DI/100000/43/755/2019

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1292) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 300 z późn. zm.). Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za nieprawidłowe stanowisko w sprawie z wniosku (...) z dnia 26 lipca 2019 r., doręczonego dnia 1 sierpnia 2019 r. w przedmiocie braku obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym przez pracownika - obywatela Polski zatrudnionego przez podmiot zagraniczny w celu świadczenia pracy w Polsce na rzecz polskiego podmiotu.

Dnia 1 sierpnia 2019 r. wpłynął do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku wniosek (...) o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 16 sierpnia 2019 r. doręczonym dnia 22 sierpnia 2019 r.

Wnioskodawca wskazał, że zamierza zawrzeć ze spółką mającą siedzibę w Federacji Rosyjskiej - Obwodzie Kaliningradzkim - umowę, na podstawie której Spółka ta (dalej: Zagraniczny Pracodawca) będzie oddelegowywać swoich pracowników do pracy u wnioskodawcy. W tym celu Zagraniczny Pracodawca zatrudni na podstawie umowy o pracę osoby fizyczne posiadające obywatelstwo polskie i mające miejsce zamieszkania w Polsce (dalej: Osoby fizyczne lub Oddelegowani). Osoby fizyczne będą wykonywać na rzecz Wnioskodawcy obowiązki pracownika na zasadzie oddelegowania na stanowiskach pomocnik stolarza i pracownik magazynowy. Planowany okres oddelegowania to 6 miesięcy.

Przez cały okres oddelegowania Osoby fizyczna będą wykonywały pracę w Polsce jedynie w oparciu o bezpośredni stosunek pracy łączący ich z Zagranicznym Pracodawcą. Wyżej wymieniona umowa o pracę będzie też jedynym tytułem na podstawie którego Oddelegowani będą otrzymywali wynagrodzenie z tytułu wykonywanych przez nich obowiązków. Oddelegowani nie będą podpisywać jakichkolwiek umów bezpośrednio z Wnioskodawcą.

Wnioskodawca kieruje pytanie czy mając na względzie przedstawiony powyżej stan faktyczny - Oddelegowani, zatrudnieni przez Zagranicznego Pracodawcę, podlegają polskiemu systemowi ubezpieczeń społecznych w okresie wykonywania pracy na terytorium Polski i czy w związku z tym po stronie Wnioskodawcy lub po stronie Zagranicznego Pracodawcy wystąpi obowiązek pełnienia funkcji płatnika składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne w Polsce.

We własnym stanowisku w sprawie wnioskodawca zauważył, że zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zmianami dalej: Ustawa), obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają m.in. osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami. W art. 8 ust. 1 Ustawy pracownika zdefiniowano jako osobę pozostającą w stosunku pracy.

W zaprezentowanym stanie faktycznym Oddelegowani będą wykonywać swoje obowiązki jedynie na podstawie umowy zawartej z Zagranicznym Pracodawcą i nie będą pozostawać w stosunku pracy na terytorium Polski (tj. nie będą stronami umów o pracę zawartych z Wnioskodawcą). W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, Oddelegowani nie będą podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym na terytorium Polski, a po stronie Wnioskodawcy lub Zagranicznego Pracodawcy nie powstanie obowiązek pełnienia funkcji płatnika składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

W ocenie Wnioskodawcy, w przypadku analizowania ewentualnego obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym przez osoby oddelegowane do pracy w Polsce, oprócz wskazanych powyżej przepisów Ustawy, pod uwagę należy brać również uregulowania zawartych przez Polskę umów międzynarodowych w zakresie zabezpieczenia społecznego W związku z brakiem takiej umowy pomiędzy Polską a Federacją Rosyjską, obowiązek w zakresie ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych może zdaniem Wnioskodawcy powstać w rozpatrywanej sytuacji wyłącznie na podstawie przepisów Ustawy. Jednocześnie, mając na uwadze fakt, że w świetle art. 6 w zw. z art. 8 Ustawy, Oddelegowani nie będą pozostawać w stosunku pracy na terytorium Polski, to w konsekwencji nie będą oni zdaniem Wnioskodawcy podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym w Polsce, zaś po stronie Wnioskodawcy ani po stronie Zagranicznego Pracodawcy nie powstanie obowiązek płatnika składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacjach wydawanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Jako przykład wnioskodawca podaje decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie nr WPI/200000/451/834/2011 z dnia 6 grudnia 2011 r.,. wskazującą na brak obowiązku opłacania w Polsce składek na ubezpieczenia społeczne osób oddelegowanych do pracy w Polsce i zatrudnionych przez spółkę zagraniczną z kraju, z którym Polska nie zawarła umowy dotyczącej ubezpieczeń społecznych. W niniejszej decyzji Zakład Ubezpieczeń Społecznych orzekł iż: "przepisy ustawy (o systemie ubezpieczeń Społecznych - przyp. Wnioskodawcy) nie uzależniają (...) objęcia polskimi ubezpieczeniami od posiadanego obywatelstwa, miejsca zamieszkania, pobytu itp. istotny dla objęcia tymi ubezpieczeniami jest fakt zawarcia z polskim podmiotem stosunku pracy lub innej umowy rodzącej obowiązek ubezpieczeń społecznych oraz wykonywanie pracy w ramach tych umów na obszarze Polski".

