DI/100000/43/677/2017 - Możliwość nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wartości składki grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie (pakietu medycznego) współfinansowanej przez pracodawcę pracownikom.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1829 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 963 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku przedsiębiorcy (...) z siedzibą (...) z dnia 26 maja 2017 r., złożonym w dniu 29 maja 2017 r. w przedmiocie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wartości składki grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie (pakietu medycznego) współfinansowanej przez pracodawcę pracownikom.

Dnia 29 maja 2017 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 26 maja 2017 r. złożony przez przedsiębiorcę (...) siedzibą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca w treści wniosku wskazuje, że planuje zawrzeć Umowę grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie z przedsiębiorstwem ubezpieczeniowym (Pakiet Medyczny). Pracownicy wnioskodawcy, którzy przystąpią do Pakietu Medycznego, będą mogli korzystać z usług medycznych objętych ubezpieczeniem. Składka miesięczna ma być finansowana przez Wnioskodawcę oraz pracownika. Dla wariantu podstawowego pracownik będzie opłacał składkę w kwocie 1 zł, zaś pozostałą część zapłaci wnioskodawca. Pracownik posiadać będzie także możliwość wyboru szerszego zakresu Pakietu Medycznego i sfinansowania różnicy w cenie z własnych środków.

Wnioskodawca wprowadzi do treści Regulaminu wynagradzania postanowienie w następującym brzmieniu: "Pracodawca gwarantuje pracownikom prawo do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług, a w szczególności usług medycznych dostępnych w ramach grupowego ubezpieczenia zdrowotnego pracowników". Składka wynikająca z Umowy grupowego ubezpieczenie na życie i zdrowie zawartej z przedsiębiorstwem ubezpieczeniowym, w części finansowanej przez Wnioskodawcę za pracownika, będzie stanowiła przychód pracownika z tytułu stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych i rozliczana będzie na deklaracji PIT-4.

Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy w opisanym zdarzeniu przyszłym, w przypadku współfinansowania przez Wnioskodawcę na rzecz pracownika kosztu Pakietu Medycznego, brak będzie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tytułu stosunku pracy, od wartości finansowanej przez Wnioskodawcę części składki na grupowe ubezpieczenie na życie i zdrowie (Pakiet Medyczny).

Zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym zdarzeniu przyszłym, w przypadku współfinansowania przez Wnioskodawcę na rzecz pracownika kosztu Pakietu Medycznego, brak będzie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tytułu stosunku pracy od wartości finansowanej przez Wnioskodawcę części składki na grupowe ubezpieczenie na życie i zdrowie (Pakiet Medyczny).

Przedsiębiorca dalej wskazuje, że zasady opłacania składek na ubezpieczenia społeczne regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych. Ponadto zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne, pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Wnioskodawca nadmienia, że za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uznaje się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty bez względu na źródło finansowania tych wpłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wartość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Dla rozstrzygnięcia, czy dany przychód stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, a w konsekwencji czy powstaje obowiązek opłacania składek m.in. na te ubezpieczenia, decydujące znaczenie ma, czy dla celów podatkowych zostanie on zakwalifikowany jako przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Wnioskodawca dalej podkreśla, że katalog przychodów niestanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i. rentowe został zawarty w Rozporządzeniu z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Na mocy przepisu § 2 ust. 1 pkt 26 powołanego powyżej rozporządzenia, podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie stanowią jedynie te korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji. Konstrukcja przywołanego powyżej przepisu wskazuje, że aby móc zastosować wskazane wyłączenie, dana korzyść musi wynikać z przepisów układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, które przewidują możliwość zakupu przez pracownika po cenach niższych niż detaliczne danej korzyści. Jeżeli dane świadczenie nie wynika z przepisów układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, to jego wartość, stanowiąca przychód pracownika z tytułu stosunku pracy w rozumieniu przepisów podatkowych, należy uwzględnić w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, pomimo faktu, że dane świadczenie pracownicy otrzymają w cenach niższych niż detaliczne.

