Zatem wyłącznie woli spółki zależy, czy stosunek organizacyjny będzie wyłączną podstawą wykonywania obowiązków oraz czy będzie odpłatny. Z tej przyczyny wynagrodzenie otrzymywane przez członka zarządu za pełnienie funkcji w zarządzie nie podlega składkom ZUS.

Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji w części wniosku dotyczącego obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne za osobę, która jednocześnie świadczy pracę, jako członek zarządu cna podstawie uchwały zgromadzenia wspólników i jako pracownik na podstawie umowy o pracę uznać należy za prawidłowe.

Artykuł 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Zgodnie natomiast z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r., Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Należy w tym miejscu podkreślić, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa, ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Ocena stanowiska przedsiębiorcy dokonywana pod kątem prawidłowości zaprezentowanego przez przedsiębiorcę wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego zawarty w treści wniosku o wydanie pisemnej interpretacji.

Ubezpieczeniom społecznym w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych podlega obowiązkowo osoba, która posiada określony tytuł do ubezpieczeń wskazany przez ustawodawcę. W art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ustawodawca wskazał wszystkie podmioty objęte obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych. Oznacza to, że osoba, której cechy jako podmiotu ubezpieczenia społecznego zostały określone w tym przepisie, zostaje objęta tymi ubezpieczeniami i staje się stroną stosunku ubezpieczenia społecznego. Wyliczenie to jest wyczerpujące i ma charakter zamknięty. Źródło obowiązku członka zarządu spółki kapitałowej polegającego na wykonywaniu czynności związanych z prowadzeniem spraw spółki, w tym m.in. polegającego na wypełnianiu obowiązków prezesa zarządu może wypływać z różnych stosunków prawnych.

Powołanie na stanowisko członka zarządu mocą uchwały zgromadzenia wspólników spółki nie stanowi samoistnego tytułu rodzącego obowiązek ubezpieczeń społecznych. Członek zarządu może pełnić tę funkcję bez umowy, wyłącznie na mocy samego aktu powołania go w skład organu. Powołanie członka zarządu spółki przez właściwy organ nie oznacza nawiązania stosunku pracy na podstawie powołania w rozumieniu art. 68 kodeksu pracy, stanowi co najwyżej nawiązanie stosunku korporacyjnego, a może też stanowić powierzenie funkcji organu. W spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością członek zarządu jest powoływany i odwoływany przez zgromadzenie wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Na podstawie powołania do zarządu między spółką a członkiem zarządu powstaje stosunek organizacyjno-prawny, który nie rodzi obowiązku ubezpieczeń, a w konsekwencji przychód z tytułu wynagrodzenia za prowadzenie spraw spółki przez członka zarządu powołanego mocą uchwały zgromadzenia wspólników nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Z kolei zawarty dodatkowo z tymi osobami stosunek pracy zgodnie z ww. art. 6 ust. 1 ustawy systemie ubezpieczeń społecznych stanowi tytuł do obowiązkowego podlegania ubezpieczeniom społecznym. W takim przypadku to umowa o pracę zakreśla szczegółowo prawa i obowiązki pracownika, w tym obowiązek oraz kwestie wynagradzania za wykonywanie czynności wynikających z tej umowy.

Zatem, gdy mamy do czynienia z sytuacją, w której te same osoby pełniąc funkcje członków zarządu na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników i jednocześnie na podstawie zawartych umów o pracę na innym stanowisku, to warunki do podlegania ubezpieczeniom społecznym są spełnione wyłącznie z tytułu zawartej umowy o pracę, zaś stosunek korporacyjny pełnienia funkcji członka zarządu na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników jest neutralny w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym, gdyż powyższa uchwała nie stanowi tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla takiej osoby stanowi wyłącznie przychód, uzyskiwany z umowy o pracę.

Jednocześnie Zakład wskazuje, że wydał interpretację zgodnie z intencją wskazaną we wniosku - bez rozstrzygania o możliwości świadczenia pracy przez członków zarządu i pobierania wynagrodzenia z różnych tytułów, która to kwestia z uwagi na brzmienie ww. art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie mogłaby stanowić przedmiotu pisemnej interpretacji.

Z kolei w zakresie części wniosku objętego pytaniem nr 2, brak jest podstaw prawnych do wydania pisemnej interpretacji. Mając bowiem na uwadze wskazany powyżej art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych należy wskazać, że nie każda sprawa z zakresu ubezpieczeń społecznych, a wymieniona w art. 83 ust 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych może stanowić przedmiot pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Ustalenie, czy we wskazanym stanie faktycznym zatrudnionym pracownikom będą przysługiwać świadczenia z ubezpieczenia chorobowego nie jest możliwe w trybie pisemnej interpretacji, bowiem nie następuje na podstawie przepisów, z których wynika bezpośredni obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę danin publicznych lub składek na ubezpieczenia społeczne. Zagadnienie przedstawione przez przedsiębiorcę wiąże się jedynie z uprawnieniami wynikającymi z ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 159), która swoim zakresem nie obejmuje spraw określonych w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Jednocześnie wskazać należy, iż wnioskodawca zachowuje prawo do wystąpienia w przedmiotowej sprawie do właściwej (zgodnie z miejscem swojej siedziby) terenowej jednostki organizacyjnej Zakładu z zapytaniem na zasadach ogólnych regulowanych przepisami ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 267 ze zm.).

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r., o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Sądu Okręgowego -(...) Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.