DI/100000/43/705/2023 - Brak podlegania ubezpieczeniom społecznym w Polsce przez zleceniobiorcę wykonującego pracę zdalnie na terytorium Szwajcarii

przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r. poz. 221 z późn. zm.), w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1230 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 18 lipca 2023 r. dotyczące braku obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym w Polsce przez zleceniobiorcę wykonującego pracę zdalnie na terytorium Szwajcarii, a w konsekwencji braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne za tego zleceniobiorcę w Polsce.

W dniu 18 lipca 2023 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców. Wniosek został uzupełniony pismem złożonym dnia 21 sierpnia 2023 r.

Wnioskodawca wskazuje, że chce nawiązać umowę zlecenia z Polką posiadającą rezydencję podatkową na terytorium Szwajcarii. Umowa zlecenia będzie dotyczyć usług marketingowych świadczonych wyłącznie zdalnie z terytorium Szwajcarii. Podpisanie wszelkiej dokumentacji pracowniczej odbędzie się korespondencyjnie pocztą lub drogą elektroniczną. Osoba nie posiada innej formy zatrudnienia na terytorium Polski oraz Szwajcarii. Umowa zlecenia będzie zawarta na czas określony w umowie.

Wnioskodawca zadał pytania:

Czy osoba posiadająca rezydencję podatkową w Szwajcarii jest zobligowana do odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne na terytorium Polski?

Czy pracodawca ma obowiązek zgłoszenia pracownika posiadającą rezydencję podatkową w Szwajcarii, pracującego zdanie wyłącznie z terytorium Szwajcarii do ubezpieczeń?

Do jakich ewentualnie składek będzie podlegał pracownik? Z jakiego tytułu ubezpieczenia przysługuje zgłoszenie do składek na ubezpieczenia społeczne?

We własnym stanowisku w sprawie wnioskodawca wskazał, że zgodnie z zasadą terytorialności, wynikającą z art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym podlegają osoby fizyczne, które na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są m.in. pracownikami, osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Ponadto W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 Ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1009 z późn. zm.) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami. Według opinii Wnioskodawcy, pracownik wykonujący pracę zdalną, usługi marketingowe wyłącznie z terytorium Szwajcarii, będący jej rezydentem, nie wykonuje stosunku pracy na terenie Polski i nie powinien podlegać pod ubezpieczenia społeczne w Polsce.

W piśmie złożonym dnia 21 sierpnia 2023 r. stanowiącym odpowiedź na wezwanie Zakładu do uzupełnienia wniosku Wnioskodawca wskazał, że zleceniobiorca będzie podlegał pod ustawodawstwo szwajcarskie, gdyż wynika to z zasady terytorialności.

Mając na uwadze treść wniosku, jak również obowiązujące w tym przedmiocie przepisy prawa Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje.

Stanowisko wyrażone przez Wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców uznać należy za prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych (art. 34 ust. 2 ustawy). Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż w świetle przywołanych przepisów, Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie dokonuje ustalenia właściwego ustawodawstwa, któremu podlegać będzie osoba zatrudniona przez polską spółkę do wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia terytorium Szwajcarii, a jedynie wypowiada się w kwestii obowiązku podlegania takiej osoby ubezpieczeniom społecznym w ramach polskiego systemu zabezpieczenia społecznego.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych w przyjętym trybie nie jest władny do interpretowania przepisów prawa obcego w celu ustalenia, iż w przedstawionej sytuacji dana osoba będzie podlegała ubezpieczeniom społecznym na terenie państwa obcego.

Kwestie związane z ustaleniem i stosowaniem właściwego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego w stosunku do osób migrujących od maja 2010 r. reguluje zasadniczo w stosunku do Państw Członkowskich Unii Europejskiej rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. U.UE.L Nr 166 poz. 1 z dnia 30 kwietnia 2004 r.) oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczące wykonania rozporządzenia nr 883/2004 (Dz. U.UE.L Nr 284 poz.l z 30 października 2009 r.). Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1231/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. rozszerzono rozporządzenie (WE) nr 883/2004 i rozporządzenie (WE) nr 987/2009 na obywateli państw trzecich, którzy nie są jeszcze objęci tymi rozporządzeniami jedynie ze względu na swoje obywatelstwo (Dz.Urz.UE.L 344 z 29 grudnia 2010 r.)

Stosownie do art. 1 ust. 1 ww. rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego osoby, do których stosuje się niniejsze rozporządzenie, podlegają ustawodawstwu tylko jednego Państwa Członkowskiego.

Jednocześnie z dniem 1 lipca 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przystąpił do wielostronnego ramowego porozumienia opartego na art. 16 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 883/2004 tj. Porozumienia ramowego w sprawie stosowania art. 16 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w przypadkach zwyczajowej telepracy transgranicznej.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

W świetle art. 6 ust. 1 pkt 4 i art. 12 ust. 1 wskazanej ustawy, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osoby z nimi współpracujące. Osoby wskazane w art. 6 ust. 1 pkt 4 ubezpieczeniu chorobowemu podlegają dobrowolnie na mocy art. 11 ust. 2 tej ustawy.

Podkreślenia wymaga fakt, iź w trybie wydawania decyzji z wniosku o wydanie Interpretacji indywidualnej Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie dokonuje rozstrzygnięcia kwestii ustalenia ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego dla zleceniobiorcy, dlatego też w sprawach, w których zleceniobiorca podejmuje aktywność zawodową poza granicami kraju elementem niezbędnym do rozstrzygnięcia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym tej osoby jest wskazanie przez przedsiębiorcę w opisie zdarzenia przyszłego, jakiemu ustawodawstwu w zakresie zabezpieczenia społecznego będzie podlegała.

Wnioskodawca w piśmie złożonym dnia 21 sierpnia 2023 r. stanowiącym odpowiedź na wezwanie Zakładu do uzupełnienia wniosku jednoznacznie wskazał, że zleceniobiorca będzie podlegał ustawodawstwu szwajcarskiemu w zakresie zabezpieczenia społecznego.

W związku z powyższym, uwzględniając powyższą informację, iż właściwym dla zleceniobiorcy, o którym traktuje wniosek będzie ustawodawstwo szwajcarskie, należy uznać, iż w takiej sytuacji z tytułu zawartej umowy zlecenia zleceniobiorca nie będzie w Polsce podlegał ubezpieczeniom społecznym, a w konsekwencji nie będzie istniał obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne za tego zleceniobiorcę w Polsce.

Istotnym jest, że w sytuacji opisanej we wniosku dla kwestii ustalenia braku obowiązku podlegania i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne decydujące znaczenie ma kwestia ustalenia właściwego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego.

W trybie niniejszej decyzji organ nie bada i nie dokonuje oceny, gdzie zleceniobiorca z którym Wnioskodawcy zawrze umowę zlecenia w rzeczywistości będzie wykonywał umowę i jakie ustawodawstwo jest dla zleceniobiorcy właściwe. Organ opiera się na oświadczeniu Wnioskodawcy, iż umowa zlecenia będzie świadczona wyłącznie na terenie Szwajcarii i właściwym dla zleceniobiorcy będzie ustawodawstwo szwajcarskie.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do właściwego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...)Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.