Stanowisko to zostało również potwierdzone w decyzji nr 248 (numer decyzji DI/100000/43/652/2015) wydanej dnia 12 czerwca 2015 r. przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku: "przywołane przepisy stanowią o powszechnych charakterze podlegania ubezpieczeniom społecznym w odniesieniu do pracowników zatrudnionych przez polskie firmy a świadczących swą pracę na terenie Polski. Obowiązek ubezpieczeń społecznych z tytułu zawartej umowy c pracę powstanie w przypadku osób, które na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami (bez względu na obywatelstwo, którym się legitymują takie osoby, lub jego brakiem). (...) Natomiast pracownik podmiotu zagranicznego oddelegowany przez ten podmiot do pracy na teren Polski, którego nie łączy stosunek pracy z polskim podmiotem nie będzie podlegał ubezpieczeniom społecznym w myśl art. 6 ust. 1 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Osoba taka nie jest pracownikiem, o którym mowa w art. 6 ust. 1 ww. ustawy".

Podobne stanowisko zajął Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku w decyzji z dnia 31 lipca 2018 r. numer DI/100000/43/834/2018.

Wskazane wyżej orzeczenia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych potwierdzają zdaniem Wnioskodawcy, iż w analizowanej sprawie decydujące znaczenie ma okoliczność, czy Osoby fizyczne są związane umową rodzącą obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznych, zawartą z polskim podmiotem. Jedynie taka przesłanka sprawiałaby bowiem, iż Osoby fizyczne podlegałyby ubezpieczeniom społecznym w Polsce zgodnie z przepisami Ustawy.

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, skoro w rozpatrywanej sytuacji Oddelegowani pozostawać będą w stosunku pracy jedynie z Zagranicznym Pracodawcą, tj. spółką z siedzibą w Obwodzie Kaliningradzkim i w oparciu o tę umowę będą wykonywać pracę w Polsce w okresie oddelegowania, to na gruncie ustawy, nie powstanie obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne od wynagrodzenia Osób Fizycznych. W rezultacie, na Wnioskodawcy ani na Zagranicznym Pracodawcy nie będą Ciążyć w tym zakresie obowiązki płatnika.

Uzupełniając wniosek pismem z dnia 16 sierpnia 2019 r. doręczonym dnia 22 sierpnia 2019 r. wnioskodawca wskazał, że miejscem świadczenia pracy wskazanym w umowach o pracę, jakie podmiot zagraniczny - przyszły kontrahent wnioskodawcy zamierza zawrzeć z obywatelami polskimi mającymi miejsce zamieszkania w Polsce będzie Polska.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej uznać należy za nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych (art. 34 ust. 2 ustawy). Natomiast w myśl art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców w zakresie obowiązku polegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż w świetle przywołanego wyżej przepisu, Zakład w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców nie dokonuje ustalenia właściwego ustawodawstwa, któremu podlegać będzie osoba zatrudniona przez zagranicznego pracodawcę, a jedynie wypowiada się w kwestii obowiązku odprowadzania za taką osobę składek na ubezpieczenia społeczne do polskiego systemu ubezpieczenia społecznego.

Biorąc pod uwagę przedstawione przez wnioskodawcę okoliczności i odnosząc je do zaprezentowanej argumentacji wskazać należy, iż przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przewidują obowiązek ubezpieczeń społecznych z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy o pracę.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 wyżej cytowanej ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają pracownicy. W myśl przepisów art. 11 ust. 1 oraz art. 12 ust. 1 tej ustawy także ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe dla tych osób jest obowiązkowe.

Przywołane przepisy stanowią o powszechnym charakterze podlegania ubezpieczeniom społecznym w odniesieniu do pracowników świadczących swą pracę na terenie Polski. Obowiązek ubezpieczeń społecznych z tytułu zawartej umowy o pracę powstanie w przypadku osób, które na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami (bez względu na obywatelstwo, którym legitymują się takie osoby, lub jego brakiem).

