DI/100000/43/718/2015 - Obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne pracowników spółki z o.o.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 t. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku przedsiębiorcy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w (...)z dnia 15 czerwca 2015 r., złożonym w dniu 17 czerwca 2015 r., (uzupełnionym pismem z dnia 15 lipca 2015 r., doręczonym dnia 20 lipca 2015 r.) dotyczącym obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

Dnia 17 czerwca 2015 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 15 czerwca 2015 r. złożony przez przedsiębiorcę (...) Sp. z o.o. z siedziba w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 15 lipca 2015 r., doręczonym dnia 20 lipca 2015 r.

Wnioskodawca w treści wniosku wskazał, iż pracownik (...) zatrudniony przez przedsiębiorcę na podstawie umowy o pracę pozostawał w okresie od grudnia 2009 i. do grudnia 2012 r. również w stosunku zlecenia z (...) Spółka z ograniczona odpowiedzialnością z siedzibą w (...). Ze stosunku zlecenia (...) odprowadzała za pracownika wyłącznie składkę na ubezpieczenie zdrowotne wobec faktu, że pracownik pozostawał w stosunku pracy z wnioskodawcą i uzyskiwał z tego tytułu wynagrodzenie wyższe od minimalnego. Z tytułu umowy o pracę wnioskodawca odprowadzał składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne tego pracownika nie uwzględniając przychodu uzyskiwanego przez pracownika z tytułu umowy zlecenia na podstawie art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Po przeprowadzonej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (dalej ZUS) kontroli zarówno u wnioskodawcy jak i w Spółce (...), ZUS w dniu 03.02.2014 r. wydał decyzję znak (...), w której uznał, że na podstawie art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wnioskodawca powinien również zadeklarować i odprowadzić składki za pracownika z tytułu przychodu osiągniętego przez tego pracownika z tytułu-umów zlecenia zawartych ze spółką (...). Pismem z dnia 4 marca 2014 r. wnioskodawca wniósł odwołanie od ww. decyzji ZUS do Sądu Okręgowego w (...). Pomimo kwestionowania decyzji ZUS wnioskodawca postanowił uiścić brakujące składki na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne jeszcze przed wydaniem prawomocnego wyroku przez Sąd, aby uniknąć w razie niekorzystnego dla wnioskodawcy rozstrzygnięcia Sądu, opłacenia odsetek od zaległych składek. Tym samym wnioskodawca w dniu 13 marca 2014 r. wpłacił łącznie kwotę (...) zł tytułem składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne wynikające z wykonywania przez pracownika umowy zlecenia zawartej z (...), z czego (...) zł to część, która przypadałaby do opłacenia przez pracodawcę, zł to kwota która powinna zostać opłacona z wynagrodzenia Pracownika. W dniu 25 marca 2015 r. Sąd Okręgowy w (...) Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wydał wyrok, w którym oddalił odwołanie wnioskodawcy od zaskarżonej decyzji ZUS. Wnioskodawca od powyższego wyroku nie wywiódł apelacji, wobec czego wyrok uprawomocnił się w dniu 26 maja 2015 r. Wobec takiego rozstrzygnięcia Sądu wnioskodawca zwrócił się do pracownika o zwrot kwoty (...) zł to jest kwoty, która została uiszczona przez wnioskodawcę z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne pracownika, a która to część powinna zostać potrącona z jego wynagrodzenia, gdyby składki były opłacane w okresie, w którym pracownik pozostawał w stosunku zlecenia ze spółką (...). Po otrzymaniu wezwania pracownik odmówił wnioskodawcy zapłaty.

Wątpliwości przedsiębiorcy budzi to, czy po stronie pracownika powstaje przychód w rozumieniu art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, od którego wnioskodawca obowiązany jest odprowadzić składki na ubezpieczenie społeczne, a jeżeli tak to w jakim momencie powstaje ten przychód i jaka jest podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.

We własnym stanowisku w sprawie przedsiębiorca podnosi, że zgodnie z art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przychodem w rozumieniu ustawy są przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu: zatrudnienia w ramach stosunku pracy; pracy nakładczej, służby, wykonywania mandatu posła lub senatora, wykonywania pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia integracyjnego i stypendium wypłacanych bezrobotnym oraz stypendium sportowego, a także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności oraz umowy agencyjnej lab umowy zlecenia, jak również z tytułu współpracy przy tej działalności lub współpracy przy wykonywaniu umowy oraz przychody z działalności wykonywanej osobiście przez osoby należące do składu rad nadzorczych, niezależnie od sposobu ich powoływania. Zgodnie natomiast z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych "za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych,"

