DI/100000/43/742/2017 - Możliwość nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wartości składki grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie (pakietu medycznego) współfinansowanej przez pracodawcę pracownikom.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1829 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 963 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku przedsiębiorcy (...) z siedzibą w (...) z dnia 5 czerwca 2017 r., złożonym w dniu 7 czerwca 2017 r. w przedmiocie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wartości składki grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie (pakietu medycznego) współfinansowanej przez pracodawcę pracownikom.

Dnia 7 czerwca 2017 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 5 czerwca 2017 r. złożony przez przedsiębiorcę (...) z siedzibą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca w treści wniosku wskazał, że planuje zawrzeć umowę grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie z przedsiębiorstwem ubezpieczeniowym (Pakiet Medyczny).

Pracownicy Wnioskodawcy, którzy przystąpią do Pakietu Medycznego, będą mogli korzystać z usług medycznych objętych ubezpieczeniem. Składka miesięczna ma być finansowana przez Wnioskodawcę oraz pracownika. Dla wariantu podstawowego pracownik będzie opłacał składkę w kwocie zł, zaś pozostałą część zapłaci Wnioskodawca. Pracownik posiadać będzie także możliwość wyboru szerszego zakresu Pakietu Medycznego i sfinansowania różnicy w cenie z własnych środków.

Wnioskodawca zaznacza, że wprowadzi do treści Regulaminu wynagradzania postanowienie w następującym brzmieniu:

"Pracodawca gwarantuje pracownikom prawo do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług, a w szczególności usług medycznych dostępnych w ramach grupowego ubezpieczenia zdrowotnego pracowników.".

Przedsiębiorca podkreśla, że składka wynikająca z umowy grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie zawartej z przedsiębiorstwem ubezpieczeniowym, w części finansowanej przez Wnioskodawcę za pracownika, będzie stanowiła przychód pracownika z tytułu stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych i rozliczana będzie na deklaracji PIT-4.

Wobec powyższego wnioskodawca kieruje pytanie czy w opisanym zdarzeniu przyszłym, w przypadku wspófinansowania przez Wnioskodawcę na rzecz pracownika kosztu Pakietu Medycznego, brak będzie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tytułu stosunku pracy, od wartości finansowanej przez Wnioskodawcę części składki na grupowe ubezpieczenie na życie i zdrowie (Pakiet Medyczny).

Zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym zdarzeniu przyszłym, w przypadku wspófinansowania przez Wnioskodawcę na rzecz pracownika kosztu Pakietu Medycznego, brak będzie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tytułu stosunku pracy od wartości finansowanej przez Wnioskodawcę części składki na grupowe ubezpieczenie na życie i zdrowie (Pakiet Medyczny).

Przedsiębiorca dalej wskazuje, że zasady opłacania składek na ubezpieczenia społeczne regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społecznej stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu, zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Ponadto zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne, pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uznaje się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty bez względu na źródło finansowania tych wpłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wartość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Wnioskodawca dodaje, że dla rozstrzygnięcia, czy dany przychód stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, a w konsekwencji czy powstaje obowiązek opłacania składek m.in. na te ubezpieczenia, decydujące znaczenie ma, czy dla celów podatkowych zostanie on zakwalifikowany jako przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Katalog przychodów niestanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został zawarty w rozporządzeniu z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Na mocy przepisu § 2 ust. 1 pkt 26 powołanego powyżej rozporządzenia, podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie stanowią jedynie te korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Przedsiębiorca zaznacza, że konstrukcja przywołanego powyżej przepisu wskazuje, że aby móc zastosować wskazane wyłączenie, dana korzyść musi wynikać z przepisów układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, które przewidują możliwość zakupu przez pracownika po cenach niższych niż detaliczne danej korzyści. Jeżeli dane świadczenie nie wynika z przepisów układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, to jego wartość, stanowiąca przychód pracownika z tytułu stosunku pracy w rozumieniu przepisów podatkowych, należy uwzględnić w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, pomimo faktu, że dane Świadczenie pracownicy otrzymają w cenach niższych niż detaliczne.

Zgodnie z opisem zdarzenia przyszłego Wnioskodawca ma zamiar finansować składkę miesięczną z tytułu Umowy grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie (Pakiet Medyczny), którą zamierza podpisać z przedsiębiorstwem ubezpieczeniowym.

Wnioskodawca wskazuje, że wprowadzi do treści Regulaminu wynagradzania postanowienie w następującym brzmieniu: "Pracodawca gwarantuje pracownikom prawo do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług, a w szczególności usług medycznych dostępnych w ramach grupowego ubezpieczenia zdrowotnego pracowników.".

