DI/100000/43/753/2014 - Brak wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne należności wypłaconych zleceniobiorcom z tytułu zwrotu kosztów podróży służbowej.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013, poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za nieprawidłowe stanowisko zawarte we wniosku przedsiębiorcy (...) z siedzibą w (...) z dnia 11 czerwca 2014 r., doręczonym dnia 16 czerwca 2014 r. uzupełnionym dnia 17 lipca 2014 r. w Przedmiocie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne należności wypłaconych zleceniobiorcom z tytułu zwrotu kosztów podróży służbowej.

Dnia 16 czerwca 2014 r., do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) z siedzibą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 14 lipca 2014 r. doręczonym dnia 17 lipca 2014 r.,

Wnioskodawca i wskazał, iż spółka planuje w ramach prowadzonej działalności gospodarczej rozpocząć świadczenie usług w zakresie (...) oraz (...) Spółka prowadzi swoją dotychczasową działalność wyłącznie na terenie Polski. Spotka przewiduje, że z uwagi na specyfikę rynku początkowo większość zleceń dotyczących usług (...) będzie pochodziła spoza Polski.

Spółka zamierza zawrzeć ze zleceniobiorcami urnowe zlecenie zgodnie z którą zleceniobiorca będzie wykonywał czynności (...) na terenie Polski oraz czynności (...) na terenie Polski lub Niemiec.

Z tytułu świadczonych przez zleceniobiorcę usług zleceniobiorcy będzie przysługiwało wynagrodzenie miesięczne w wysokości (...) zł brutto. Za wykonane usługi (...) zaplanowano ryczałtową należność w wysokości (...) zł.

W umowach zlecenia przewidziana będzie możliwość podróży służbowych w celu wykonania przedmiotu umowy zlecenia. Wspomniane podróże służbowe nie są podróżami służbowymi ściśle w rozumieniu prawa pracy, dlatego rozliczanie kosztów i zasady rozliczania podróży zleceniobiorcy zostaną określone przez strony umowy.

Ustalono równocześnie, że w przypadku wykonywania umowy poza granicami Polski zleceniobiorcy będzie przysługiwać prawo do zwrotu kosztów za odbytą podróż służbową w wysokości diety z tytułu podróży służbowej proporcjonalnie do czasu wykonywania usług poza granicami kraju w danym miesiącu.

Każdorazowo w przypadku planowanej podróży służbowej zleceniobiorcy spółka będzie występowała do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o wystawienie zaświadczenia o ustawodawstwie właściwym da osoby, która wykonuje pracę najemną w dwóch lub kilku Państwach Członkowskich UE na podstawie art. 13 ust. 1 Rozporządzenia Parlamentu i Rady (WE) nr 883/2004,

We własnym stanowisku w sprawie wnioskodawca wskazał, że podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla opisanych zleceniobiorców winna być uzyskana przez zleceniobiorcę kwota wynagrodzenia miesięcznego brutto w wysokości (...) lub (...) w zależności od rodzaju usług świadczonych w danym miesiącu).

Uzasadnienia takiego stanowiska wnioskodawca upatruje w treści art. 18 ust. 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Natomiast do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie wchodzą należności z tytułu kosztów za odbyte podróże służbowe co wynika z rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106, późn. zm.), gdzie w § 2 ust. 1 pkt 15 zawarte jest wyłączenie określonych należności jako nie wchodzących do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Zgodnie z ww. przepisem nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe diety i inne należności z tytułu podróży służbowej pracownika do wysokości określonej w odrębnych przepisach. W związku z nowelizacją obowiązującą od 1 sierpnia 2010 r. ww. rozporządzenia rozszerzono możliwość stosowania przedmiotowych zwolnień na osoby zatrudnione m.in. na podstawie umowy zlecenia.

Wnioskodawca podkreśla, że przedmiotowej sprawie nie będą miały zastosowania zapisy § 2 ust. 1 pkt 16 ww, rozporządzenia.

Przedsiębiorca w piśmie z dnia 14 lipca 2014 r. stanowiącym uzupełnienie do wniosku wskazał że zwrot kosztów, o których stanowi wniosek traktuje jako zwrot kosztów z tytułu podróży służbowej.: Ponadto, świadczenia te nie stanowią przychodu zleceniobiorców w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o interpretację należy za nieprawidłowe ze względu na błędną argumentację.

Artykuł 10 ust. 1 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej, lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne, lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie, zaś w ust. 2, że wniosek o wydanie interpretacji może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych.