Zgodnie z opisem zdarzenia przyszłego Wnioskodawca ma zamiar finansować składkę miesięczną z tytułu Umowy grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie (Pakiet Medyczny), którą zamierza podpisać z przedsiębiorstwem ubezpieczeniowym. Wnioskodawca wskazał, że wprowadzi do treści Regulaminu wynagradzania postanowienie w następującym brzmieniu: "Pracodawca gwarantuje pracownikom prawo do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług, a w szczególności usług medycznych dostępnych w ramach grupowego ubezpieczenia zdrowotnego pracowników." Z opisu zdarzenia przyszłego wynika także, że część składki finansowana przez Wnioskodawcę na rzecz pracowników będzie stanowiła przychód pracowników w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podsumowując, w ocenie wnioskodawcy biorąc pod uwagę przedstawiony opis zdarzenia przyszłego oraz przywołane powyżej unormowania prawne stwierdzić należy, że w przypadku współfinansowania przez Wnioskodawcę na rzecz pracownika kosztu Pakietu Medycznego, brak będzie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tytułu stosunku pracy od wartości finansowanej przez wnioskodawcę części składki na grupowe ubezpieczenie na życie i zdrowie (Pakiet Medyczny).

Wnioskodawca wskazuje, że przedstawione stanowisko znajduje potwierdzenie w bieżącej praktyce interpretacyjnej organów ubezpieczeniowych. Jako przykład takich orzeczeń wskazuje pisma Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie:

Powyższe pisma urzędowe mają wspólną tezę, zgodnie z którą: wartość pakietu medycznego na rzecz pracowników, w części finansowanej przez pracodawcę, będzie wyłączona z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników i w związku z tym nie będzie również rodzić obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu stosunku pracy.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko przedsiębiorcy przedstawione we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w przedmiocie dotyczącym nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wartości składki grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie (pakietu medycznego) współfinansowanej przez pracodawcę pracownikom, uznać należy za prawidłowe.

W myśl art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Doprecyzowanie zakresu przedmiotowego spraw, w których przedsiębiorca może żądać od Zakładu wydania pisemnej interpretacji nastąpiło w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r. Zgodnie z tym przepisem Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż we wskazanym powyżej trybie Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie dokonuje interpretacji przepisów wewnętrznych obowiązujących u przedsiębiorcy (nie wynika z nich bowiem obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne), jak również nie ocenia przyjętych rozwiązań oraz zachowań płatnika składek pod kątem ich poprawności. Wynika to z braku możliwości prowadzenia postępowania dowodowego czy wyjaśniającego. W trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej Zakład nie kształtuje prawa, nie ustanawia żadnej normy indywidualnej, lecz przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne i jest związany okolicznościami przedstawionymi przez wnioskodawcę we wniosku.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2015 r. poz. 2236 z późn. zm.), jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Z treści § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia wynika natomiast, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

W myśl zaś § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia podstawy wymiaru _λ składek nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Z literalnego brzmienia § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia wynika, iż z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe korzystają jedynie te przychody, które:

- wynikają z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu,

- przybierają postać niepieniężną (formę zakupu po cenach niższych, niż detaliczne lub formę usługi).

W świetle powyższego składki na ubezpieczenia społeczne nie powinny być naliczane od przychodu pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy stanowiącego korzyść materialną wynikającą z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegającą na umożliwieniu pracownikowi skorzystania z artykułów, przedmiotów lub usług jedynie za częściową odpłatnością. Częściowa odpłatność polega w tym przypadku na partycypowaniu pracownika (choćby symbolicznym) w pokryciu kosztów zakupu niektórych artykułów, przedmiotów lub usług. Pracownik uzyska efekt, o którym mowa w przepisie rozporządzenia wówczas, gdy pracodawca dokona zakupu towarów lub udostępni korzystanie z usług po cenie niższej od tej, do której uiszczenia pracownik zobowiązany byłby w przypadku osobistego (uzyskanego w oderwaniu od zatrudnienia) nabycia tychże dóbr.

W praktyce oznacza to, że wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne będzie podlegała wartość różnicy pomiędzy ceną nabycia usługi, a ponoszoną przez pracownika odpłatnością. Jest to równoznaczne z brakiem obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od ww. wartości.

Konkludując, w przypadku więc, gdy wartość składki grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie (pakietu medycznego) w części współfinansowanej przez pracodawcę, stanowić będzie przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy zaś prawo do uzyskania tej korzyści wynikać będzie z postanowień Regulaminu Wynagradzania obowiązującego w spółce, przewidujących partycypację pracownika (choćby symboliczną) w poniesieniu kosztów nabycia tego świadczenia, to kwota ta nie będzie podlegać uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Stosownie natomiast do art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1793 z późn. zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Tym samym powyższe wyłączenie, przewidziane w § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, będzie miało zastosowanie również do ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.