W niniejszej sprawie. Wnioskodawca wskazał, że zamierza zawrzeć ze spółką mającą siedzibę w Federacji Rosyjskiej - Obwodzie Kaliningradzkim - umowę, na podstawie której Spółka ta będzie oddelegowywać swoich pracowników do pracy u wnioskodawcy. W tym celu Zagraniczny Pracodawca zatrudni na podstawie umowy o pracę osoby fizyczne posiadające obywatelstwo polskie i mające miejsca zamieszkania w. Osoby fizyczne będą wykonywać na rzecz Wnioskodawcy obowiązki pracownika na zasadzie oddelegowania na stanowiskach pomocnik stolarza i pracownik magazynowy. Planowany okres oddelegowania to 6 miesięcy. Przez cały okres oddelegowania Osoby Fizyczne będą wykonywały pracę w Polsce jedynie w oparciu o bezpośredni stosunek pracy łączący ich z Zagranicznym Pracodawcą. Wyżej wymieniona umowa o pracę będzie też jedynym tytułem na podstawie którego Oddelegowani będą otrzymywali wynagrodzenie z tytułu wykonywanych przez nich obowiązków. Oddelegowani nie będą podpisywać jakichkolwiek umów bezpośrednio z Wnioskodawcą. Jednocześni? uzupełniając wniosek, spółka wskazała, że krajem-miejscem świadczenia pracy wskazanym w umowach o pracę, jakie podmiot zagraniczny - przyszły kontrahent wnioskodawcy zamierza zawrzeć z obywatelami polskimi mającymi miejsce zamieszkania w Polsce będzie Polska.

Biorąc pod uwagę powyższe, mamy do czynienia z sytuacją faktycznego świadczenia pracy na rzecz podmiotu polskiego, przez polskich obywateli w Polsce w związku z porozumieniem zawartym miedzy wnioskodawcą i spółką rosyjską. Umowa o pracę zawarta w warunkach przedstawionych we wniosku zostanie zawarta wyłącznie w celu świadczenia przez obywateli polskich pracy na rzecz wnioskodawcy i trudno mówić o delegowaniu pracowników przez podmiot zagraniczny do wykonywania pracy u pracodawcy na terenie Polski. Taka konstrukcja stanowi próbę obejścia prawa mająca na celu wyłączenie z obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym pracowników, których krajem wykonywania pracy wynikającym z umowy o pracę będzie Polska.

Tym samym w sytuacji opisanej we wniosku w odniesieniu do osób, o których mowa znajdzie zastosowanie art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 1 oraz art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Ponadto, jednoznaczny sposób ujęcia przez ustawodawcę zakresu przedmiotowego wniosków o wydanie interpretacji indywidualnej, uniemożliwia Zakładowi ustalenie czy podmiot będzie posiadał status płatnika składek. Ustalenie tego statusu nie jest możliwe w drodze wydania interpretacji indywidualnej. Rozstrzygnięcie takiej kwestii nie wymaga zastosowania przepisów, z których wynika bezpośrednio obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia.

Zwrócić tutaj należy również uwagę na fakt, iż z treści art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców wynika, iż interpretacja indywidua na może być wydana przez Zakład w sprawach, o których mowa powyżej, przy czym niezbędną przesłanką, która musi zostać spełniona przez wnioskodawcę jest konieczność indywidualnego charakteru sprawy. Innymi słowy interpretacja może dotyczyć wyłącznie indywidualnej sprawy wnioskodawcy będącego przedsiębiorcą. Powyższe oznacza, iż brak jest podstaw do ustalenia, czy po stronie podmiotu zagranicznego wystąpi obowiązek pełnienia funkcji płatnika składek na ubezpieczenia społeczne. Takie ustalenie nie dotyczy indywidualnej sprawy wnioskodawcy.

Jednocześnie, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zawiadamia zgodnie z art. 06 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, iż nie jest właściwy rzeczowo do ustalania obowiązku podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu (a w konsekwencji obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne) co wynika z treści art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z dyspozycją treści art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne w sprawach zasad obliczania składek na ubezpieczenie zdrowotne. W zakresie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorca winien zwrócić się do właściwego miejscowo Dyrektora Oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia, co wynika z art. 109a ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1510 z późn. zm.).

Zgodnie z treścią art. 68 ust. 1 lit. c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wymierzanie i pobieranie składek na ubezpieczenie zdrowotne należy do zadań Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z art. 66 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego odrębne podanie złożone zgodnie z zawiadomieniem,- o którym mowa w art. 66 § 1, w terminie czternastu dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia. Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 5 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.