Natomiast w myśl art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Biorąc pod uwagę przedstawione przez wnioskodawcę okoliczności i odnosząc je do zaprezentowanej argumentacji Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie może uznać zaprezentowanego stanowiska za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Jednakże należy podkreślić, że w związku z nowelizacją ww. Rozporządzenia rozszerzono możliwość stosowania przedmiotowych zwolnień na osoby zatrudnione między innymi na podstawie umowy zlecenia. Zgodnie z § 5 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w brzmieniu obowiązującym od 1 sierpnia 2010 r., przepisy w zakresie ustalania podstaw wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenia rentowe dla pracowników zawarte w § 2-4 stosuje się odpowiednio przy ustalaniu podstawy wymiaru składek osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.

Konstrukcja § 1 i 2 ww. rozporządzenia jednoznacznie wskazuje, iż, aby móc zastosować wskazane wyłączenie, dana korzyść musi stanowić przychód z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, - względnie w przypadku zleceniobiorców przychód z działalności wykonywanej osobiście w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych -

tymczasem wnioskodawca, w uzupełnieniu wniosku podkreśla, iż świadczenia, o których stanowi wniosek, nie posiadają takiego charakteru.

Stwierdzenie takie jest konsekwencją pytania - czy świadczenia, o których stanowi wniosek, stanowią przychód w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), które to pytanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych zawarł w wezwaniu 2 dnia 2 lipca 2014 r. doręczonym dnia 8 lipca 2014 r.

Taka okoliczność powoduje, iż przepisy ww. rozporządzenia nie mają zastosowania, z uwagi, że odnoszą się do świadczeń stanowiących przychód, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przedstawione przez wnioskodawcę stanowisko, z racji błędnej argumentacji w odniesieniu do zwrotu kosztów dojazdu - nie stanowiących przychodu zleceniobiorców-nie może być uznane za prawidłowe.

Należy również zaznaczyć, iż Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie dokonuje interpretacji przepisów podatkowych, gdyż leży to w gestii organów podatkowych, a tym samym Zakład nie posiada kompetencji, by kwestionować ustalenia wnioskodawcy dotyczące problematyki podatkowej. Wynika to również z faktu, iż w trybie wydawania pisemnych interpretacji Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie posiada kompetencji do prowadzenia postępowania dowodowego czy wyjaśniającego, nie kształtuje prawa, nie ustanawia żadnej normy indywidualnej, lecz przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne i jest związany okolicznościami przedstawionymi przez wnioskodawcę we wniosku.

Podkreślenia wymaga również, iż jednoznaczny sposób ujęcia przez ustawodawcę zakresu przedmiotowego wniosków o wydanie pisemnej interpretacji, uniemożliwia Zakładowi wydanie interpretacji w sprawach dotyczących m.in. ustalenia czy określoną kategorię świadczeń należy zakwalifikować jako zwrot kosztów z tytułu podróży służbowej, względnie czy pracownik lub zleceniobiorca znajduje się w podróży służbowej. Z przepisów regulujących te kwestie nie wynika obowiązek świadczenia danin o charakterze publicznoprawnych, czy też składek na ubezpieczenia społeczne.

W trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmiennie od trybu na zasadach ogólnych regulowanych przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego nie ma żadnych uprawnień do prowadzenia postępowania dowodowego czy wyjaśniającego. W postępowaniu tym organ nie może zbierać dowodów i poddawać ich ocenie, orzeka jedynie w oparciu o wskazany w treści wniosku stan faktyczny.

W postępowaniu wszczętym wskutek wniesienia wniosku Zakład zobligowany jest wydać interpretację treści przepisów prawa co do zakresu i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do indywidualnej sytuacji wskazanej we wniosku, nie może podważać stanu faktycznego, uzupełniać go, zmieniać w oparciu o inne źródła, czy też wiedzę znaną organowi z urzędu.

W trybie wydawania pisemnych interpretacji brak jest możliwości dokonywania oceny konkretnych działań przedsiębiorcy pod kątem prawidłowości lub nieprawidłowości danego postępowania, organ nie ma również obowiązku przedstawiania prawidłowego sposobu działania w danej sprawie. Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest, na gruncie ww. ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, zobligowany jedynie do oceny przedstawionego przez przedsiębiorcę stanowiska - dokonanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisów prawa mających zastosowanie na tle zaistniałego stanu faktycznego.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r., o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Sądu Okręgowego - Wydziału Ubezpieczeń Społecznych w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.