DI/100000/43/753/2021 - Nieuwzględnienie w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wartości grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie (tzw. opieka medyczna) w części współfinansowanego przez pracodawcę pracownikom

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2021 r. poz. 162), w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 423 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku przedsiębiorcy w (...) z dnia 13 października 2021 r. doręczonym dnia 25 października 2021 r. w przedmiocie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wartości grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie (tzw. opieka medyczna) w części współfinansowanego przez pracodawcę pracownikom.

Dnia 25 października 2021 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek złożony przez przedsiębiorcę (...), o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustaw Prawo przedsiębiorców. Wniosek został uzupełniony o opłatę za wniosek w wysokości 40 zł dokonaną dnia 17 listopada 2021 r. oraz pismem z dnia 17 listopada 2021 r., doręczonym dnia 26 listopada 2021 r.

Wnioskodawca w treści wniosku wskazał, że zawarł umowę grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie z firmą ubezpieczeniową.

Zakres ubezpieczeń obejmuje zarówno część dot. zdrowia i życia pracowników, jak również dostęp do usług medycznych (opieka medyczna). Składka miesięczna pracowników, którzy przystąpią do ubezpieczenia ma być finansowana zarówno przez Pracodawcę, jak i Pracowników. Zakupione ubezpieczenia to ubezpieczenie grupowe ochronne i medyczne - opieka medyczna (ubezpieczenie grupowe). Pracodawca finansował będzie ubezpieczenie grupowe w kwocie zł, Pracownik natomiast dopłacał będzie zł. Wnioskodawca wskazał, że § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 1949) stanowi, iż podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne I rentowe nie stanowią następujące przychody: korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisowo wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Ze względu na brak funkcjonującego u Pracodawcy regulaminu wynagradzania, Pracodawca wprowadził w formie stosownych zapisów do umowy o pracę dla wszystkich Pracowników uprawnienie do korzystania z benefitów określonych w regulaminie benefitów. W ramach funkcjonującego u Pracodawcy regulaminu benefitów stanowiącego załącznik do umowy o pracę, Pracodawca gwarantuje każdemu Pracownikowi uprawnienie do zakupu ww. ubezpieczeń po cenach niższych niż detaliczne. Pracodawca zapewnia Pracownikom dostęp do ww. ubezpieczeń na zasadach określonych w umowie zawartej z Ubezpieczycielem, które to świadczenie polega na możliwości zakupu ww. usług po cenach niższych niż detaliczne. Ubezpieczenia finansowane są przez Pracodawcę dla Pracownika na następującym poziomie: Pracodawca opłaca zł/m-c, pozostałą wartość w kwocie zł dopłacał będzie Pracownik.

W ramach korzystania z benefitów, Pracownik jest uprawiony do zakupu ubezpieczeń za kwotę niższą niż detaliczna cena ubezpieczenia, nabywanego przez Pracodawcę. Jeżeli Pracownik podejmuje decyzję o przystąpieniu do ubezpieczenia, Pracodawca jest zobowiązany do sfinansowania usługi w kwocie: (...)/m-c, która stanowi różnicę pomiędzy ceną nabycia ubezpieczeń od jego dostawcy (Ubezpieczyciela), a kwotą uiszczoną przez Pracownika. Kwota przypadająca do zapłaty przez Pracownika jest uiszczana w ten sposób, że jest potrącana przez Pracodawcę z wynagrodzenia pracownika za pracę.

Każdy korzystający Pracownik może dokupić ubezpieczenie z własnych środków dla swojego małżonka, partnera życiowego lub pełnoletniego dziecka (pełna ochrona lub wyłącznie opieka medyczna), a także dziecka niepełnoletniego (wyłącznie w zakresie opieki medycznej). Wnioskodawca wyraża stanowisko, że składka w części finansowanej przez Pracodawcę będzie stanowić przychód w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1387 z późn. zm.) osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Jednakże z racji faktu, że spełnione zostały wymogi, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia przychód ten nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Zawarcie przez Pracodawcę umowy z Ubezpieczycielem ze składką częściowo sponsorowaną powoduje, że z punktu widzenia pracownika przystąpienie do ubezpieczeń prowadzić będzie w aspekcie finansowym do osiągnięcia korzyści polegającej na uprawnieniu do zakupu ubezpieczeń po cenach niższych, niż detaliczne (to jest takich, które miałyby zastosowanie, gdyby ubezpieczający - Pracodawca nie finansował określonej części składki). Wnioskodawca zaznacza, że w opisywanym stanie faktycznym, spełniony zostanie wymóg by pracownik przystępujący do ubezpieczeń, choćby w jakiejś części partycypował finansowo w opłaceniu składki, a także zawarcia odpowiednich zapisów w przepisach o wynagradzaniu (umowa o pracę wraz z regulaminem benefitów).