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika także, że część składki finansowana przez Wnioskodawcę na rzecz pracowników będzie stanowiła przychód pracowników w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podsumowując, Wnioskodawca wskazał, że biorąc pod uwagę przedstawiony opis zdarzenia przyszłego oraz przywołane powyżej unormowania prawne stwierdzić należy, że w przypadku współfinansowania przez Wnioskodawcę na rzecz pracownika kosztu Pakietu Medycznego, brak, będzie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tytułu stosunku pracy od wartości finansowanej przez Wnioskodawcę części składki na grupowe ubezpieczenie na życie i zdrowie (Pakiet Medyczny).

Wnioskodawca dodaje, że zaprezentowane stanowisko znajduje potwierdzenie w bieżącej praktyce interpretacyjnej organów ubezpieczeniowych, np. decyzjach Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w Lublinie:

- z dnia 19 kwietnia 2017 r., WPI/200000/43/456/2017,

- z dnia 19 kwietnia 2017 r., WPI/200000/43/366/2017,

- z dnia 23 listopada 2016 r., WPI/200000/43/1230/2016,

- z dnia 14 grudnia 2016 r., WPI/200000/43/1272/2016.

Przedsiębiorca zaznacza, że powyższe pisma urzędowe mają wspólną tezę, zgodnie z którą wartość pakietu medycznego na rzecz pracowników, w części finansowanej przez pracodawcę, będzie wyłączona z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników' i w związku z tym nie będzie również rodzić obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu stosunku pracy.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko przedsiębiorcy przedstawione we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w przedmiocie dotyczącym nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wartości składki grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie (pakietu medycznego) współfinansowanej przez pracodawcę pracownikom, uznać należy za prawidłowe.

W myśl art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Doprecyzowanie zakresu przedmiotowego spraw, w których przedsiębiorca może żądać od Zakładu wydania pisemnej interpretacji nastąpiło w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r. Zgodnie z tym przepisem Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż we wskazanym powyżej trybie Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie dokonuje interpretacji przepisów wewnętrznych obowiązujących u przedsiębiorcy (nie wynika z nich bowiem obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne), jak również nie ocenia przyjętych rozwiązań oraz zachowań płatnika składek pod kątem ich poprawności. Wynika to z braku możliwości prowadzenia postępowania dowodowego czy wyjaśniającego. W trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej Zakład nie kształtuje prawa, nie ustanawia żadnej normy indywidualnej, lecz przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne i jest związany okolicznościami przedstawionymi przez wnioskodawcę we wniosku.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2015 r. poz. 2236 z późn. zm.), jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Z treści § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawię szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia wynika natomiast, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

W myśl zaś § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia podstawy wymiaru składek nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Z literalnego brzmienia § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia wynika, iż z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe korzystają jedynie te przychody, które:

- wynikają z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu,

- przybierają postać niepieniężną (formę zakupu po cenach niższych, niż detaliczne lub formę usługi).

W świetle powyższego składki na ubezpieczenia społeczne nie powinny być naliczane od przychodu pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy stanowiącego korzyść materialną wynikającą z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegającą na umożliwieniu pracownikowi skorzystania z artykułów, przedmiotów lub usług jedynie za częściową odpłatnością. Częściowa odpłatność polega w tym przypadku na partycypowaniu pracownika (choćby symbolicznym) w pokryciu kosztów zakupu niektórych artykułów, przedmiotów lub usług. Pracownik uzyska efekt, o którym mowa w przepisie rozporządzenia wówczas, gdy pracodawca dokona zakupu towarów lub udostępni korzystanie z usług po cenie niższej od tej, do której uiszczenia pracownik zobowiązany byłby w przypadku osobistego (uzyskanego w oderwaniu od zatrudnienia) nabycia tychże dóbr.

W praktyce oznacza to, że wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne będzie podlegała wartość różnicy pomiędzy ceną nabycia usługi, a ponoszoną przez pracownika odpłatnością. Jest to równoznaczne z brakiem obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od ww. wartości.

Konkludując, w przypadku więc, gdy wartość składki grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie (pakietu medycznego) w części współfinansowanej przez pracodawcę, stanowić będzie przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy zaś prawo do uzyskania tej korzyści wynikać będzie z postanowień Regulaminu wynagradzania obowiązującego w spółce, przewidujących partycypację pracownika (choćby symboliczną) w poniesieniu kosztów nabycia tego świadczenia, to kwota ta nie będzie podlegać uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Stosownie natomiast do art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 1793 z późn. zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Tym samym powyższe wyłączenie, przewidziane w § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, będzie miało zastosowanie również do ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do (...) Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydala decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.