W ocenie wnioskodawcy kwota (...) zł, która została uiszczona przez niego z jego środków stanowi przychód pracownika w rozumieniu art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, jako że jest świadczeniem, które wnioskodawca poniósł za pracownika. Gdyby bowiem składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne byty odprowadzane przez wnioskodawcę od razu w okresie, w którym pracownika łączyła umowa zlecenia ze spółką (...), wnioskodawca potrącałby w każdym miesiącu z wynagrodzenia pracownika odpowiednią kwotę na opłacenie tych składek, w części, w jakiej składki te zgodnie z art. 16 ust. 1, 1b oraz 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych finansowane są ze środków własnych ubezpieczonego (pracownika). Z uwagi na fakt, że składki zostały opłacone przez wnioskodawcę z jego środków dopiero po przeprowadzeniu kontroli przez ZUS, pracodawca nie mógł potrącić w momencie opłacania składki z wynagrodzenia pracownika kwoty potrzebnej do opłacenia składki zgodnie z art. 87 § 1 kodeksu pracy, a nawet nie chciał tego uczynić przed prawomocnym rozstrzygnięciem sprawy przez Sąd, aby nie narażać pracownika na stratę. Z tego względu cała kwota składek, zarówno ta cześć, którą w myśl art. 16 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych pokrywa pracodawca jak i ta, którą pokrywa pracownik została opłacona przez wnioskodawcę z jego środków finansowych. W ocenie wnioskodawcy z uwagi na fakt, że wyrok oddalający odwołanie wnioskodawcy uprawomocnił się z dniem 26 maja 2015 r., a pracownik odmówił zwrotu opłaconej przez wnioskodawcę kwoty, po stronie pracownika z chwilą uprawomocnienia się wyroku powstał przychód w rozumieniu art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w kwocie (...) zł, która to kwota stanowi podstawę wymiaru składek zgodnie z art. 18 ust. 1 w zw. z art. 18 ust. 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W odpowiedzi na wezwanie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku z dnia 3 lipca 2015 r., doręczone w dniu S lipca 2015 r.- przedsiębiorca uzupełnił opis stanu faktycznego poprzez wskazanie, że Pan (...) do dnia dzisiejszego pozostaje pracownikiem wnioskodawcy. Z tego względu kwota świadczenia pracodawcy polegającego na pokryciu przez niego wartości składek, które winny zostać potrącone z wynagrodzenia pracownika stanowi przychód tego pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko przedsiębiorcy zawarte we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, uznać należy za prawidłowe.

W myśl art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Doprecyzowanie zakresu przedmiotowego spraw, w których przedsiębiorca może zadać od Zakładu wydania pisemnej interpretacji nastąpiło w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r. Zgodnie z tyra przepisem Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż we wskazanym powyżej trybie Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie dokonuje interpretacji przepisów wewnętrznych obowiązujących u przedsiębiorcy (nie wynika z nich bowiem obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne), jak również nie ocenia przyjętych rozwiązań oraz zachowań płatnika składek pod kątem ich poprawności. Wynika to z braku możliwości prowadzenia postępowania dowodowego czy wyjaśniającego. W trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej Zakład nie kształtuje prawa, nie ustanawia żadnej normy indywidualnej, lecz przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne i jest związany okolicznościami przedstawionymi przez wnioskodawcę we wniosku.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Przepisy przywołanego rozporządzenia zawierają w § 2 katalog wyłączeń niektórych przychodów z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, przy czym ma on charakter wyczerpujący.

Z powyższego wynika, iż zasadą jest odprowadzanie składek na ubezpieczenia społeczne od każdego przychodu osiąganego przez pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wszelkie odejścia od tej zasady muszą wynikać w sposób jednoznaczny z treści przepisów prawa tj. przepisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne bądź przepisów innych ustaw szczególnych.

Przenosząc powyższe na grunt sprawy przedstawionej we wniosku o wydanie interpretacji wskazać należy, iż w sytuacji gdy pracodawca pokrywa za pracownika wartość składek na ubezpieczenia społeczne, które winny zostać potrącone z wynagrodzenia pracownika, zaś kwota ta stanowi dla tego pracownika przychód osiągany z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, to wówczas z uwagi na brak stosownego przepisu prawa stanowiącego podstawę wyłączenia tej wartości z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, konieczne jest jej uwzględnianie w podstawie wymiaru składek na te ubezpieczenia.

Jednocześnie Zakład informuje, iż w ramach pisemnej interpretacji Zakład nie dokonuje kwalifikacji danego świadczenia pod kątem przychodowym (wynika to z faktu, iż do interpretacji przepisów prawa podatkowego upoważnione zostały w tym trybie jedynie organy podatkowe) i opiera się w tym względzie na oświadczeniu samego przedsiębiorcy zawartym w uzupełnieniu do opisu stanu faktycznego.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do (...) Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.