Wnioskodawca podkreśla, że stanowisko tożsame do wyrażonego przez Wnioskodawcę Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyrażał już wielokrotnie w wydawanych decyzjach interpretacyjnych. Warto w tym miejscu wskazać na takie Jak: ZUS Oddział w Lublinie z dnia 26 maja 2015 r. (WPI/200000/43/584/2015/2015) oraz z dnia 28 maja 2015 r. (WPI/200000/43/630/2015) oraz z dnia 28 maja 2015 r. (WPI/200000/43/630/2015) oraz Oddział ZUS w Gdańsku w interpretacji indywidualnej z dnia 13 lutego 2013 r. (znak: DI/100000/451/123/2013) oraz Oddział ZUS w Gdańsku w decyzji nr 587 z dnia 13 grudnia 2019 r. (znak: DI/100000/43/1091/2019).

W piśmie z dnia 17 listopada 2021 r. stanowiącym odpowiedź na wezwanie Zakładu do uzupełnienia wniosku wskazał, że wartość korzyści, o których mowa we wniosku, w części finansowanej przez pracodawcę stanowi przychód w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r., o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.) osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Korzyści materialne, o których mowa we wniosku, są zagwarantowane wszystkim pracownikom w przepisach wewnętrznych obowiązujących u pracodawcy, a mających charakter przepisów o wynagrodzeniu, tj. w umowie o pracę i w obowiązującym wszystkich pracowników regulaminie Benefitów znajduje się zapis, iż pracownicy posiadają uprawnienie do zakupu pakietu ubezpieczenie grupowego ochronnego i medycznego, po cenach niższych niż detaliczne, wraz ze wskazaniem poziomu finansowania tych korzyści przez Pracodawcę, co zostało szczegółowo opisane we wniosku. Tym samym regulamin Benefitów stanowiący załącznik do umowy o pracę należy traktować jako wewnętrzne przepisy o wynagrodzeniu.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku, zważył co następuje:

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Należy również zauważyć, że zgodnie z art. 34 ust. 3 ustawy - Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca we wniosku o wydanie interpretacji przedstawia zaistniały stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe oraz własne stanowisko w sprawie. Z przepisu tego wynika wymóg kompleksowości opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego dokonanego przez wnioskodawcę - Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie może bowiem w trybie wydawania interpretacji indywidualnej prowadzić postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy wszczętej wniesieniem wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego.

Jednoznacznie ujęty zakres przedmiotowy wniosków o wydanie interpretacji indywidualnej uniemożliwia Zakładowi dokonanie kwalifikacji prawnej określonego świadczenia jako przychodu ze stosunku pracy, a także interpretacji treści przepisów prawa wewnętrznego obowiązujących u przedsiębiorcy. Dlatego też, Zakład poprzestaje na oświadczeniu przedsiębiorcy odnośnie tego, iż świadczenia, o których stanowi wniosek stanowią przychód pracownika ze stosunku pracy, a także iż uprawnienie pracownika do zakupu danego świadczenia po cenie niższej niż detaliczna będzie wynikało z regulaminu benefitów stanowiących załącznik do umowy o pracę, a mających charakter przepisów o wynagradzaniu, traktując takie oświadczenia jako element opisu stanu faktycznego.

Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców uznać należy za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2017 r" poz. 1949), jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Z treści § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wynika natomiast, iż podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

W myśl zaś § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia podstawy wymiaru składek nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisowo wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Z literalnego brzmienia § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia wynika, iż z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe korzystają jedynie te przychody, które:

- wynikają z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu,

- przybierają postać niepieniężną {formę zakupu po cenach niższych, niż detaliczne lub formę usługi).

W świetle powyższego składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie powinny być naliczane od przychodu pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy stanowiącego korzyść materialną wynikającą z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegającą na umożliwieniu pracownikowi skorzystania z artykułów, przedmiotów lub usług jedynie za częściową odpłatnością. Częściowa odpłatność polega w tym przypadku na partycypowaniu pracownika (choćby symbolicznym) w pokryciu kosztów zakupu niektórych artykułów, przedmiotów lub usług. Pracownik uzyska efekt, o którym mowa w przepisie rozporządzenia wówczas, gdy pracodawca dokona zakupu towarów lub udostępni korzystanie z usług po cenie niższej od tej, do której uiszczenia pracownik zobowiązany byłby w przypadku osobistego (uzyskanego w oderwaniu od zatrudnienia) nabycia tychże dóbr.

W praktyce oznacza to, że wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe będzie podlegała wartość różnicy pomiędzy ceną nabycia usługi, a ponoszoną przez pracownika odpłatnością. Jest to równoznaczne z brakiem obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od ww. wartości.

Konkludując, w przypadku więc, gdy wartość grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie (tzw. opieka medyczna) w części współfinansowanego przez pracodawcę pracownikom, będzie stanowić przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy zaś prawo do uzyskania tych korzyści będzie wynikało z wewnętrznych przepisów o wynagradzaniu obowiązujących w spółce, przewidujących partycypację pracownika (choćby symboliczną) w poniesieniu kosztów nabycia tych świadczeń, to kwota ta nie będzie podlegać uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy opisu stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest więżąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do właściwego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w. Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokoły sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.